Longlist Libris Literatuurprijs 2013

Maandag 28 januari heeft de jury van de Libris Literatuurprijs 2013 de longlist bekendgemaakt.
Op de lijst staan 18 titels, waaronder de laatste romans van Nelleke Noordervliet, Esther Gerritsen, Arnon Grunberg, Oek de Jong en Tommy Wieringa. Juryvoorzitter Clairy Polak zal op 11 maart de zes nominaties bekendmaken in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. De feestelijke uitreiking van de prijs aan de winnaar is op 6 mei in het Amstelhotel in Amsterdam. De prijsuitreiking wordt live uitgezonden via het programma Nieuwsuur.

Stefan van Dierendonck En het regende brood Op een ochtend wordt pater Johannes Beckers gesommeerd zich te vervoegen bij de abt van zijn klooster. Op dienst bureau treft hij een verhuisdoos aan met daarin de geestelijke nalatenschap van Clemens Driessen, een voormalige leerling die onder schimmige omstandigheden om het leven is gekomen. Beckers trekt zich terug in zijn kloostercel om het leven van de jonge priester op schrift te stellen. Het schrijven biedt de pater aanvankelijk verlossing, maar al snel verliest hij de grip op zin hoofdpersonage en daarmee ook zijn eigen geest. Tijdens zijn opleiding worstelde Clemens al met de katholieke leer, en zijn lichaam met een glutenallergie die hem deelname aan het Heilig Avondmaal onmogelijk maakte. Heeft Beckers destijds wel het uiterste gedaan om de jonge leerling-priester bij te staan? Met En het regende brood schreef debutant Stefan van Dierendonck een zinderende roman, waarin hij de grenzen van de katholieke kerk verkent. Een literaire meesterproef en een eerbetoon aan een onbegrijpelijk instituut.

---

Rob van Essen Alles komt goed Alles komt goed is een spannende, aangrijpende maar ook komische roman over verstoorde illusies, ouders en kinderen, trouw en ontrouw, liefde en seks, en over het leven dat moet worden geleefd zonder dat er garantie wordt gegeven op een goede afloop.

---

Esther Gerritsen Dorst Coco en haar moeder Elisabeth zien elkaar sporadisch en lopen elkaar op een dag bij toeval tegen het lijf. De moeder vertelt tussen neus en lippen door dat ze niet lang meer te leven heeft. Coco voelt zich verantwoordelijk en trekt bij haar moeder in. De zieke Elisabeth verdraagt de aanwezigheid van haar dochter omdat ze weet dat van een moeder begrip en geduld wordt verwacht.

---

Saskia Goldschmidt De hormoonfabriek De succesvolle ondernemer Mordechai de Paauw, Motke voor vrienden, realiseert zich op zijn oude dag dat het hem niet gelukt is fatsoenlijk te leven. In de jaren twintig van de vorige eeuw stonden hij en zijn tweelingbroer Aron aan het begin van een adembenemend project. Samen met de beroemde farmacoloog Rafaël Levine richtten ze een bedrijf op waarin het slachtafval van Motkes vleesfabriek gebruikt werd voor het ontwikkelen van hormoonpreparaten. De omstandigheden aan het begin van de onderneming zijn niet gunstig. Hevige armoede, criminaliteit en het opkomende antisemitisme vormen in de katholieke provinciestad een giftig mengsel. Maar Motke de Paauw zet door, geen prijs lijkt te hoog. Als ten slotte na de Tweede Wereldoorlog de balans wordt opgemaakt, blijkt dat niemand ongeschonden uit de strijd is gekomen.

---

Arnon Grunberg De man zonder ziekte In De man zonder ziekte reist een jonge Zwitserse architect af naar Bagdad om een nieuw operagebouw te ontwerpen. Een man die ervan overtuigd is dat een architect het leven van de mens mooier en makkelijker moet maken.

---

Kees 't Hart Hotel Vertigo In augustus 1957 maakt een filmploeg opnames in San Francisco voor Vertigo van Alfred Hitchcock. De Nederlandse uitwisselingsscholier Vincent van Zandt raakt als manusje-van-alles betrokken bij de crew en raakt diep onder de indruk van de filmwereld. Hij is bereid daar zijn schoolcarrière voor op het spel te zetten. Maar uiteindelijk loopt alles anders dan hij hoopt en wordt hij op beschuldiging van vandalisme en spionage de Verenigde Staten uitgezet. Pas na zijn pensionering en de dood van zijn vrouw durft Van Zandt terug te keren naar de stad die zijn leven heeft getekend. Zijn er nog sporen te vinden van zijn verblijf? En niet onbelangrijk: slaagt hij erin zijn vriendin van destijds terug te vinden?

---

Oek de Jong Pier en oceaan In Pier en oceaan beschrijft Oek de Jong de geschiedenis van Abel Roorda, zijn ouders en grootouders én de grote verandering die Nederland onderging in de periode tussen de Hongerwinter van 1944 en de komst van de grote welvaart in de jaren zestig. De roman speelt zich af in Amsterdam en op het Friese en Zeeuwse platteland, destijds nog de 'diepe provincie'. De aangrijpende huwelijksscènes van Abels vader en moeder tonen de liefde in een verdwenen tijd.Pier en oceaan is de roman van het Hollandse water: van roerloze veenplassen tot de zee die door de paalhoofden op de Zeeuwse stranden stuift. Abel Roorda zoekt het water, net als zijn vader en grootvader. Pier en oceaan is de roman van het grote verlangen.

---

Mensje van Keulen Liefde heeft geen hersens De jonge weduwe Romy vermoedt dat haar buurvrouw, een bejaarde balletdanseres, slachtoffer is van een roofoverval. Tot haar schrik is de eerste aan wie ze denkt haar eigen zoon. Ze roept de hulp in van Harro, de huismeester. Hij laat niet merken andere gedachten te hebben over het voorval, zijn ridderlijke houding is dan ook niet geheel onbaatzuchtig. Liefde heeft geen hersens is een krachtige roman over vele facetten van de liefde.

---

Sipko Melissen Een kamer in Rome Sipko Melissen (1941) publiceerde eerder poëzie, novellen en drie romans, waarvan er een werd bekroond met de Anton Wachterprijs. 'Een kamer in Rome' is het verhaal van een jonge letterenstudent en aspirant-schrijver die in Italië op zoek gaat naar de auteur van een geheimzinnige novelle. Daarbij komt hij voor tal van verrassingen te staan, ook over zichzelf. Melissen produceerde een gelaagde roman, die naast een literaire detective ook een boek is over het wezen van literatuur, over de verhouding oudere-jongere, over seksuele identiteit, over de verhouding leven en literatuur, fictie en werkelijkheid. In een briljante constructie vertelt Melissen een spannend verhaal, vol intertekstuele verwijzingen. Zonder twijfel is 'Een kamer in Rome' zijn beste roman, een schier volmaakt werk (op enkele onnodige herhalingen na), dat zowel literatuurliefhebbers en -wetenschappers als ontspanningslezers en Italië-fans ook bij herlezing zal boeien door de gelaagdheid, de thematiek en de zorgvuldige stijl. Kleine druk. Staat op de Tiplijst voor de AKO Literatuurprijs 2012.

---

Edzard Mik Mont Blanc Een vader, een zoon en een neef beklimmen de hoogste berg van Europa. Als het weer plotseling verslechtert, slaat het noodlot toe. De neef verdwijnt in een gletsjerspleet en overlijdt. Vele jaren later heeft zoon Ruben, intussen een ervaren alpinist en zelf vader van een zoon, de dramatische klimtocht te boek gesteld. Maar Rubens weergave van de feiten strookt niet altijd met de herinnering van zijn vader Hugo. Tijdens een tweede gezamenlijke klimtocht op de flanken van de Mont Blanc nadert de relatie tussen vader en zoon het kookpunt. Als Ruben alles op het spel zet, komt zijn vader voor een gruwelijke keus te staan.

---

Nelleke Noordervliet Vrij man : het leven van Menno Molenaar Dit is het verhaal van Menno Molenaar, jurist, arts, dubbelspion. Plaats van handeling: de Republiek der Zeven Verenigde Provinciën en de Nieuwe Wereld. Tijd: halverwege de Gouden Eeuw, de oorlogen met Engeland. De Rotterdammer Menno Molenaar leeft in vier werelden: die van de Engelse lakenreder Dixon en diens naar liefde hunkerende vrouw, de radicale vrienden rondom Spinoza, de Haagse politieke kringen rond Johan de Witt en het volk aan de zelfkant  werelden die zich moeilijk laten combineren. Hij maakt zich los van godsdienst en traditie, maar heeft nog geen nieuw kompas. Als Dixon hem dwingt tot spioneren voor de Engelsen, komt het tot een confrontatie. Menno Molenaar vlucht naar de Nieuwe Wereld, waar hij zijn ideeën over vrijheid in praktijk wil brengen. Maar idealen zijn weerbarstig en het verleden laat zich niet ontkennen.

---

Elvis Peeters Dinsdag DINSDAG beschrijft een dag uit het leven van een oude man die nergens spijt van heeft, of beter: het nooit tot spijt heeft laten komen. Terwijl de wereld voor zijn ogen veranderde, heeft hij het leven genomen zoals het kwam. Hij denkt terug aan zijn bestaan als huurling, drinker, verkrachter, gevechtspiloot, apendoder, rokkenjager en vrachtwagenchauffeur. En aan zijn twee liefdes, die hij te vroeg naar het graf heeft moeten dragen. Ondertussen probeert hij het meisje van de Brusselse sociale dienst om de tuin te leiden, want op zijn vrijheid wil hij geen millimeter inleveren.

---

Peter Terrin Post mortem 'Wegens nogal moeilijke tijden in de familie'. De nog onbekende schrijver Emiel Steegman staat onder de douche als hem plots het ultieme excuus te binnen schiet om op het laatste moment te ontsnappen aan een opgelegd diner met een delegatie Estse collega's. Het is een banaal zinnetje, vaag en tegelijk dringend. De vraag hoe deze fictieve 'moeilijke tijden' ingekleurd zullen worden door een ambitieuze biograaf die ergens in de toekomst zijn mailverkeer uitpluist, laat hem niet meer los, en bezorgt hem een briljant idee voor een nieuwe roman. Manmoedig besluit Steegman dat de tijd gekomen is om voor het eerst zijn persoonlijk leven in de literaire strijd te werpen. Tot Renée, zijn dochtertje van bijna vier, wordt getroffen door het noodlot...

---

Anton Valens Het boek Ont Met de overgang van de gulden naar de euro breekt voor Isebrand Schut de financiële ijstijd aan. Na oneervol ontslag als callcentermedewerker probeert hij zijn leven op de rit te krijgen door een zelfhulpgroep op te richten. De ambities van de deelnemers van Man&Post strekken echter verder dan het saneren van hun administratie: de Limburger Jean-Luc wil van de wietplantage in zijn woonkamer af, de psychiatrisch verpleegkundige Sylvio probeert als vj naam te maken in et Groninger uitgaanscircuit en de voorman Ebel Formsma staat op de bres voor de ondergrondse toiletten op de Grote Markt. Wanneer de flamboyante en bemiddelde organisatieadviseur Meckering uit Nieuw-Buinen zich bij de groep meldt, wordt Isebrand uit zijn inertie getild. Meckering, met zijn fenomenaal onnavolgbare redeneerkunst, neemt hem mee op een lange reis naar de oorsprong van het voorvoegsel ont.

---

Joost Vandecasteele Massa Margot is een wat stuurloze vrouw, tot ze een baan krijgt bij het compleet mysterieuze bedrijf Blurred Inc. Ze moet complexe financiële teksten ombouwen tot wervende bedrijfsplannen. Het bedrijf blijkt een akelig sturend handje te hebben in allerlei multinationals. De schrijver schetst een beeld van stiekeme reclamestrategieën, topbobo's met duistere praktijken en een digitale wereld zonder echt menselijk contact. Blurred Inc heeft een nogal ambitieus doel: proberen Europa uit een financiële crisis te houden door zoveel mogelijk positieve beelden te schetsen van de toestand van de bedrijven in Europa. En hier wordt het boek bijna een actiefilm: Margot wordt ingeschakeld als een soort spion en raast door Europa en Azië met allerlei opdrachten. De combinatie van deze actieroman en de onderliggende filosofie over fictie, waarheid en maakbaarheid maken het een intrigerend boek dat als een trein leest. De Vlaamse schrijver (1979) kreeg voor zijn debuutroman 'Hoe de wereld perfect functioneert zonder mij'* in 2009 de Debuutprijs. Hij is tevens televisiemaker en columnist. Vrij kleine druk. *2009-18-0-052.

---

Christophe Vekeman Een uitzonderlijke vrouw Christophe Vekeman (1972) schreef met Een uitzonderlijke vrouw een diepgravend portret van een vrouw die, hoe uniek ook, voor iedere lezer herkenbaar zal zijn.

---

Christiaan Weijts Euforie Je kent haar. Je kent haar, maar er is iets geks met je geheugen aan de hand waardoor je niet op haar naam komt. Kennelijk is al je mentale kracht nodig voor het heden, en zijn irrelevante functies losgekoppeld als overtollige ballast. En toch. Toch wéét je wie ze is. Juist op het moment dat je naast haar neerhurkt, grijpt een brandweerman haar onder haar oksels en hijst haar overeind. Daarna plant hij een arm in haar knieholtes en tolt hij haat weg zoals je een slapend kind naar bed draagt. Op weg naar het daglicht kijkt ze nog een keer om, Isa.

---

Tommy Wieringa Dit zijn de namen Een grensstad in de steppe. Uit de vlakte duikt een groep verwilderde vluchtelingen op. Ze veroorzaken angst en onrust in de stad. Als Pontus Beg, commissaris van politie, ze laat oppakken, wordt in hun bagage het bewijs van een misdaad gevonden. Beg ontrafelt de geschiedenis van hun helletocht, die gaandeweg verwezen raakt met de ontdekking van het verhaal over zijn eigen afkomst. De ontmoeten met een oude rabbijn, de laatste Jood van de stad, leert hem de waarheid kennen over zichzelf. Met humor en wijsheid verbindt Tommy Wieringa de duistere binnenwereld van de mens met de vraag naar wie wij zijn en of verlossing mogelijk is.

---