even (3 weken) in Nieuw Zeeland / 3 weeks (only!) in New Zealand / 3 semaines seulement (hélàs!) en Nouvelle Zélande!....
en dan / nu alles en nog wat / des choses et d'autres ensuite / allerlei dann bzw. jetzt / other things which now matter (to me!)
In
het weekeinde van 5 en 6 oktober is in Driebergen een korte, compacte
en veelzijdige expositie gewijd aan TEKST. Vier disciplines - die allen
een binding met tekst hebben - laten een verscheidenheid zien aan
kunstvormen met tekst als basis.
Van mijn hand zijn o.m. enkele wandobjecten te zien, waaronder Zelfportret II (zie hieronder).
De opening is vrijdag 4 oktober, van 16 - 18 uur.
Expositie 25 x 25 x 25, Mondriaanhuis, A'foort
Tot en met 8 maart 2020 is in het
Mondriaanhuis een expositie te zien van 25 kunstenaars van De Ploegh -
zie de tekst op de uitnodiging hieronder.
Mijn inzending betreft een wandobject van leisteen, waarvoor de inspiratie kwam van Mondriaan's Compositie 10.
Meer hierover kan je zien op mijn website.
Beeldhouwsymposium
Licht op Steen
- 3 t/m 15 september - HazArt, Soest
Het symposium was een groot succes. Een kort verslag volgt nog, maar hier alvast een kleine impressie.
Cursus letterhakken
- 2, 9, 16 en 23 november - Woerden
In november
geef ik gedurende vier zaterdagen een cursus letterhakken. Deze cursus
is zowel geschikt voor beginners als voor gevorderde letterhakkers.
Uitgebreide informatie kan je lezen op mijn website, via de volgende link: Lees meer ...
Agenda
25 aug. t/m 12 okt Expositie Licht op Steen, HazArt, Soest
25 sept. t/m 8 maart 2020 Expositie 25x25x25, Mondriaanhuis, Amersfoort
5 en 6 oktober 2019 Expositie Karakter, Cultuurhoek, Driebergen
(semi)permanent Galerie & Beeldentuin Waarkunst, 't Waar (Gr.)
China: sluit de kampen en stop de onderdrukking in Xinjiang
De
Oeigoerse studente Guligeina Tashimaimaiti studeerde in Maleisië. Ze
verdween eind 2017 toen ze haar familie in Xinjiang bezocht. Haar
familie vreest dat ze, net als bijna een miljoen anderen, opgesloten zit
in een heropvoedingskamp. In deze kampen worden de gevangenen,
voornamelijk moslims, onderworpen aan politieke indoctrinatie en
gedwongen hun geloof af te zweren.
Amnesty roept China op te stoppen met de onderdrukking van etnische minderheden in Xinjiang.
Meer over de Oeigoeren op Instagram Check
vandaag onze Story op Instagram voor persoonlijke verhalen en meer
informatie over de Oeigoeren. Volg ons voor meer interessante video's, explainers en verhalen.
Organiseer een Write for Rights-event! Doe
mee met de grootste jaarlijkse schrijfactie ter wereld en organiseer
dit najaar heel eenvoudig je eigen schrijfevent! We schrijven massaal
voor mensen die groot onrecht is aangedaan. Eerdere acties hadden veel
effect, activisten kwamen vrij. Help jij dit jaar ook mee onrecht te bestrijden?
10% korting op LED-zaklamp De
zwarte of gele WakaWaka LED-zaklamp werkt op zonne-energie, is enorm
efficiënt en duurzaam en geeft tot wel 40 uur lang licht. De
kortingsactie loopt van 24 september tot 2 oktober. Kortingscode:
Waka10%actie. Ga naar de webshop.
Oekraïense filmmaker Sentsov vrij Goed
nieuws! Bij een gevangenenruil tussen Oekraïne en Rusland kwam de
Oekraïense filmmaker Oleg Sentsov vrij. Hij was in 2014 na een oneerlijk
proces veroordeeld omdat hij zogenaamd plannen zou hebben om een
aanslag te plegen op de Krim. Lees verder.
Met vriendelijke groet,
Amnesty International
Problemen met het bekijken van deze e-mail? Bekijk online
Theater
Regisseur Ivo van Hove neemt woensdag 25 september de Johannes
Vermeerprijs (100.000 euro) in ontvangst. Een gesprek over punk, broers
en de taal van het lichaam. „De tekst is maar een aanleiding voor een
voorstelling.”
‘O my god”, zegt Ivo van Hove als hij hoort dat de
interviewer zijn gehele oeuvre in ogenschouw wil nemen. „Oké. Maar dan
ga ik wel even het raam dichtdoen.” De enscenering voor zo’n opgave
verdraagt geen stadsgeluiden.
Ivo van Hove is in een goede stemming. In ieder geval begeleidt hij
zijn antwoorden geregeld met een stevige grijns. Voor vrolijkheid is op
deze maandag alle reden. Een avond eerder was de regisseur te gast bij Zomergasten en dat leverde mooie televisie op. Eerder op de dag repeteerde hij aan de voorstelling Freud,
die komende zondag bij zijn Internationaal Theater Amsterdam in
première gaat. Komende woensdag ontvangt hij de Johannes Vermeerprijs en
daarmee 100.000 euro voor een zelf te kiezen project.
Met deze zeer terecht toegekende prestigieuze staatsprijs voor zijn
schitterende oeuvre voegt hij zich tot zijn genoegen in een rij
grootheden uit andere kunstdisciplines, onder wie Pierre Audi, Marlene
Dumas en Steve McQueen. Het verheugt hem dat zijn vak, het theater, daar
nu tussen staat én dat het een oeuvreprijs betreft. „Het fijne is dat
mensen zien dat je werk in een verband staat.”
Over Ivo van Hove weten we steeds meer. Bij Zomergasten
sprak hij openhartig over zijn verlatingsangst, de dood van zijn moeder
en het belang van vertrouwen bij regisseren. De vorig jaar bij zijn
zestigste verjaardag verschenen biografieën bevatten veel intieme
informatie over zijn leven. Toch is hij graag een raadsel, ook voor
zichzelf, zei hij op tv.
Er blijft genoeg te bespreken, niet in de laatste plaats omdat Van
Hove zo krankzinnig productief is. Afgelopen seizoen regisseerde hij Een klein leven, All About Eve in Londen, Dood in Venetië, Électre/ Oreste in Parijs en de opera Aufstieg und Fall der Stadt Mahagonny in Aix-en-Provence. Komende weken volgen Freud en de Nederlandse versie van Bowie-musical Lazarus. In februari regisseert hij de musical West Side Story in New York, waar hij woont met Jan Versweyveld, zijn echtgenoot en vaste scenograaf.
Zijn grootschalige projecten, trilogieën en monsterproducties hebben
door de jaren heen veel lof opgeleverd, maar evengoed kritiek geoogst.
Blijft hij nieuwsgierig naar de reacties op zijn werk?
„Natuurlijk. Ik heb me voorgenomen nooit cynisch te worden. Op jonge
leeftijd zag ik veel mensen die cynisch in het vak stonden en ik dacht:
waarom doe je het dan? Stap eruit!”
Kun je toegeven dat een voorstelling niet goed is gelukt?
„Ik weet niet wat daar het belang van is.” Geamuseerde glimlach.
‘All About Eve’ bijvoorbeeld?
„Dat is iets anders. Ik had begin dit jaar niet de gelukkigste tijd
van mijn leven, door allerlei factoren. Is het mijn allerbeste
voorstelling ooit? Nee!” Een lach.
Siegfried Woldhek
„Het was een voorstelling waarin Jan en ik alles durfden. Met een
gezelschap, de Comédie-Française, dat we niet kenden. Ik voelde mij
totáál vrij. Het gezelschap was, zoals hier, open, ontvankelijk en
ondernemend. De overeenkomst zit in het simpele, het ruwe, het
ogenschijnlijk onaffe van de voorstelling.
„Het rauwe kwam ook van de locatie, de Cours d’Honneurs in Avignon,
de buitenplaats van een burcht. Als daar de wind waait hoef je geen
pruik op te zetten, want die is weg. Dat heeft ons zeker geïnspireerd,
want Jan en ik zijn begonnen in hangars aan de haven in Antwerpen en in
een oude, vervallen wasserij. Daar voelen we ons thuis. Wij begrijpen
zo’n ruimte.”
Guy Cassiers noemde jullie beginperiode zelfs punk. Was je ooit punk?
„Nee, punk ben ik nooit geweest. Ik had geen hanenkam.”
Op een foto uit die tijd heb je een snor. Dat zag er niet heel punk uit.
„Eerder macho.” Lachje. „De geest van de punk speelde wel een rol.
Antwerpen was de stad van de punk. Het waren jaren van grote
verandering, ook in het theater. En die punkmentaliteit – we don’t care,
fuck it – hadden wij ook. Alles zelf doen, geen subsidie. Want we
wilden niet bij het establishment horen.”
„Alles wat ons vak is, komt bij hem aan bod. Een uitspraak van hem
is: het belangrijkste wat een regisseur te doen heeft, is zorgen voor
een goede opkomst en voor goed afgaan. Daar zijn regisseurs vaak slordig
in. Dat geeft aan hoeveel belang hij hechtte aan de mise-en-scène: hoe
acteurs bewegen, waar ze zitten. Het verschilt enorm als ze in een hoek
of in het centrum staan, of op de grond zitten. Dat heeft mij ontzettend
beïnvloed.
„Het misverstand over theater, in de hele wereld, is dat de tekst
heilig is. Nee, de tekst is maar een aanleiding. Hij begreep als de
beste dat psychologie ook in je lichaamstaal zit. Er is niet alleen de
taal van de tekst, er is ook de taal van het lichaam.
„Niettemin is Patrice Chéreau met tekst een speurneus. Hij wist
altijd een onverwachte ingang te vinden bij een personage, en dat was
iets wat in de tekst is te vinden. Die taalprecisie is zijn kracht.”
De parallellen met je eigen werk liggen voor het oprapen.
Van Hove lacht: „Dat moet jij dan maar doen. Maar ik pik er
natuurlijk uit waar ik de grootste affiniteit mee heb. Ik maakte al
theater voor ik hem gezien had. Er zat van alles ín mij. Maar ik werd
bevestigd in mijn zoektocht. Ik doe het ook op mijn manier.”
Ivo van Hove Foto ANP KIPPA/ LEX VAN LIESHOUT
Hoe dan?
„Een Engelse acteur, Ben Wishaw, zei me dat ik zulke simpele
aanwijzingen kon geven. Ik liet hem op een schoolbord slaan en toen wist
hij hoe hij de volgende zin moest zeggen. Fysieke actie creëert een
reactie. Dat doe ik vaak.
„Tegen Stef Aerts zei ik net bij de repetitie dat hij even in een
hoekje alleen moest gaan zitten. Dat viel perfect samen met wat hij te
spelen had. En hij moest dichter op Hélène [Devos, zijn tegenspeelster]
kruipen. Onnatuurlijk dicht, bijna mond tegen mond. Bij die handelingen
zoek ik de grenzen op, om een situatie op zijn maximum te laten
branden.” Plots Vlaams: „Dat probeer ik he.”
Om Wagners ‘Nibelungen’ te begrijpen ben ik filosofen en sociologen gaan lezen
‘Les Damnés’, uit 2016, noemde je misschien wel een van je beste werken. Het bracht je terug naar de rauwheid van je eerste voorstellingen. Hoe zit dat?
Guy Cassiers zegt dat je familie een enorme impact op je werk heeft gehad en dan met name het ziek worden van een van je broers.
„Mijn broer zat in het tweede jaar van de universiteit. Plotseling
waren er verschijnselen, gewelddadige momenten. Gedrag dat mijn ouders
niet konden plaatsen. Sindsdien is hij opgenomen geweest. Hij is nog
grote periodes thuis geweest, maar altijd teruggevallen. Hij is nu al
lang in een beschermde omgeving, waar hij het goed heeft – op zijn
manier. Onze eerste voorstelling, Geruchten uit 1981, ging over
hem. Iemand speelde mijn broer, die niets zei. Het was mijn manier om
het te doorgronden, want ik was close met mijn broer.
„Voor je die vraag stelt: zonder dat mijn acteurs dat wisten, ging Kreten en gefluister [2009] over het doodgaan mijn vader,
dat ik het jaar daarvoor meegemaakt had. In dit geval was mijn vader
Chris Nietvelt geworden. Ik heb er Chris nooit iets van gezegd. Dat is
niet nodig.”
Op je elfde naar het internaat,
dan een vriend die sterft, dan een broer die wegvalt. Was dat van
invloed op hoe je de wereld beschouwt?
„Ja, maar op een goede manier. Zo voel ik dat. Verlatingsangst zit in
mij. Dat heeft niets met dat internaat te maken. Het ligt verder terug,
denk ik. Het gaat over waar je gevoelig voor bent.
„Freud herinnert zich iets wat met zijn vader gebeurd is op straat.
Hij is enorm vernederd, als jood, op straat. Dat maakt op Freud een
enorme indruk, levensbepalend. Zo werd ik ’s avonds eens wakker, waarna
ik op zoek ging naar mijn moeder. Mijn ouders bleken niet thuis te zijn.
Daar is wellicht iets ontstaan. Dat je alleen bent en van niks weet.
„Ik ben ook bang in het donker, alla, dan weet je alles.”
Hoogtevrees, bang voor dieren.
„En doodsangst. Maar doodsangst niet meer, heb ik gemerkt. Een paar
jaar geleden zat ik in een auto met acteurs. Jan reed. Op een glad stuk
begon de auto te slippen en draaien. Achterin begon een acteur te
krijsen: ‘Nee! Nee!’ Mij overviel een enorme rust. Gek genoeg heb ik
toen ontdekt dat ik geen doodsangst heb. Zoals ik schrik heb van honden,
terwijl de hond van Hans Kesting steeds in het repetitielokaal is en ik
voor hem niet bang ben.”
Je zegt dat je nog nieuwe dingen aan het ontdekken bent. Hoe heb je je door de jaren heen ontwikkeld?
„De eerste jaren waren een grote kreet: hier ben ik, kijk naar mij.
De voorstellingen waren persoonlijk, op een manier die moeilijk te
ontraadselen was. In mijn tijd bij het Zuidelijk Toneel, de jaren
negentig, is de verdieping in het werk gekomen. Door de vaste plek en
een kleine groep loyale acteurs. Ik was er thuis.
„In Amsterdam, vanaf 2001, is in mijn werk de maatschappelijke dimensie erbij gekomen. Dat kwam ook door 9/11 en doordat ik de Ring ben gaan doen. Der Ring des Nibelungen
regisseren heeft mijn leven veranderd, want om Wagner te begrijpen ben
ik filosofen en sociologen gaan lezen. Dat werd een reservoir aan
kennis.
„Uit die fase is bijvoorbeeld ook Een Klein Leven voortgekomen: misbruik als groot maatschappelijk probleem. Je kunt veel voorstellingen in dat verband plaatsen, ook de Couperus-trilogie. Couperus is een heel maatschappelijk schrijver.”
In het theater gaat het nu vooral over diversiteit, racisme, uitsluiting.
„Ik maak werk over heel de wereld. Ik maakte A View From The Bridge en Rocco en zijn broers
over migratie. Maar ik was mijn tijd misschien vooruit. Mijn werk is
veel politieker dan veel mensen willen toegeven. Die onderwerpen houden
mij volop bezig. Diversiteit is hier een dagelijks gesprek.”
Toch heeft het even geduurd voor er acteurs van een diverse afkomst in het ensemble kwamen.
„Dat klopt. Maar eerlijk is eerlijk. Pas sinds een paar jaar komen
die acteurs van de toneelscholen. Wij werken voor de grote zaal en dat
vraagt om geschoolde acteurs. Het zal tijd kosten.”
Greta Thunberg boos op wereldleiders: ‘Jullie hebben mijn dromen gestolen’
Een zichtbaar boze en emotionele Greta Thunberg heeft maandag op de
VN-Klimaattop in New York de wereldleiders berispt. Zij beschuldigde
hen van het verraden van haar generatie door de uitstoot van broeikassen
niet aan te pakken. ‘Hoe durven jullie’, zei de Zweedse tiener, die het
wereldwijde gezicht is geworden van de groeiende jeugdbeweging tegen
het gebrek aan actie voor het klimaat.
Thunberg zei bij de opening van de top
met trillende stem maar met stevige woorden dat de generaties die het
meest hebben vervuild, haar en haar generatie met de extreme gevolgen
van de klimaatverandering hebben belast.
‘Dit is allemaal verkeerd. Ik zou hier niet moeten zijn. Ik zou aan de
andere kant van de oceaan weer naar school moeten gaan’, zei de
16-jarige, die een jaar vrij nam van haar opleiding. ‘Jullie hebben mijn
dromen en mijn jeugd gestolen met jullie loze woorden.’
.jpg)
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data49432663-76014e.jpg)
