woensdag 20 februari 2013

Maan lijkt op andere manier te zijn ontstaan

Door: Govert Schilling − 19/02/13, 08:22
© NASA. Te nat om waar te zijn: in kleur het onderscheid tussen verschillende bodemsoorten op de maan
De maan lijkt op een andere manier te zijn ontstaan dan wetenschappers al bijna dertig jaar denken. Reden: uit nieuw onderzoek blijkt dat er in de maan te veel water zit.
Knal twee planeten op elkaar en uit de brokstukken van de botsing klontert een nieuw hemellichaam samen. Al bijna dertig jaar is dit het populaire recept voor de vorming van de maan. De pasgeboren aarde zou zijn geschampt door een protoplaneet ter grootte van Mars. Die spatte uiteen; uit het rondgeslingerde puin ontstond de maan.

Kan niet, zeggen Amerikaanse geologen in een artikel dat zondag gepubliceerd is in Nature Geoscience. Volgens de 'Big Splash'-theorie zouden bij die catastrofale inslag alle vluchtige elementen in de ruimte zijn verdwenen, met als gevolg dat de pasgeboren maan kurkdroog was. Hejiu Hui van de Universiteit van Notre Dame (Indiana) en zijn collega's hebben echter water gevonden in miljarden jaren oude maanstenen.

Genesis Rock
Veel is het niet: 6 ppm (parts per million). Maar het gaat wel om zeer oud materiaal, waaronder de 'Genesis Rock' (maansteen 15415) die de astronauten van de Apollo 15 mee naar de aarde namen. Die maakte deel uit van de oorspronkelijke maankorst.

De afgelopen jaren zijn ook in het maanzand kleine hoeveelheden water aangetroffen. En de inslag van de ruimtesonde LCROSS in een donkere poolkrater van de maan, ruim drie jaar geleden, liet zien dat zich daar zelfs ijs in de bodem bevindt. Maar het bodemijs zou afkomstig kunnen zijn van kometen, en watermoleculen kunnen ook ontstaan door de inwerking van de zonnewind op het maangesteente.
De nieuwe metingen laten echter zien dat de pas gevormde maan ook al relatief 'nat' was. Volgens Hui's leermeester (en co-auteur) Youxue Zhang van de Universiteit van Michigan valt dat slecht te rijmen met de botsingstheorie voor het ontstaan van de maan. 'Volgens dat model moeten de hete brokstukken van de botsing vrijwel volledig zijn uitgegast, waardoor al het water verdween', aldus Zhang.

Botsingstheorie
Maandeskundige Bernard Foing van het Europese ruimtetechnologiecentrum ESTEC in Noordwijk vindt het nog te vroeg om de theorie af te schrijven. Het materiaal van de botsing bevond zich eerst in een platte schijf rond de aarde, legt hij uit, en die zou best vluchtige bestanddelen aan zich hebben kunnen binden. De botsingstheorie kent vele varianten', zegt Foing, 'en de nieuwe metingen stellen hooguit stringentere randvoorwaarden.'

Geen opmerkingen:

Een reactie posten