alweer een aantasting van onze privacy onder het mom van terrorismebestrijding!!!

Kabinet houdt vast aan massaal aftappen internetverkeer

Het kabinet zet de plannen voor het op grote schaal aftappen van internetverkeer ongewijzigd door. Daarmee trekt het zich niets aan van de kritiek van de telecomsector en maatschappelijke organisatie. Inlichtingendiensten kunnen straks datacentra die e-mail, sms, internettelefoon en apps verwerken structureel in de gaten houden.

Door: Huib Modderkolk 29 april 2016, 02:00

   Minister Jeanine Hennis-Plasschaert (L) van Defensie in gesprek met minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken tijdens een debat over afluisterpraktijken in 2014 © anp

Dat blijkt uit een nog geheim wetsvoorstel voor de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) die in handen is van de Volkskrant. Daarin staat ook dat geheime diensten vanaf 2017 elk jaar één groot toegangspunt tot het internet zullen gereedmaken om afgetapt te worden. In 2020 omvat het aftapnetwerk dan vier grote locaties.

© ANP

Fundamentele problemen in de wet worden niet aangepakt

Ton Siedsma, Bits of Freedom

Wetsvoorstel nieuwe Wiv 2016

pdf (2.5 MB)

Vorig jaar zomer publiceerde het kabinet het concept van de wet voor een internetconsultatie. Daarop kwamen, zo blijkt nu, ruim 1.100 reacties, waarvan 500 openbaar waren. Telecombedrijven als KPN en Tele2, maar ook MKB-Nederland, VNO-NCW en het College voor de Rechten van de Mens laakten vooral het ongerichte karakter van de wet. Dat is niet veranderd blijkt nu. De diensten mogen per onderzoek tot een jaar lang ongericht aftappen.

Ton Siedsma van privacyorganisatie Bits of Freedom: 'Dit maakt duidelijk dat de regering de plannen voor ongerichte interceptie, een sleepnet, vol doorzet. Fundamentele problemen in de wet worden niet aangepakt.' Erik Bais, eigenaar van internetprovider A2B Internet, meent dat de gekozen methode - het aftappen van 'toegangslocaties' - een 'gigantische inbreuk' op de persoonlijke levenssfeer van Nederlanders inhoudt. Het over een langere periode inzichtelijk maken wie met wie contact heeft, staat volgens hem gelijk aan het 'stalken van burgers'.

Toezicht

Nieuw in het voorstel is het toezicht door een onafhankelijke Toetsingscommissie

Nieuwe wet geheime dienst: wat mag er straks allemaal?

Het kabinet wil de angst wegnemen dat de inlichtingendiensten met de nieuwe wet in handen massaal kunnen spioneren. Maar wie het voorstel goed leest, wordt niet gerustgesteld. De belangrijkste passages ontleed.

Volgens het kabinet zijn de nieuwe bevoegdheden noodzakelijk omdat 'cyberdreigingen' en 'terroristische dreigingen' 'niet tijdig worden onderkend', 'de werkelijke intenties van risicolanden verborgen blijven' en de 'ontvreemding van hoogwaardige technologische kennis en staatsgeheimen onopgemerkt blijft'. Met de nieuwe wet loopt Nederland weer in de pas met buurlanden meent zij. Opvallend is dat het kabinet zegt dat zonder de wet de 'internationale samenwerking' met buitenlandse diensten onder druk komt te staan.

Nieuw in het voorstel is het toezicht door een onafhankelijke Toetsingscommissie. De instelling daarvan was, zo geeft het kabinet zelf ook toe, noodzakelijk geworden door uitspraken van het Europees Hof. Verder zal toezichthouder CTIVD 'bindend advies' gaan geven over klachten die gericht zijn tegen de geheime diensten.

Het kabinet heeft ook besloten de kosten van het aftappen van communicatienetwerken zelf te gaan betalen. Internetproviders hadden veel kritiek op dit onderdeel in de wet. Het bedrag dat hiervoor wordt vrijgemaakt illustreert hoe de geheime diensten in toenemende mate gaan aftappen. Het budget voor 'onderzoeksopdrachtgerichte' interceptie gaat van 15 miljoen in 2017, naar 25 miljoen in 2018 en 35 miljoen in 2019. Siedsma: 'Bedenk daarbij dat opslag en aftappen steeds goedkoper worden en je ziet een exponentiële groei van het afluisteren.'

Privacy-assessment

Het kabinet handhaaft het omstreden 'hacken via derden'

Het kabinet handhaaft verder het omstreden 'hacken via derden'. Uit de toelichting blijkt dit om een ingrijpende bevoegdheid te gaan. Zo kunnen inlichtingendiensten straks malware plaatsen op computers van personen die een server gebruiken waar een verdachte ook gebruik van maakt. Op het hacken zelf was ook veel kritiek gekomen, vooral omdat de reikwijdte enorm kan zijn. Steeds meer 'slimme apparaten' - zoals koelkasten, horloges en auto's - werken door een verbinding te maken met internet.

Om de impact van de wet te meten heeft het kabinet een zogeheten 'Privacy-assessment' laten uitvoeren door een onafhankelijk instituut. Dat reageert scherp op de voorgestelde nieuwe bevoegdheden voor inlichtingendiensten: 'Privacyrisico's worden (...) bij behoorlijk veel onderdelen onvoldoende onderkend, en de voorgestelde waarborgen zijn vaak niet voldoende om de risico's af te dekken.'

Het wetsvoorstel ligt nu ter advisering bij de Raad van State en het kabinet hoopt het voor de zomer aan de Tweede Kamer voor te leggen.

Affichage de WetsvoorstelnieuweWiv2016.pdf

 

•	Stellen van hetzelfde geslacht kunnen vanaf nu ook in Colombia met elkaar trouwen, dat meldt de BBC.

Het hoogtepunt van Koningsdag? De drie prinsesjes. Nog niet door de Leidse corporale mangel gehaald, authentiek ogend.

Mobieltjes in India krijgen noodknop voor vrouwen

Nieuwe mobieltjes moeten in India vanaf volgend jaar een 'paniekknop' hebben. De maatregel is bedoeld om geweld tegen vrouwen, een hardnekkig probleem in het land, tegen te gaan, aldus het Indiase ministerie van Telecommunicatie.

Door: Anne Sachtleven 28 april 2016, 02:00

Zwolle koningsdag 2016

Koning heeft genoeg van opdringerige mattenvlechters  Column Bert Wagendorp

  In een poging Lucky TV het gras voor de voeten weg te maaien vond de koning Zwolle zonder dolle een einde stad. En inderdaad, voor wie het nog niet wist: de koninklijke meet & greet bewees gisteren weer eens dat Zwolle de parel van Overijssel is. De negen ton die het evenement kostte was goed besteed, Zwolle staat weer voor tien jaar op de kaart.

Kamersteun voor afschaffen verbod majesteitsschennis

Gesteund door PvdA, SP en GroenLinks wil D66 niet alleen de strafbare belediging van buitenlandse staatshoofden uit de wet schrappen, maar ook de belediging van ons eigen staatshoofd, koning Willem-Alexander. In reactie op alle commotie rond de Turkse president Erdogan dient het D66-Kamerlid Kees Verhoeven daartoe vandaag een initiatiefwetsvoorstel in. Een Kamermeerderheid is binnen......

Als de muren op je afkomen,
open dan de deuren.

NRC's citaat van de dag
“Een land kan in de hedendaagse wereld niet functioneren als het de helft van zijn bevolking onderdrukt”
President Barack Obama over Saoedi-Arabië.

Duurzaam voedsel is niet te duur, de 'gewone' producten zijn te goedkoop. Tijd voor een eerlijk prijskaartje, vinden Peter Blom en Volkert Engelsman.

Veel Nederlanders hebben taaltechnisch de Engelse ziekte. Dan schrijven ze woorden los die aan elkaar moeten, zoals koffie bar (moet zijn: koffiebar). Maar het omgekeerde gebeurt ook.

Vluchtelingenstromen als de huidige hebben we eerder gehad, betoogt migratiedeskundige Leo Lucassen. 'Dit kan Europa best schaffen.'

De wereld van een schrijfnomade en een werkloze zestigplusser

Gastcolumn  

De vader van gastcolumnist Shantie Singh is sinds kort werkloos. 'Zijn zoektocht naar een nieuwe invulling van de dag komt ook mijn leven binnen via een dagelijkse Whatsappberichtje. Soms eindigt hij per ongeluk met een formeel 'Met vriendelijke groet'. Dat krijg je na veertig jaar werkervaring.'

Shantie Singh, schrijfster 17 april 2016, 07:00

Hij had een flinke dosis jeugdig bravoure, maar met de jaren kwamen er genoeg momenten waarop hij besefte dat het leven haar eigen pad trekt

Ik zit in de wachtkamer bij de tandarts in Nesselande, een nieuwbouwwijk aan de rand van Rotterdam. Tegenover me zit een man die me doet denken aan mijn vader. Sinds 1985 woont hij in de aangrenzende wijk Zevenkamp. Nesselande bestond toen niet, alles was nog akkerland. Hij complimenteert me dat ik op de fiets ben gekomen. Dat zou hij zelf ook willen doen, maar hij heeft last van reuma. 'Pas als het leven anders moet, ga je erover nadenken,' zegt hij.    

Ik fiets naar de bakker om verse pistoletjes te halen. In de verte zie ik de Zevenhuizerplas. Als mijn vader hier was, zou hij in al het groen vaag zijn jeugdherinneringen aan Suriname zien liggen. Ik vraag steeds vaker naar zijn belevenissen van vroeger. Hij had een flinke dosis jeugdig bravoure toen hij naar Nederland migreerde, maar er kwamen met de jaren genoeg momenten waarop hij besefte dat het leven haar eigen pad trekt. Hij leerde hoe je in teleurstellingen, weer nieuwe vormen van geluk kunt ontdekken. Geluk dat niet gevonden had kunnen worden, zonder eerst de teleurstelling te doorleven. Als het leven anders moet, besef je waar je toe in staat bent.

Ook nu loopt het anders dan gedacht. Net zoals bij veel andere vijftig- en zestigplussers die de afgelopen tijd hun baan zijn kwijtgeraakt. Recent onderzoek van het CBS laat zien dat werkloosheid onder ouderen een groot probleem is. De kans dat een vijftigplusser langer dan een jaar zonder baan zit, is twee keer zo groot als gemiddeld. Vijftigplussers hebben het imago duur, inflexibel en regelmatig ziek te zijn.  

Identiteit

Je baan verliezen kan een specifieke vorm van eenzaamheid met zich meebrengen; oude patronen die je identiteit vormden vallen plots weg

Je baan verliezen kan een specifieke vorm van eenzaamheid met zich meebrengen. Plots vallen oude patronen die je identiteit vormden weg. Leegte komt ervoor in de plaats, wat opgevuld moet worden met nieuwe bezigheden. Als het leven anders moet, besef je de waarde van wat verdwenen is.  

Mijn leven moest een paar jaar geleden ook anders, maar dat was een eigen keuze. Als afgestudeerd bestuurskundige  gaf ik toe aan de verleiding van woorden en de verbeelding. Schrijfster worden lonkte al jaren, maar het duurde even voor ik er gehoor aan gaf. Nu reis ik door de stad met mijn laptop en werk ik in verschillende koffietentjes. Ik ben een schrijfnomade met nieuwe rituelen en een drukke agenda. Soms kan het eenzaam zijn.  

Mijn vaders zoektocht naar een nieuwe invulling van de dag komt ook mijn leven binnen. Zo zijn mijn ochtenden tussen de weekenden veranderd. Als ik na het ontbijt op mijn telefoon kijk, weet ik dat een Whatsappberichtje geduldig wacht. Een tiental woorden van mijn vader om me een mooie dag te wensen en een kort verhaaltje. Een soortgelijk bericht gaat ook naar mijn moeder en zus. Soms eindigt hij per ongeluk met een formeel 'Met vriendelijke groet'. Dat krijg je na veertig jaar werkervaring.

nieuwe rituelen

Een huiskamertafereel in de flexibele wereld van nu: een zestigplusser druk bezig zijn nieuwe identiteit vorm te geven, en een schrijfnomade

De Whatsappberichtjes zijn van spontane actie veranderd in een nieuwe gewoonte. Mijn vader is zorgvuldig. Nieuwe rituelen maken niet zomaar onderdeel uit van zijn dag. Hij stippelt zijn dagen uit als een weg in een veld vol sneeuw. Na wikken en wegen voegt hij voetafdrukken toe. Het mag geen chaos worden, maar een overzichtelijk patroon, waar van afstand zelfs enige schoonheid in te ontdekken valt.  

Na het Whatsappberichtje stapt mijn vader op de fiets. Hij rijdt over grijze fietspaden in het Groene Hart. Voelt de wind en de regen. De tocht moet minstens een uur duren. Om de overvloed aan tijd te verminderen. Om te bewijzen dat zijn lichaam nog steeds alles aan kan. Om zo lang mogelijk gezond te blijven. Ik zie voor me hoe mijn vader zijn tempo versnelt bij de gedachte aan de nieuwe stilte in huis. Zijn vrouw is aan het werk, de kamers van de kinderen al jaren leeg.  

Veertig jaar geleden waagde hij een sprong, na de aanhoudende fascinatie voor een land aan de andere kant van de oceaan. In het nieuwe land lag alles open. Hij metselde en schuurde aan de dagen. Een wonderlijke verandering was zijn groeiende voorkeur voor koud weer. Regen en wind werden hem vertrouwd, zoals zanderige voetpaden en rijstvelden dat ooit waren.

De deurbel gaat. Mijn vader staat voor de deur, in zijn tas de klaargemaakte warme vis voor op de pistoletjes. Even later zitten we tegenover elkaar aan de eettafel met twee laptops. Hij zoekt naar vacatures en ik schrijf aan mijn column. Zo zullen we de komende uren vullen. Een huiskamertafereel in de flexibele wereld van nu: een zestigplusser druk bezig zijn nieuwe identiteit vorm te geven, en een schrijfnomade die op deze manier minder eenzaam is tijdens het werk.  

Als het leven anders wordt, kunnen onverwachts nieuwe rituelen ontstaan.

^{Shantie Singh is bestuurskundige, schrijfster en theatermaker.}

Paus Franciscus neemt twaalf vluchtelingen mee van Lesbos

16/04/16, 10:10  − bron: ANP

© reuters. De Grieks orthodoxe patriarch Bartolomew en premier Tsipras ontvangen Paus Franciscus.

Zijn vliegtuig terug naar het Vaticaan is voller dan het op de heenweg was: Paus Franciscus heeft zaterdag - na zijn bezoek aan het Griekse eiland Lesbos -  twaalf vluchtelingen meegenomen.

Franciscus werd ontvangen door de Griekse premier Alexis Tsipras. De geestelijken bezochten ook het het opvangkamp in Moria, waar de paus een ontmoeting had met 250 asielzoekers.

De drie geestelijken willen met hun bezoek de aandacht vestigen op het lot van de vluchtelingen. 'Het is een treurige reis', zei de paus tijdens de vlucht naar Lesbos. 'We worden geconfronteerd met de grootste humanitaire catastrofe sinds de Tweede Wereldoorlog.

'Verlies niet de hoop'
De paus Franciscus riep de migranten in Moria op niet de hoop te verliezen. 'Lieve vrienden, ik wilde vandaag bij jullie zijn. Ik wil jullie vertellen dat jullie niet alleen zijn', zei Franciscus.

De paus sprak de hoop uit dat het bezoek van de geestelijke leiders de wereld tot actie zal bewegen. 'Als mensen van de wereld willen we onze stem als een laten klinken en voor u laten spreken. We hopen dat de wereld deze beelden ziet en erop reageert op een manier die onze gedeelde menselijkheid waardig is.'

Vluchtelingen
Als de paus later op de dag terugreist van het Griekse eiland neemt hij tien asielzoekers mee naar Rome. Volgens de Griekse staatstelevisie gaat het om acht Syriërs en twee Afghanen.

De tien kwamen aan op het Griekse eiland voordat de Europese Unie een akkoord sloot met Turkije over de vluchtelingenstroom, waardoor ze niet hoeven te worden teruggestuurd naar Turkije. De kerkvader is op Lesbos om vluchtelingen te ontmoeten in een kamp in Moria.
Het Vaticaan besloot vorig jaar ook al enkele vluchtelingengezinnen op te vangen.

Het bezoek word afgesloten in de haven van Mytilini, waar Franciscus een minuut stilte in acht wil nemen voor de duizenden vluchtelingen die de oversteek van Turkije naar Griekenland niet overleefden.

Vandaag .... / Trouw

...bezoekt de paus vluchtelingenkamp Moria op Lesbos. ...vielen bij een nieuwe aardbeving in Japan weer doden en gewonden. ...stopt Tom Mikkers als voorman van de Remonstranten. ...was de Afghaanse stad Kunduz het toneel van zware gevechten door het voorjaarsoffensief van de Taliban.

van Amnesty International

De Egyptische autoriteiten voeren sinds enkele weken een ongeëvenaarde klopjacht op mensenrechtenorganisaties en activisten. De autoriteiten probeerden onlangs het belangrijke El Nadeem-rehabilitatiecentrum te sluiten, dat slachtoffers van marteling helpt. De medewerkers slaagden erin de ambtenaren die de organisatie kwamen sluiten weg te sturen, maar ze vrezen dat ze terugkomen met veiligheidsagenten. Ook onderzoeken de autoriteiten of Egyptische ngo’s voldoen aan de strenge regels voor registratie en het ontvangen van buitenlandse financiering. Op het overtreden van deze regels staat 25 jaar celstraf. Medewerkers van mensenrechtenorganisaties worden steeds vaker opgepakt en verhoord over hun activiteiten en financiering. Een aantal kreeg al een reisverbod. Ook werden bankrekeningen bevroren. Mensenrechtenactivisten vrezen vervolging nu de overheid de druk opvoert. Vraag de autoriteiten van Egypte om mensenrechtenorganisaties ongehinderd hun werk te laten doen. Kans op doodstraf na verzonnen aanklachten De Egyptische fotojournalist Mahmoud Abu Zeid, bijgenaamd Shawkan, werd opgepakt omdat hij foto’s maakte van een protest. Vorig jaar voerde Amnesty actie voor hem. Ondanks massale protesten zit hij al meer dan 950 dagen onder verschrikkelijke omstandigheden in voorarrest. Hij kan de doodstraf krijgen.

De Franstalige film Elle van regisseur Paul Verhoeven is geselecteerd voor de prestigieuze hoofdcompetitie van het 69ste Cannes Film Festival in mei.

'Het was een gevaarlijke manoeuvre om in Frankrijk een film op te nemen'

Nuit debout à Paris, Place de la République, à Toulouse

Lancé contre le projet de loi Travail "et le monde qui va avec", le mouvement Nuit debout est sur le point d'entamer sa troisième semaine. L'album-photo de l'occupation citoyenne à Paris et en province. Ici, place de la République, au cœur de la capitale, mardi 12 avril.
 

Hij wil president worden. En de Fransen willen dat ook. Alain Juppé werd in 2004 nog veroordeeld voor corruptie. Maar nu hangen de Fransen aan zijn lippen.

Begin! Alleen dan kan het onmogelijke mogelijk worden.

•	De Hongkongse studentenactivist Joshua Wong die in 2014 de stad tijdelijk plat wist te leggen met demonstraties begint nu een nieuwe politieke partij in de autonome Chinese stad, bericht Time.

Denker des Vaderlands: 'Natuurlijk ken ik die angst voor vluchtelingen' / Angst is een slechte raadgever. En angst voor de angst een nog veel slechtere

Peter Henk Steenhuis − 09/04/16, 22:02

© Maartje Geels. Huijer: 'De solidariteit met vluchtelingen moet niet ten koste gaan van de solidariteit met mensen die in Nederland het slechtste af zijn.'

interview Vorige week nam Denker des Vaderlands Marli Huijer het initiatief tot een manifest dat pleit voor een open houding tegenover de vluchteling. Behalve bijval kreeg Huijer ook een lading kritiek over zich heen. Vandaag reageert Huijer.

•  Angst is een slechte raadgever. En angst voor de angst een nog veel slechtere

Angst is een slechte raadgever. En angst voor de angst een nog veel slechtere." De zinnen komen uit het manifest waarin Denker des Vaderlands Marli Huijer en de Amsterdamse hoogleraar ethiek Martin van Hees vorige week pleitten voor een open houding naar vluchtelingen.

Het manifest werd ondertekend door 182 hoogleraren, schrijvers, filosofen en andere prominenten. Maar de menigte die kritiek uitte op het manifest, was stukken groter. Een veel terugkerend punt van kritiek was dat je angst, of die nu terecht of onterecht is, niet zo maar kunt wegzetten als irrelevant.

"Die angst is de reactie op besluiten die afgelopen maanden zijn genomen om een aantal grenzen binnen Europa te sluiten", zegt Huijer nu. "Dit had tot gevolg dat wij via de media chaotische beelden te zien kregen van vluchtelingen die probeerden door grenzen heen te breken, om alsnog Duitsland te bereiken. Enerzijds roepen dergelijke beelden ons medeleven op, maar tegelijkertijd ook angst: wat komt er allemaal op ons af?"


Kent u die angst zelf ook?
"Natuurlijk ken ik die angst. Toen ik voor het eerst groepen mensen aan de grens zag staan, dacht ik: kunnen wij dit aan? En wat betekent dit voor die mensen zelf? Creëren we een nieuwe onderlaag? Hebben we straks misschien ook in Nederland sloppenwijken?"

Wat doet u zelf tegen die angst?
"Ik vraag me onmiddellijk af: waarom voel ik deze angst?"

U rationaliseert die angst?
"Ja. Dat is de taak van een filosoof. Achter gevoelens van angst zit altijd iets wat je weet of meent te weten. Je wordt bang als er een orkaan wordt voorspeld, maar als die voorspelling niet klopt, zakt de angst weg. Dat geldt ook voor de vluchtelingenkwestie. Er zijn minstens twee manieren om ernaar te kijken.

De ene is dat je zegt: dit is geen incident, deze stroom vluchtelingen heeft ervoor gezorgd, dat er een ventiel is geopend, waardoor heel Afrika naar ons toekomt. Een andere, mijns inziens betere manier is om te kijken hoe het tot nu toe met migratie is gegaan. Dat wordt bijvoorbeeld gedaan door migratieonderzoeker Leo Lucassen: hij betoogt dat er juist zo weinig mensen naar Europa komen."

•  Via internet zijn we verbonden met de hele wereld. En als toerist verkennen we ook die wereld; maar we zeggen dat onze verantwoordelijkheid ophoudt bij de grenzen van Europa?

In Duitsland vorig jaar meer dan een miljoen. Dat is toch niet weinig?
"Lucassen laat zien dat nu ongeveer één procent van de Europese bevolking uit vluchtelingen bestaat, inclusief de asielzoekers uit Europa zelf. De pieken en dalen in het aantal vluchtelingen hangen nauw samen met oorlogssituaties, en veel minder of niet met demografische veranderingen. De instroomcijfers van de afgelopen 25 jaar laten zien dat het telkens oorlogen zijn die voor hogere instroom zorgen: de Balkanoorlogen, Irak, Afghanistan, Somalië, Eritrea, Syrië."

Omdat de pieken veroorzaakt worden door oorlogen kunnen we grenzen openhouden, zoals het manifest zegt.
"Het manifest pleit niet voor open grenzen. Het manifest is een pleidooi voor een open samenleving en open houding ten opzichte van vluchtelingen."

Dat is een verschil in woordkeus.
"Een essentieel verschil. Als je pleit voor open grenzen zeg je tegen de hele wereld: jullie zijn allemaal welkom om je in Europa te vestigen. Het manifest pleit voor een open houding ten opzichte van vluchtelingen. Een gesloten houding betekent dat je alles doet om zo min mogelijk vluchtelingen in Europa te krijgen. Een open houding betekent, dat je beseft dat door brandhaarden in Syrië, maar ook in Irak of Afghanistan, het aantal vluchtelingen tijdelijk zal oplopen. En dat wij in Europa kijken hoe we die vluchtelingen zo goed mogelijk kunnen helpen."

• 
  © anp.
  De Duitse bondskanselier Angela Merkel

Zelfs Angela Merkel heeft haar open houding moeten laten varen. Naar aanleiding van het manifest is u verweten dat u naïef bent en wereldvreemd.
"Stel dat er meer druk gezet was op de Europese leiders, zodat zij het voor elkaar hadden gekregen om vluchtelingen wél proportioneel over Europa te verdelen. Dan hadden we misschien niet zo rigoureus de buitengrenzen hoeven te sluiten, en meer vluchtelingen kunnen opvangen."

Nog meer?
"Het is niet onmogelijk dat er komende twee jaar nog zo'n twee miljoen mensen naar Europa zouden willen komen."

Twee miljoen mensen? Dat is toch een bizar aantal?
"Dat is inclusief de 1 miljoen van afgelopen jaar 0,6 procent van de Europese bevolking. Als die mensen over 28 landen verdeeld worden in plaats van over acht zoals nu gebeurt, dan heb je een veel kleiner probleem."

Maar dat krijgt Brussel niet voor elkaar.
"Betekent dat dan dat je tegen mensen in een oorlogssituatie, die hun leven niet zeker zijn, zegt: 'Jullie moeten jarenlang ergens in een kamp buiten Europa zitten'? In feite zeg je dan: wij willen investeren in mensen in Europa; de mensen buiten Europa zijn ons probleem niet."

•  Mensenrechten zijn makkelijk te onderschrijven als het goed gaat. Maar het is toch wel heel zwak ze in moeilijke tijden aan de kant te schuiven

Dat is begrijpelijk. Ik voel me in eerste instantie verantwoordelijk voor mijn gezin. Mijn stad gaat ook nog. Nederland wordt moeilijker. Me verantwoordelijk voelen voor Europa is wel echt de grens.
"Zo ondermijn je het idee van humaniteit. Vanaf de Griekse filosoof Diogenes bestaat in de filosofie het idee dat je onderdeel bent van een lokaliteit én van de wereld. In het lokale zijn we voortdurend verbonden met het globale. Dit kopje koffie drinken wij nu hier, maar de bonen komen uit Colombia. Via internet zijn we verbonden met de hele wereld. En als toerist verkennen we ook die wereld; maar we zeggen dat onze verantwoordelijkheid ophoudt bij de grenzen van Europa?"

Voelt u zich verantwoordelijk voor de hele wereld?
"Ten minste sinds Immanuel Kant beseffen we dat morele verantwoordelijkheid in principe de hele menselijkheid betreft. Hij staat in een traditie van denkers die onderzoeken hoe je tot permanente vredesregelingen zou kunnen komen. Om tot 'een eeuwige vrede' te komen heb je volgens Kant verdragen tussen politieke gemeenschappen nodig. Tussen de staten moet de afspraak bestaan dat vreemdelingen niet vijandelijk dienen te worden behandeld en niet mogen worden uitgewezen als dit hun ondergang veroorzaakt.

"Het idee dat staten zich houden aan onderlinge verdragen om een einde aan alle oorlogen te maken, is te herkennen in de samenwerking binnen de Verenigde Naties. Daar is ook de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en later het Vluchtelingenverdrag tot stand gekomen. Daarin staat dat een vluchteling niet mag worden teruggestuurd naar een plek waar zijn vrijheid of leven wordt bedreigd. Die mensenrechten zijn makkelijk te onderschrijven als het goed gaat. Maar het is toch wel heel zwak ze in moeilijke tijden aan de kant te schuiven? Ze zijn juist ontworpen voor dit soort tijden."

Tekst loopt door onder foto.

• © Maartje Geels. Marli Huijer

Dat was ook de achtergrond van Merkels aanvankelijke open opstelling. Maar toen Duitsland dreigde te bezwijken onder het hoge aantal vluchtelingen moest zij wel van mening veranderen. Bij concrete problemen, zegt bijvoorbeeld columnist Ger Groot, heb je weinig aan wijsgerige algemeenheden.
"Juist in tijden dat de werkelijkheid weerbarstig blijkt te zijn, moet je al je creativiteit aanwenden om andere wegen te bewandelen, waardoor we de rechten van de mens kunnen blijven respecteren."

U behoort tot een groep filosofen die wil vasthouden aan morele waarden. Daar tegenover staat het volk, dat dit niet wil, omdat het zich bedreigd voelt. Die kritiek klonk ook: het manifest toont slechts de kloof tussen de elite en het volk.
"Iedereen spreekt over het volk. Maar niemand weet wie het volk is. Onlangs vertelde een vrouw mij dat ze in de jaren negentig vluchtelingen in huis had genomen. Nu zou ze dat weer willen doen. Dat ging niet meer, ze was te oud. Nu zij het moeilijker had, werd zij bijgestaan door de vluchtelingen die zij destijds geholpen had. Is zij het volk? Is er een kloof tussen de elite en het volk? Is er niet eerder sprake van een kloof tussen de stad en het platteland? In eerste instantie werden veel migranten opgevangen op het platteland. Dat stuitte op grote weerstand. Inmiddels is er dankzij samenwerking tussen gemeenten een grotere spreiding en meer kleinschalige opvang."

Niet in de witte wijk in de stad waar u woont - nog een verwijt dat u gemaakt is.
"Ik woon in een wijk met zeer diverse mensen, praktisch naast een moskee. Vlakbij is een kleinschalige opvang voor vluchtelingen, iets verderop een grootschalige. Veel migranten willen uiteindelijk naar de steden. De druk op de steden neemt toe. Maar steden zijn hier ook beter voor toegerust. Steden als Hengelo en Enschede vingen verhoudingsgewijs al veel vluchtelingen op, maar andere steden, zoals Amsterdam, blijven nog achter."

•  Dat kunt u zeggen omdat u welgesteld bent

U krijgt het verwijt dat u makkelijk praten heeft, met het inkomen van een hoogleraar. Zou u persoonlijk willen inleveren?
"Hogere inkomens mogen van mij zwaarder belast worden, als dat voor het verbeteren van sociale voorzieningen nodig is."

Dat kunt u zeggen omdat u welgesteld bent. Er zijn veel mensen met wie het slecht gaat die zien dat vluchtelingen kansen krijgen en zij niet.
"De solidariteit met vluchtelingen moet inderdaad niet ten koste gaan van de solidariteit met mensen die in Nederland het slechtste af zijn. Juist zij zijn de afgelopen decennia enorm geraakt. We zullen op beide fronten creatief moeten zijn. Voor mij blijft het belangrijk te zoeken naar alternatieve oplossingen. Dat is de kern van de openheid."

Marli Huijer en Martin van Hees schreven een uitgebreidere versie van het manifest dat als e-book kan worden gedownload via www.boomfilosofie.nl.

VLUCHTELINGEN

We gaan niet ten onder aan vluchtelingen

Leo Lucassen − 10/04/16, 11:45

© EPA. Vluchtelingen in Bosnië, 1992. Waar voor de Joegoslaven nog wel enige sympathie bestond, gold dat veel minder voor de vluchtelingen uit islamitische landen

Essay Vluchtelingenstromen als de huidige hebben we eerder gehad. Die kan Europa best schaffen, betoogt migratiedeskundige Leo Lucassen.

• 
  © TR Beeld.
  Leo Lucassen (1959) is Directeur Onderzoek van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis en hoogleraar sociale geschiedenis aan de Universiteit van Leiden.

Als je de reacties van veel politici moet geloven dan is de huidige 'vluchtelingencrisis' zonder precedent; volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) is de 'toestroom van vluchtelingen' de grootste kopzorg van Nederlanders. Want er zit geen rem meer op - een regelrechte economische en culturele bedreiging voor de samenleving.

De recente geschiedenis
Maar klopt dat wel? Een blik op de recente geschiedenis is verhelderend. In de jaren tachtig kreeg de hele wereld te maken met vluchtelingen. Oorzaak: de toename van burgeroorlogen en gewapende conflicten in de aanpalende regio's van Europa.

Het begon met de omverwerping in 1979 van het regime van de sjah in Iran door ayatollah Khomeini. Zo'n 300.000 Iraniërs verlieten het land. Het ging om linkse intellectuelen, maar ook jonge mannen die niet mee wilden vechten in de oorlog tegen Irak. Daarvan vroegen er meer dan 20.000 in Nederland asiel aan.
In december 1979 rolden Russische tanks Afghanistan binnen. De tien jaar durende guerrilla-oorlog van door de VS gesteunde moedjahedien tegen het door de Sovjets gesteunde bewind, joeg 6 miljoen Afghanen op de vlucht. Verreweg de meesten vestigden zich in Pakistan en Iran. Anderen kozen, vooral in de jaren negentig, voor de VS en Europa.

Een laatste brandhaard in het Midden-Oosten was Irak. De door vader en zoon Bush geïnstigeerde Golfoorlogen lieten het land in chaos achter; 1 miljoen Irakezen sloegen op de vlucht. Het vierde grote conflictgebied was Somalië. De in 1977 begonnen oorlog tegen Ethiopië werd negen jaar later gevolgd door een lange burgeroorlog, waarin de VS, de Sovjet-Unie, China en Cuba de strijdende partijen wapens leverden. Ook hier bleef de bulk van de miljoenen vluchtelingen in de regio.

•  Ook Europa zelf 'produceerde' vluchtelingen

Maar ook Europa zelf 'produceerde' vluchtelingen. De Joegoslavische burgeroorlog die in 1991 in alle hevigheid losbarstte, dreef 700.000 Kosovaren, Kroaten en Bosniakken naar West-Europa. De meesten vroegen asiel aan in Duitsland: veel gastarbeiders uit het voormalige Joegoslavië hadden daar sinds de jaren zestig gemeenschappen gevormd.

Het leeuwendeel
Deze vijf groepen - Iraniërs, Afghanen, Irakezen, Somaliërs en Joegoslaven - maakten in Nederland in de jaren negentig het leeuwendeel van de asielzoekers uit. Waar voor de Joegoslaven nog wel enige sympathie bestond, gold dat veel minder voor de vluchtelingen uit islamitische landen. Het uitgangspunt van het vreemdelingenbeleid was om hun komst te ontmoedigen.

Bang als ambtenaren en politici waren voor een 'aanzuigende werking', was het ministerie van justitie spaarzaam bij het verstrekken van de echte vluchtelingenstatus. Veel asielzoekers kregen te horen dat ze niet mochten blijven. Maar net als vandaag de dag was het moeilijk om mensen daadwerkelijk terug te sturen of de grens over te zetten.
Zoals schrijnend weergegeven in Rodaan Al Galidi's roman 'Hoe ik talent voor het leven kreeg', moesten die vaak jaren wachten voordat ze een status kregen en aan het werk mochten. Dat een aanzienlijk deel uiteindelijk wél een baan heeft gevonden, is in dit licht opmerkelijk. De arbeidsparticipatie van vluchtelingen uit de jaren negentig ligt na vijftien jaar gemiddeld op 55 procent - lager dan onder Nederlanders (70 procent), maar gezien de ellenlange asielprocedures en het gebrek aan netwerken, is dit resultaat helemaal niet zo slecht.

Voor Joegoslaven, zeker na het echec van Srebrenica in 1995, maakte de overheid een uitzondering, maar verder straalde ze uit dat vluchtelingen niet welkom waren - in ieder geval dat hun asielaanvragen zeer kritisch bekeken zouden worden. Het idee dat de meesten geen echte vluchtelingen waren maar gelukszoekers met economische motieven, overheerste ook in de jaren negentig.

Steun voor opvang was beperkt, en protesten tegen AZC's in gemeenten waren geen uitzondering. Dat kwam niet alleen door de afwerende opstelling van de paarse kabinetten in de jaren negentig, maar ook door de grotere culturele afstand ten opzichte van vluchtelingen, zeker degenen die uit islamitische landen kwamen.

• © upi. Vietnamese bootvluchtelingen in de Zuid-Chinese zee in 1986.

•  Anders dan velen denken, betreft het verschil tussen de jaren negentig en nu niet zozeer de aantallen of de herkomst.

Overeenkomsten versus verschillen
Toch geeft cultureel verschil niet de doorslag - zeker niet wanneer de overheid asielzoekers aanmerkt als slachtoffers van foute, anti-westerse, regimes. Daardoor kregen de Vietnamese bootvluchtelingen in de jaren tachtig een vrij warm welkom, evenals de islamitische Kosovaren tien jaar later. Het maakt veel uit of de overheid de overeenkomsten met vluchtelingen benadrukt, dan wel de verschillen, dat hebben de Joodse Duitsers na 1933 gemerkt (negatief) en de Hongaren in 1956 (positief).

De vluchtelingencrisis die de Europese Unie nu meemaakt is vooral van politieke aard - oorzaak is de onmacht om op Europees niveau tot een regeling te komen die recht doet aan het verdrag van Genève. Dat verdrag geeft asielzoekers namelijk het recht in Europa asiel aan te vragen, en garandeert dat ze niet teruggestuurd worden naar een land dat geen fatsoenlijke asielprocedure heeft en hen niet terugstuurt naar het land dat ze ontvlucht zijn. Turkije voldoet vooralsnog niet aan de laatste twee criteria.

Anders dan velen denken, betreft het verschil tussen de jaren negentig en nu niet zozeer de aantallen of de herkomst. In het laatste decennium van de 20ste eeuw kwamen er zelfs aanmerkelijk meer naar Nederland (en Duitsland) dan in de afgelopen vijf jaar. Kijken we naar de totale 'asielinstroom', dan ging het voor Nederland in de periode 1991-2000 om zo'n 345.000 asielzoekers, tegen 131.000 in de afgelopen vijf jaar. Pas als er tot 2021 ieder jaar 45.000 asielzoekers naar Nederland komen, evenaren we het niveau van de jaren negentig.

• © Louman & Friso. 1991 - 2015 Herkomst asielinstroom in Nederland.

Ook wat de herkomst betreft, springen de overeenkomsten meer in het oog dan de verschillen. Destijds kwam een op de vier asielzoekers uit het voormalige Joegoslavië, maar ook toen al was de meerderheid afkomstig uit het Midden-Oosten (Iran, Irak), Afghanistan en de Hoorn van Afrika (Somalië).

Als het hem niet zit in de aantallen of de herkomst, waarom reageren overheden en een deel van de bevolking nu dan veel negatiever? Waarom wordt de komst van asielzoekers als een veel grotere, welhaast apocalyptische, bedreiging beschouwd dan twintig jaar geleden?

Vier verschillen vallen op, die verklaren waarom menigeen nu denkt dat Europa het niet meer aankan en er dus onorthodoxe maatregelen genomen moeten worden - zoals de recente afspraken die de EU met Turkije heeft gemaakt.

• We vergeten maar al te snel dat bijna alle moslims in Europa en daarbuiten dit geweld evenzeer afwijzen

Terrorisme
Die angst voor moslims en islam hangt uiteraard samen met de sinds 9/11 wereldwijd toegenomen terreur door Al-Qaida, IS, Al-Nusra, Boko Haram, en een minderheid van geradicaliseerde Europese moslims. De aanslagen in Madrid (2004), Londen (2005), Parijs (tweemaal in 2015) en Brussel (2016) hebben deze angst gevoed.

In Nederland komt daar nog bij de gruwelijke moord op Theo van Gogh in 2004 door een in Nederland geboren zoon van Marokkaanse ouders. Dat brengt de dreiging die uitgaat van het internationaal islamitisch terrorisme wel heel dichtbij. Jonge mannen en vrouwen die in de naam van de islam bereid zijn de wapens op te nemen, als jihadstrijders in IS-gebied of als terroristen in West-Europa, mogen dan een heel kleine minderheid vormen van de islamitische Europeanen, dat maakt het gevaar dat van hun acties uitgaat niet minder reëel.

Hoe begrijpelijk die angst ook moge zijn, we vergeten maar al te snel dat bijna alle moslims in Europa en daarbuiten dit geweld evenzeer afwijzen. En dat geldt al helemaal voor de meeste vluchtelingen. Dat het cruciale verschil tussen een zeer kleine groep terroristen en islamitische medeburgers vaak nauwelijks meer wordt gemaakt, tekent het sinds 9/11 sterk gegroeide islamofobische klimaat in Europa en de Verenigde Staten. Daarbij gaat het niet om 'kritiek op de islam' als zodanig, maar om zeer generaliserende, vaak apocalyptische opvattingen over wat moslims zijn, denken en doen.
De huiver jegens moslimvluchtelingen kan worden gevoed door de integratieproblemen van de huidige Nederlandse moslimbevolking. Maar die problemen van 'gastarbeiders' en hun kinderen gelden niet voor vluchtelingen uit de jaren negentig. Die laatsten waren over het algemeen hoger geschoold, en ze doen het - op de Somaliërs na - bepaald niet zo slecht. En dat geldt al helemaal voor hun kinderen.

Populisme
Populisme. De komst van vluchtelingen leidde in de jaren negentig ook tot protesten - vooral in het voormalige Oost-Duitsland honderden aanslagen op asielzoekerscentra. Maar er waren, afgezien van het Franse Front National, nauwelijks populistische partijen die immigratie of vluchtelingen, laat staan de islam, als belangrijkste agendapunt hadden. Dat veranderde na de eeuwwisseling, mede als gevolg van 9/11 en latere aanslagen, met de opkomst van de PVV, Ukip, de Dansk Folkeparti, FPÖ en meest recentelijk Pegida en de Alternative für Deutschland (AfD). In Nederland is zelfs de neonazistische Nederlandse Volksunie (NVU) uit een lange winterslaap ontwaakt.

Deze anti-immigratiestemming heeft ook in Oost-Europa de wind in de zeilen gekregen. Door het succes van Viktor Orban in Hongarije en Jaroslaw Kaczynski in Polen nemen andere partijen het vluchtelingen-zijn-moslims-en-dus-een-bedreigingframe over. Daarin is het normaal om over vluchtelingen te praten als een onoverkomelijk logistiek en financieel probleem, en ze te zien als een ideologische bedreiging: moslims die onze (christelijke, westerse) samenleving ontwrichten, al dan niet met (seksueel) geweld.
Oproepen van Pegida in Duitsland en Geert Wilders in Nederland om in verzet te komen tegen de opvang van vluchtelingen, leidden tot verdere polarisatie, een golf aan bedreigingen tegen bestuurders en geweld tegen vluchtelingen.

Ook in de jaren negentig had je protest en geweld. Maar het geweld is nu virulenter, en de protesten zijn veel wijder verbreid, en richten zich nu vooral tegen moslims, die een existentiële bedreiging voor Europa zouden zijn.

Zichtbaarheid
De zichtbaarheid van de vluchtelingen is de derde factor waardoor de huidige tijd zich onderscheidt van de jaren negentig. Door de bouw van 'Fort Europa' sinds het einde van de jaren negentig, met een streng visumregime als kern, zijn asielzoekers gedwongen gebruik te maken van veel gevaarlijker zeeroutes en de diensten van mensensmokkelaars. Daardoor trekt hun reis meer media-aandacht dan de geruislozer en onzichtbaarder binnenkomst in de jaren negentig. De massaliteit van de overvolle bootjes bevordert bovendien het idee dat het een niet aflatende 'stroom' mensen is.

•  Sociale media dragen eraan bij dat tegenstanders van het opnemen van vluchtelingen de traditionele media niet meer geloven

Sociale media
De sociale media. Facebook, Twitter en Whatsapp hebben het makkelijk gemaakt verzet tegen asielzoekers te mobiliseren, onder meer door ongegronde berichten razendsnel te verspreiden. Ook oproepen tot collectief geweld kunnen met een druk op de knop worden verstuurd. Zo gonsde het van de 'dood aan de moslims'-Whatsapp-oproepen voorafgaand aan de bestorming van een sporthal in Woerden op 9 oktober 2015, waar Syrische vluchtelingen tijdelijk onderdak hadden gevonden.

Sociale media dragen eraan bij dat tegenstanders van het opnemen van vluchtelingen de traditionele media niet meer geloven. Deze Lügenpresse, zoals het in Duitsland heet, zou alleen maar valse regeringsinformatie verspreiden. Dit afnemende vertrouwen in instituties gaat gelijk op met de populariteit van (ook via de sociale media verspreide) complottheorieën over de desastreuze invloed van de islam.
De moraal van dit verhaal: politici en bestuurders, laat je toch niet meeslepen door de paniekerige tijdgeest, maar vertel liever dat Europa het best kan schaffen. In de jaren negentig is dit continent niet aan vluchtelingen ten onder gegaan. En dat zal nu ook niet gebeuren.

Dit is een bewerking van de Comeniuslezing die Leo Lucassen afgelopen zaterdag in Naarden heeft gehouden. De tekst verschijnt dit najaar in 'Fort Europa' (Atlas-Contact) het boek dat hij samen met Henk van Houtum schrijft.

We gaan niet ten onder aan vluchtelingen

Laat je niet meeslepen door de paniekerige tijdgeest, roept hoogleraar Leo Lucassen op. Vluchtelingenstromen zoals die van nu hebben we eerder gehad. Europa kan dat best aan.

'De rechten van de meest kwetsbare mensen worden vertrapt'

Redactie buitenland − 08/04/16, 20:52 © afp. Syrische vluchtelingen in Turkije. Het akkoord tussen Turkije en de Europese Unie over het terugsturen van vluchtelingen, ging afgelopen week in werking. In allerijl werden wetten aangepast en ontvangstcentra uit de grond gestampt. Ondertussen neemt de kritiek op de deal toe. Een terugblik. Na een pauze van vier dagen zijn vrijdag opnieuw migranten vanuit Griekenland teruggestuurd naar Turkije. 's Morgens vroeg vertrok een boot met 45 Pakistaanse mannen. 's Middags verliet een tweede boot met 79 mensen uit Egypte, Afghanistan, en Irak de haven van Lesbos. In de Turkse stad Dikili stonden politieagenten hen aan weerszijden van de loopplank op te wachten. Van daaruit zullen ze overgebracht worden naar een kamp in de buurt bij de Bulgaarse grens. De vluchtelingenorganisatie van de VN, de UNHCR, zegt nog geen toegang te hebben tot dat kamp. Maandag werden al 202 mensen van elf verschillende nationaliteiten teruggestuurd. In tegengestelde richting wagen vluchtelingen toch nog altijd de overtocht. Volgens de Griekse autoriteiten zijn donderdag 149 mensen op Samos, Lesbos en Chios aangekomen. De dag ervoor waren dat er 76. En niet alleen in Griekenland komen vluchtelingen aan. Donderdag redde de Italiaanse kustwacht 300 mensen van een volgestouwde boot. Zij waren in Egypte ingescheept.  Nog altijd zijn zo'n 50.000 vluchtelingen gestrand in Griekenland Griekenland Nog altijd zijn zo'n 50.000 vluchtelingen gestrand in Griekenland. Ongeveer een derde van hen weigert te vertrekken naar georganiseerde opvang in kampen. Deze groep bivakkeert onder andere in de haven van Piraeus en bij de Macedonische grensplaats Idomeni.  Ze vrezen dat de omstandigheden in de opvangkampen nog slechter zijn en dat ze zullen worden opgesloten. Deze vluchtelingen hebben te horen gekregen dat ze binnen twee weken moeten vertrekken. Met sit-ins, onder meer op het spoor bij Idomeni, protesteren zij tegen deze beslissing. Ook in de overvolle detentiekampen neemt het verzet toe. Op het eiland Samos braken ongeveer 250 vluchtelingen donderdag uit een kamp. Ze eisten dat ze niet 'gedeporteerd' naar Turkije zouden worden. Uiteindelijk wisten politieagenten en bewakers van het Europese grensagentschap Frontex de meerderheid van de mensen te overtuigen terug te keren naar het vluchtelingenkamp op Samos. In kamp Moria op Lesbos waar zo'n 3000 vluchtelingen gevangen zitten, hebben de meesten aangegeven asiel te willen aanvragen. Maar het aantal ambtenaren dat die aanvragen moet gaan verwerken is niet explosief toegenomen. Ook is er nog veel onduidelijkheid over de nieuwe asielwet in Griekenland die sinds begin april van kracht is. © EPA. Vluchtelingen in Moria op Lesbos. Turkije De Turkse president Erdogan waarschuwde Brussel deze week. "Als de Europese Unie niet de stappen neemt die ze moet nemen en zich niet aan haar beloften houdt, dan zal Turkije de overeenkomst niet doorvoeren." Erdogan lichtte zijn mededeling niet verder toe. Europa heeft beloofd voor elke Syrische vluchteling die Turkije 'terugneemt' uit Griekenland, een Syriër in Europa op te nemen. Tientallen Syriërs zijn begin deze week naar Nederland, Duitsland en Finland gevlogen. Verder is afgesproken dat Turkije een fonds krijgt voor de opvang van vluchtelingen, versoepelde visumregels en versnelling van het toetredingsproces tot de EU. Turkije heeft afgelopen week in allerijl voorbereidingen getroffen voor de opvang van de nieuwe vluchtelingen. Een ontvangstcentrum moest snel uit de grond worden gestampt. En volgens Turkse media zou het Rode Kruis bezig zijn met de voorbereidingen voor een nieuw vluchtelingenkamp voor 5000 mensen in het westen van het land. De meeste vluchtelingenkampen liggen in het zuiden en het oosten van Turkije. Ook moest op juridisch gebied haast worden gemaakt. Het Turkse kabinet moest akkoord gaan met een regeling die Syriërs die illegaal naar Griekenland zijn gereisd een beschermde status geeft. Donderdagnacht ging het parlement in Ankara akkoord met een nieuwe wet waardoor het mogelijk wordt Pakistanen terug te sturen. Niet geheel toevallig bleek vanochtend dat de eerste teruggestuurde boot alleen Pakistanen aan boord had. © EPA. Vluchtelingen worden teruggebracht naar Turkije. Duitsland Merkel verdedigde vrijdag in Berlijn de EU-Turkije deal. De Duitse bondskanselier  noemde het 'terecht' dat er opgetreden wordt tegen illegale migratie en mensensmokkelaars. Elke migrant krijgt een individueel onderzoek, beloofde ze. Ook blijft ze in 'kritische dialoog' met hulporganisaties. Tijdens een bijeenkomst met haar Franse collega Hollande over de vluchtelingencrisis in Metz zei ze donderdag dat Europa nu 'op het juiste spoor' zit met betrekking tot de vluchtelingencrisis. "De problemen die we vorig jaar zagen werden veroorzaakt omdat we nog niet duidelijk voor ogen hadden hoe we de externe grenzen het beste kunnen bewaken." Toch is in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar het aantal asielaanvragen in het eerste kwartaal in Duitsland verdubbeld. Zo'n 180.000 mensen vroegen in de eerste drie maanden van dit jaar asiel aan. Volgens de Duitse minister van binnenlandse zaken Thomas de Maizière zijn er niet meer mensen aangekomen, maar is de vertraging tussen aankomst en een formele aanvraag opgelopen. Vluchtelingen zitten in de val zonder licht aan het einde van de tunnel Gauri van Gulik, Amnesty International In verzet De kritiek op de uitvoering van de deal tussen Turkije en de EU neemt  ondertussen toe. In de haven van Mytilene floten en trommelden activisten uit protest toen de boten koers zetten richting Turkije. Enkelingen sprongen het water in om de boten tegen te houden. Zij werden door de kustwacht opgepakt. Ook mensenrechtenorganisaties maken overuren. Amnesty International publiceert het ene na het andere rapport over de slechte omstandigheden waarin vluchtelingen moeten verkeren. Beschuldigde de organisatie eerst de Turkse regering van het terugsturen van Syrische vluchtelingen naar Syrië, vrijdag kreeg Griekenland ervan langs. Gauri van Gulik, plaatsvervangend hoofd van de Europa-afdeling van de mensenrechtenorganisatie zei dat de 'vluchtelingen in de val zitten zonder licht aan het eind van de tunnel'. Omdat de uitvoering zo slecht is voorbereid, 'worden de rechten vertrapt van de meest kwetsbare mensen'. Een kleine linkse partij in Spanje ging een stap verder dan het uiten van kritiek. De Izquierda Unida klaagde premier Rajoy aan vanwege misdaden tegen de menselijkheid door het akkoord te tekenen tussen Ankara en Brussel.

Op tv: De rouille et d'os

Vrijdagavond zendt de VPRO De rouille et d'os van Jacques Audiard uit. Een magnifiek melodrama over een arme krachtpatser (Matthias Schoenaerts), die een ongewone relatie begint met een orkatrainster (Marion Cotillard) die tijdens een wildwatershow beide benen verloor.

De autoriteiten van Tsjaad hadden eerder alle demonstraties verboden. De vier activisten worden aangeklaagd voor het 'aanzetten tot een ongewapende bijeenkomst', 'verstoring van de openbare orde' en het 'negeren van een wettelijk bevel'. Ze kunnen celstraffen krijgen van zes maanden tot een jaar. Nadjo Kaina Palmer, Celine Narmadji, Younous Mahadjir en Mahamat Nour Ibedou zijn de woordvoerders van prominente maatschappelijke organisaties die bezwaar hebben  tegen een mogelijke vijfde termijn voor president Idriss Deby, die al 25 jaar aan de macht is. Sinds hun arrestatie zijn andere mensenrechtenactivisten ondergedoken uit vrees ook opgepakt te worden. Vraag de autoriteiten van Tsjaad om de vier activisten onmiddellijk vrij te laten.

Als jij jezelf een vraag stelt, handel je dan ook naar het antwoord?

Het Uur van de Wolf: Janis: Little girl blue

Met deze documentaire over Janis Joplin maakt regisseur Amy Berg een liefdevol portret van deze ‘moeder van de blues’. Aan de hand van voorgelezen brieven die Janis schreef naar haar ouders en geliefden en nooit eerder getoond archiefmateriaal komt het beeld naar voren van een ongelukkige, naar liefde hunkerende vrouw met een rauwe en emotionele strot, waar de eenzaamheid in doorklonk.

Uitzending: 14 april, 22.55 uur, NPO 2

 

 

bezoekers uit Costa Rica deze week!!!

Nederland	57
Frankrijk	38
Duitsland	28
Verenigde Staten	27
Portugal	25
China	8
Roemenië	6
België	2
Brazilië	2
Costa Rica	2

Amnesty International

Dagelijks worden wereldwijd mensen ter dood veroordeeld en geëxecuteerd. Soms na oneerlijke processen. Soms voor zaken die niet strafbaar zouden mogen zijn, zoals voor overspel. Vandaag presenteert Amnesty de jaarlijkse doodstrafcijfers. Wat valt op?

• Vier landen schaften in 2015 de doodstraf af. Hiermee komt het totaal op 140 landen waar de doodstraf is afgeschaft of niet meer wordt uitgevoerd.

• In 2015 werden 1.634 mensen geëxecuteerd. Dat is een stijging van 54 procent ten opzichte van het jaar daarvoor.

Amnesty strijdt tegen de doodstraf en voert actie om executies tegen te gaan. Onze strijd is succesvol maar nog lang niet gestreden. Steun jij ons om de doodstraf uit te bannen?

 

Help Amnesty de doodstraf uit te bannen.

Zestien jaar oud was Moses Akatugba uit Nigeria toen hij werd gearresteerd. Hij zou bij een gewapende overval 650 euro en drie mobiele telefoons hebben gestolen. Op het politiebureau werd hij maandenlang gruwelijk gemarteld. Moses beweerde steeds dat hij niks met de overval te maken had, maar om de lijdensweg te laten stoppen, tekende hij uiteindelijk een ‘bekentenis’. Op basis daarvan werd hij ter dood veroordeeld.
Amnesty voerde jarenlang actie voor Moses. Met succes: in 2015 kwam hij vrij.
Wereldwijd worden nog dagelijks mensen ter dood veroordeeld. Amnesty zet zich in tegen de doodstraf en voert actie om dreigende executies tegen te gaan. Dat kunnen we alleen dankzij de steun van mensen zoals jij. Wil je ons helpen met een extra gift?
Lees meer over het doodstrafrapport 2015.

STOP ONRECHT, STEUN AMNESTY.

Europees asielbeleid moet menselijker en efficiënter

Het Europees asielbeleid moet op de schop om chaos met grote aantallen vluchtelingen in de toekomst te voorkomen.

Door: Marc Peeperkorn 6 april 2016, 06:13

 

Volg de Volkskrant

Elke dag om 17.00 het laatste nieuws en analyses vanuit Den Haag in uw mailbox? Schrijf u in voor onze gratis politieke nieuwsbrief Dagkoersen.

De Europese Commissie stelt voor asielzoekers eerlijker over de lidstaten te spreiden zodat niet een klein aantal landen - op dit moment Griekenland, Italië, Duitsland, Nederland, Zweden en Oostenrijk - een onevenredig zware last dragen.

Vanwege de grote politieke gevoeligheid bij de lidstaten legt de Commissie vandaag verschillende opties op tafel voor een 'menselijker en efficiënter' asielbeleid. De meest vergaande keuze is voor een echt Europees asielsysteem, waarbij het niet meer uitmaakt in welk land iemand asiel aanvraagt. De migrant wordt - indien hij of zij aanspraak kan maken op een verblijfsvergunning - direct toegewezen aan een lidstaat. De asielquota per land worden opgesteld op basis van onder meer de bevolkingsomvang, het welvaartsniveau en het aantal reeds aanwezige migranten.

Herverdeling

Pas circa 1.100 vluchtelingen zijn afgelopen zes maanden werkelijk naar een ander land overgebracht

In de tweede, minder vergaande optie blijft het land van aankomst van de migrant verantwoordelijk voor de opvang. Wordt de druk op sommige lidstaten echter te hoog, dan moeten de verschillen worden rechtgetrokken met een 'correctiemechanisme' (herverdeling), zo blijkt uit het ontwerpvoorstel dat de voor migratie verantwoordelijke Commissarissen Timmermans en Avramopoulos woensdagmiddag presenteren.

Een eerder verplicht spreidingsplan voor 160 duizend vluchtelingen die vastzitten in Griekenland en Italië, heeft tot nog toe vooral tot grote irritatie en weinig resultaat geleid. Pas circa 1.100 vluchtelingen zijn afgelopen zes maanden werkelijk naar een ander land overgebracht. Vooral de Oost-Europese lidstaten willen niets weten van Brusselse asielquota. Het is daarom onzeker of de EU-landen bereid zijn de Europese asielafspraken wezenlijk aan te passen.

Volgens Timmermans en Avramopoulos heeft de vluchtelingencrisis afgelopen jaar de zwakke plekken in de huidige asielafspraken (de zogenoemde Dublin-regeling) op pijnlijke wijze zichtbaar gemaakt. Simpelweg landen vanwege hun geografische ligging opzadelen met de grootste asiellast, is volgens de Commissarissen niet aanvaardbaar.

'Asielshoppen'

Behalve een eerlijker verdeling van de asielzoekers stelt de Commissie voor de procedures en opvang in de lidstaten verder te harmoniseren. Dat moet het 'asielshoppen' (migranten zoeken de beste plek) tegengaan.

Verder vindt de Commissie dat asielzoekers die na aankomst in een lidstaat toch doorreizen, gestraft kunnen worden door ze bepaalde rechten op een uitkering, huisvesting of zorg te ontnemen.

Om een nieuw Europees asielbeleid uit te voeren, zou het Europese asielagentschap EASO meer bevoegdheden moeten krijgen. Het agentschap zou bijvoorbeeld verantwoordelijk worden voor de evenwichtige spreiding van de asielzoekers over de EU-landen.

De Commissie bepleit verder ruimere kansen voor legale economische migranten. Daarvoor moet het huidige 'blue card'-systeem (de Europese werkvergunning) sneller en flexibeler gemaakt worden. Speciale kansen zijn nodig voor ondernemers uit niet-EU-landen. Ook wil de Commissie op grotere schaal erkende vluchtelingen uit andere landen (Libanon, Turkije) laten overkomen. De lidstaten zijn niet verplicht daaraan mee te doen.

De asielregels van de EU bleken totaal niet bestand tegen de huidige vluchtelingencrisis. Aan Frans Timmermans de taak om te werken aan een nieuw Europees asielbeleid

Wim Brands ter nagedachtenis / Trouw

De glasheldere poëzie van Wim Brands

Joost van Velzen − 05/04/16, 14:16

© anp. Wim Brands

Wim Brands was bekend van radio en televisie, maar van oorsprong was hij dichter. In 2014 vertelde Brands, die gisteren overleed, in Trouw over zijn nieuwe dichtbundel, de zelfmoord van zijn vader, een brief aan zijn jongere ik en het dichten voor eenzaam gestorven mensen.

Terwijl hij antwoord geeft op een vraag, kijkt Wim Brands de straat in. Hij lijkt door iets te worden afgeleid. Maar door wat? "Ja, sorry", zegt hij. "Ik zag een man met een bakfiets tegen een stilstaande auto aanrijden en die man wordt dan vervolgens zélf kwaad." Een alledaags tafereel met een licht bevreemdende twist. Niet per se materiaal voor een van zijn gedichten, vermoeden we, maar het zegt wel iets over de waarnemer Wim Brands. Want als je niet kijkt, kun je niet dichten.

De bundel ''s Middags zwem ik in de Noordzee' staat vol glasheldere poëzie, waar bij nader inzien toch iets geks mee aan de hand lijkt te zijn. De reeks gedichten wordt plots onderbroken door een dappere brief van Brands aan zijn jongere ik.

•  Al die pogingen om dichters te duiden; poëzie wordt op die manier zo doodgemaakt

Wat voor soort dichter bent u?
"Ik was eens in Amerika op bezoek bij een vriendin, die daar aan een universiteit werkte. Voor één dollar kocht ik een bloemlezing met de mooiste Amerikaanse gedichten. Wat mij daarin het meest trof, waren de dichters die zo helder mogelijk dichten over wat hen omringt: George Oppen, Charles Reznikoff, William Carlos Williams. Glashelder. Maar dan weer zó helder dat de poëzie volkomen raadselachtig wordt. Het klinkt misschien aanmatigend om mezelf met die grote Amerikaanse dichters te vergelijken, maar ik probeer wel in die traditie te dichten."
Poëzie laat zich sowieso moeilijk analyseren. 
"Daar is de poëzie ook niet voor. Al die pogingen om dichters te duiden; poëzie wordt op die manier zo doodgemaakt. Ik kwam laatst een paar zinnen tegen van Bertolt Brecht: 'Zoek niet de diepte op. De diepte is een dimensie op zichzelf. Alleen maar diepte. En daarom komt er ook geen licht bij'.

"Het is net als met de liefde. Ben jij getrouwd? Dan wist jij waarschijnlijk ook niet meteen bij de eerste ontmoeting de reden waarom je haar zo leuk vond. Het is er, en daarna volgen de redenen. Of zoals T.S. Eliot schreef: poëzie deelt zich mee voordat het begrepen wordt. In dat opzicht komt een gedicht dicht bij muziek. 'Achteraf is alles altijd eenvoudig' is de laatste regel uit een van mijn gedichten in deze bundel - die zin kwam trouwens uit de mond van Wubbo Ockels. Die vond ik zo mooi. Het is zo'n 'Amerikaanse' zin. Helder en toch raadselachtig.

"De regel ''s Middags zwem ik in de Noordzee' - de titel van mijn bundel - komt uit hetzelfde gedicht. Dat is ook typisch zo'n zinnetje waarvan je later pas denkt: Hé, die hoort in een gedicht. De zin is al heel oud. Ik sprak het aanvankelijk onbewust uit in een telefoongesprek met A.L. Snijders, de schrijver van het zeer korte verhaal. Hij stelde een tijd voor om iets af te spreken en ik zei: Nee, 's middags ben ik onbereikbaar, 's middags zwem ik in de Noordzee."

•  Dichten verschaft mij weer even de sensatie van het opnieuw aanwezig zijn bij een gebeurtenis die om ogenschijnlijk onnaspeurlijke redenen om woorden vraagt

Dus de inspiratie waait min of meer toevalligerwijs uw leven binnen? 
"Ik ben er in elk geval niet voortdurend mee bezig. Of misschien juist wel altijd. Het is alert zijn, ook als je er niet lijkt te zijn. Als een torenvalk die dommelend op een hoogspanningsmast zit en die dan toch, ineens, op jacht gaat omdat hij beneden een muis ziet bewegen. Het zijn niet alleen woorden, het zijn ook vaak dingen die ik zie. Er zit natuurlijk een enorm archief in je hoofd aan zinnetjes, aan beelden. En het wordt voortdurend aangevuld."

Midden in uw bundel worden de gedichten onderbroken door een brief. 'Beste Wim' is de aanhef. Maar de afzender, dat lijkt u zelf. 

"Mijn vader, met wie ik een zeer moeizame band had, pleegde zelfmoord. Dit is een brief aan mijn jongere ik. Hij gaat over een voorval tijdens een fietstocht met mijn vader. Hij kreeg een epileptische aanval en belandde in de sloot. Op Hemelvaartsdag was het. Ik besloot door te rijden, omdat ik zag dat hij zich wel zou redden. Ik heb dat doorrijden lang als een vlucht beschouwd, maar al schrijvende - echt ik besefte dat pas nu, al schrijvende - dacht ik: nee, het was geen vlucht. Het was een ontsnapping uit een gezin dat niet al te gelukkig was.

"Deze brief schrijven was iets wat ik altijd nog wilde. Ik ben nu 55, en nu durf ik het pas. Of beter: kan. Maar je moet misschien ook wel zo oud worden om te beseffen dat het geen vluchten was, maar ontsnappen."
Over de dood gesproken: u zit in de Poule Des Doods, het initiatief van dichter F. Starik, waarbij dichters om beurten poëzie voordragen op begrafenissen van eenzaam gestorven mensen. 
"Er staan verschillende van die In Memoria in deze bundel. Ik blaas in die gedichten voor de eenzame doden er ook mijn eigen leven in. Niet om mezelf over het voetlicht te brengen, maar om de verbeelding aan te wakkeren. Zoveel informatie krijg je ook niet over de eenzame dode. Ik zal een voorbeeld geven. Een van de overledenen had een telefoonklapper waar maar drie nummers in stonden. Zelf heb ik zo'n ouderwetse telefoon die ik ooit op het Waterlooplein heb gekocht. Met een klein kartonnetje eronder waar ook maar drie nummers op staan. Dat gebruik ik dan in het gedicht.

"Tijdens zo'n eenzame uitvaart realiseer ik me altijd weer hoe essentieel poëzie is als het gaat om het zoeken naar woorden voor het onuitsprekelijke. Het is een poging die altijd gedoemd is om te mislukken. En daar schuilt ook een troost in."

• 
  © anp.
  Wim Brands presenteerde vanaf 2005 het programma Boeken van VPRO

Naast dichter bent u journalist en presentator. Wat voelt u zich het meest? 
"In essentie ben ik voor mijn gevoel toch een verslaggever. Maar met dichten ben ik het eerst begonnen, ik doe dat vanaf mijn achttiende. Dichten verschaft mij bijvoorbeeld weer even de sensatie van het opnieuw aanwezig zijn bij een gebeurtenis die om ogenschijnlijk onnaspeurlijke redenen om woorden vraagt."

Uw tv-programma 'Boeken' gaat zondag het tiende seizoen in. Heeft u een verklaring voor dat succes? 
"Er zijn niet veel voorbeelden van tv-programma's rondom boeken die geslaagd zijn. Dat komt volgens mij doordat ze vaak niet over boeken gaan. Alles wordt tegenwoordig gesmoord in het ganzenvet van de human interest. Ik denk dat het niet zo interessant is om van een schrijver te weten dat hij als kind elke dag drie uur in het kolenhok is gestopt. Je moet bij het boek blijven. Ik ben ook niet polemisch als ik mensen interview. Als er al polemiek is, dan heb ik liever dat die thuis ontstaat, bij de kijker op de bank.

"Overigens geloof ik dat het samenstellen van een uitzending bij mij niet zo veel anders werkt dan het maken van een gedicht. Het gaat op intuïtie.

"Ik heb er zin in, in het nieuwe seizoen. Verheug me bijvoorbeeld op een uitzending over Nederland met historicus Piet de Rooy. Wat bedoelen we als we het liefkozend over onszelf hebben als een goed landje?"