Milieudefensie-baas Donald Pols is geen idealistische bomenknuffelaar, maar een realistische strateeg
Als directeur van Milieudefensie behaalde Donald Pols vorige week een grote zege op grootvervuiler Shell. Geen slechte beurt voor een oud-kraker en liefhebber van biografieën van grote oorlogsstrategen.
Krantenlezers wereldwijd zullen zich vorige week achter de oren hebben gekrabd, toen ze het nieuws vernamen dat een Nederlandse rechter Shell heeft bevolen zijn CO2-uitstoot voor het jaar 2030 bijna te halveren om het klimaat te redden. Maar nog verbaasder zullen ze zijn geweest over de foto’s waarop de David staat die Goliath op zijn knieën dwong.
Die reuzendoder is een bijna-vijftiger in een gedistingeerd blauwgrijs pak, fedora op de kale kop. Triomfantelijk houdt hij met beide handen de papieren boven zijn hoofd waarop het vonnis staat. De gemiddelde krantenlezer zou hem eerder in het andere kamp plaatsen.
Donald Pols (49), de directeur van Milieudefensie, zeggen vrienden, bekenden en collega’s, is dan ook niet your typical bomenknuffelaar. ‘In tegenstelling tot veel klimaatactivisten is hij geen idealist, maar een realist’, zegt Lucian Peppelenbos, klimaatstrateeg bij Robeco en al 20 jaar met hem bevriend.
Pols is sinds zes jaar directeur van Milieudefensie, dat dit jaar een halve eeuw bestaat. Hij is een van de drijvende krachten geweest achter de koerswijziging waartoe de organisatie met 96 duizend leden in 2019 besloot. Ze ging zich richten op een enkel thema, de klimaatrechtvaardigheid, oftewel een klimaatbeleid waar alle burgers beter van worden. Over het Shell-vonnis zei Pols dan ook: ‘Dit is een gigantische overwinning voor de aarde, onze kinderen en voor ons allemaal.’
Het is Pols ten voeten uit, stelt zijn omgeving. Toen er moest worden onderhandeld over het pakket maatregelen waarmee Nederland zijn steentje bijdraagt aan het Klimaatverdrag van Parijs van 2015, was Pols al snel duidelijk dat niet alleen de armsten, maar ook de middeninkomens de overgang naar duurzamere energiebronnen niet zouden kunnen betalen. Peppelenbos: ‘Het is aan Pols te danken dat er in het Klimaatakkoord aandacht is gekomen voor de betaalbaarheid van de plannen en er een faire balans is tussen de lasten en lusten voor burgers en bedrijven.’
Pols’ bevlogenheid is groot, zegt Derk Loorbach, hoogleraar sociaal-economische transities aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, die hem al kent vanaf de tijd dat ze beiden studeerden in Maastricht, zo’n dertig jaar geleden. ‘Donald blies de kraakscene in de stad nieuw leven in en was de aanjager van de protesten tegen globalisering.’
Die maatschappelijke betrokkenheid is bij Pols ontkiemd in Zuid-Afrika, waar hij in 1972 in Pretoria werd geboren. Hij maakte de apartheid van dichtbij mee. Veel indruk maakte het lot van een zwarte werker op de boerderij van zijn ouders, die ondanks alle risico's ging demonstreren tegen de blanke repressie, zo vertelde hij in 2020 in het radioprogramma Brainwash. ‘Hij zei tegen mij in het Afrikaans: ‘Donald, ek kan nie anders nie.’ Het zijn maar een paar woorden, maar daar zat zoveel betekenis in. Soms móét je uit je overtuiging handelen.’
Uit overtuiging heeft Pols gekozen voor een studie maatschappelijk verandermanagement in Maastricht. Na afloop daarvan gaat hij aan de slag bij Milieudefensie, als campagneleider voor klimaatzaken. Pols zal er tot 2007 werken. Korte tijd is hij gelijktijdig beleidsadviseur voor de Socialistische Partij. In 2007 wordt hij hoofd van het klimaatprogramma van het Wereld Natuur Fonds (WNF) en in januari 2012 verkast Pols met zijn vrouw Lotte Asveld en twee jonge kinderen naar China. Daar probeert het WNF te bereiken dat de onstuimige economische groei van het land hand in hand gaat met milieubehoud.
Na nog geen anderhalf jaar in Beijing is Pols weer terug, een illusie armer en een kind rijker. ‘Donald is ambitieus. Hij wil vaak te hard en te snel, en dan botst hij op tegen de bestaande kaders. Dat overkwam hem bij het Wereld Natuur Fonds en ook wel bij zijn eerste jaren bij Milieudefensie’, zegt Peppelenbos. ‘China was een soort tussenstapje, om te rebooten. Het heeft hem laten inzien dat zijn rol in Nederland ligt.’
Pols wordt een sterk strategisch denker genoemd. Dat verklaart wellicht de voorliefde voor boeken over historische oorlogsstrategen, die zijn echtgenote constateert in een blog dat ze in China bijhield. ‘Het helpt hem in zijn werk, zegt hij. Over wat dat zegt over zijn relatie met zijn collega’s denk ik maar niet te veel na’, schrijft ze met een knipoog.
Vrienden moeten lang nadenken op de vraag of Pols ook minder goede trekjes heeft. ‘Hij kan zich bemoeien met de kleinste details. In de Shell-zaak heeft dat wel tot veel discussies geleid. Hij was het soms hartgrondig oneens met de lijn die de advocaat van Milieudefensie wilde volgen’, zegt Loorbach. Hij is een verwoed bbq’er’, stelt een andere kennis. ‘Dat heeft-ie natuurlijk in zijn jeugd meegekregen. Maar het past misschien niet helemaal bij het beeld wat mensen hebben van de directeur van een milieuclub.’ Als die club de planeet weet te redden, zal die ‘zonde’ Pols wel vergeven worden.
3x Donald Pols
Over Shell: ‘Stel je voor wat er zou gebeuren als zo’n groot bedrijf zijn briljante mensen en miljardenkapitaal zou inzetten om klimaatverandering te voorkomen. Dan is de wereld bij wijze van spreken volgend jaar al gered.’
Waarom hij in 2019 bij een klimaatmars geen spandoek draagt: ‘Ik loop mee als vader en als directeur van een milieuorganisatie. Die twee rollen kunnen wel eens met elkaar botsen. Ik heb liever dat mijn kinderen een spandoek maken en ermee lopen.’
Over strategie: ‘Milieuorganisaties zijn van oudsher gericht op lobby. Dat is aan het veranderen: bij Milieudefensie richten we ons nu op het mobiliseren van mensen.’
Geen opmerkingen:
Een reactie posten