'Iedereen benijdt ons om onze Franse slag'

OPINIE - François Lenfant − 25/02/13, 07:30

© Thinkstock.

opinie Fransen 'werken hard' aan hun vakantie, aan het genieten van hun rode wijn, en aan hun recht op staken, schrijft François Lenfant. 'Dat is geen decadentie, dat is pas beschaving.'

•  Al vijftien jaar zoek ik de 'hardwerkende Nederlander', maar heb hem of haar nog niet gevonden. Lopend door Nederlandse kantoren na 17.00 uur is als in een woestijn wandelen.

In Frankrijk is commotie ontstaan na de publicatie van een brief, door een Amerikaanse bandenfabrikant geschreven, waarin staat dat Fransen te veel kletsen, niet hard genoeg werken, lange lunchpauzes nemen, en veel rode wijn drinken. Een accurate observatie, kortom.

Waarom zouden de Fransen razend zijn op een cowboy, symbool van het ongebreidelde kapitalisme? Waarom is Frankrijk zo boos op zijn grappige - want karikaturale - opmerkingen over het Franse arbeids- ethos? Misschien omdat ze, zoals alle karikaturen, een kern van waarheid bevatten.

Ja, Fransen houden van lange lunchpauzes. Ja, Fransen houden van rode wijn. Ja, Fransen werken steeds minder en genieten van steeds langere vakanties. Dat is meer een teken van beschaving dan van achteruitgang. De Verenigde Staten, met hun fixatie op werken, lijken mij geen voorbeeld. Iedereen voelt het als plicht om zo hard mogelijk te werken. Men werkt niet alleen op de werkvloer maar ook in de sportzaal, en zelfs in de liefde moet men hard werken om een relatie te redden. Wat een armoede!

Geef mij maar het Franse model met zijn nadruk op joie de vivre en zijn mission civilisatrice. Wat heb je aan 'hard werken'? Fransen 'werken hard' aan hun vakantie, aan het genieten van hun rode wijn, en aan hun recht op staken. Dat is geen decadentie, dat is pas beschaving.

Ieder land heeft zijn eigen arbeidsethos die op de cultuur gebaseerd is. Zo wordt de denigrerende uitdrukking 'met de Franse slag' (slordig of half werk leveren) hier bijvoorbeeld vaak gebruikt. Als Fransman die al jaren in Nederland woont en (niet hard) werkt, ben ik niet onder de indruk van de 'hardwerkende Nederlander' waar politici de mond van vol hebben. Al vijftien jaar zoek ik hem of haar, maar heb hem of haar nog niet gevonden. Lopend door Nederlandse kantoren na 17.00 uur is als in een woestijn wandelen. Het enige verschil is de temperatuur.

Toch heb ik mij nooit geërgerd aan het bovenmatig gebruik van de uitdrukking 'met de Franse slag' door collega's. Ze is meer een teken van jaloezie dan van minachting. Waar gaan Nederlanders op vakantie naar toe? Waar hebben zij vaak een tweede huis? De Franse slag lijkt mij meer het symbool van efficiëntie en van hoge productiviteit, dan van lanterfanten. Niet hard werkende Fransman, niet hard werkende Franse vrouw: wees trots op wie jij bent, wees trots op je arbeidsethos, en laat jij niet gek maken door een idiote Amerikaan.

^{François Lenfant uit Amsterdam}