zaterdag 19 januari 2019

Wat er mis is met de spark-joyfilosofie van Marie Kondo

Opinie
Naema Tahir
Naema Tahir © Maartje Geels
Column
Opgeruimd staat netjes. Een oude wijsheid. Netheid is nauw verbonden aan godsvrucht, zei Benjamin Franklin al. Anno nu bewijst de hype rondom de opruimgoeroe Marie Kondo maar weer dat dit idee ons nog altijd raakt.
Marie Kondo maakte een paar jaar geleden furore met haar simpele adviezen over hoe je je huis moet opruimen en ontdoen van overtollige, ongeliefde spullen. Dankzij haar kersverse Netflixserie 'Tidying up with Marie Kondo', hoef je haar bestsellers niet eens te lezen om de KonMari-methode op je bezittingen toe te passen. Bijvoorbeeld: vouw je kleren zo op dat je ze allemaal kunt zien, zodat je weet wat je hebt, liefst niet te veel, en bewaar alleen die spullen die je spark joy geven, met andere woorden een vreugdevonk.
Klinkt goed. Dankzij haar serie raakte ik gegrepen. Ik ben al jaren een minimalist. De lezer van deze krant heb ik een paar jaar geleden over mijn voornemen verteld om geen nieuwe kleren te kopen (begint een rage te worden, lees over Jolande Uringa in Trouw van 9 januari). Dit jaar is het vierde jaar van mijn kledingkoopmoratorium. Natuurlijk bezwijk ik weleens. Ik ben ook maar een mens met wensen. Maar voor het gros van de tijd heb ik me kunnen inhouden. Het is iets wat mij rust geeft. Iets wat me doet nadenken over ons consumentisme en onze begeerte naar spullen.
Marie Kondo's serie past dus helemaal in mijn straatje. Haar opruimtechnieken vind ik puik. Ook ik vouw nu mijn kleren op in pakketjes. Opgeruimd staat netjes, hè, zeiden we al.

Vreugdevonk

Maar met haar spark-joyfilosofie heb ik moeite. Het idee is dat je elk kledingstuk (of boek of speeltje enzovoort) dat je hebt, in je handen neemt en alleen bewaart als je een vreugdevonk voelt. Zo nee, weg ermee. Het is misschien wat ver gezocht, maar ik trek hier even een parallel met hoeveel mensen in het Westen een partner kiezen of vasthouden: voel je een vonk, dan heb je de ware te pakken, is die vonk weg, dan moet je uit elkaar.
Vergezocht of niet, het gaat om een levenshouding waar we in het Westen goed in zijn: afgaan op je momentane gevoelens, je verlangens van het ogenblik. Zo gaan we ook vaak om met spullen. Willen we iets, dan kopen we het, willen we het niet meer, dan gooien we het weg. Het vonk-idee à la Kondo past hier precies bij.
Onze keuzes zijn daardoor gebouwd op heel vluchtige gevoelens en begeertes. Hoe stabiel is dat? Je kunt een jasje hebben, maar geen vonk voelen. Je gooit hem weg. En even later heb je spijt. En maar shoppen, meer en weer. Zoals we zien in de stad. Al die mensen, vooral jongeren, niet op zoek naar iets dat ze nodig hebben, maar naar die vonk. Dat ikje kortstondig bevredigen. En een paar maanden later wordt de aankoop weer weggegooid.
Waarom zou je het niet anders doen: neem voordat je iets koopt een kledingstuk in de hand, denk niet aan je ikje of je vonkje, maar vraag je af of je er over tien jaar nog in zou willen lopen. Zo niet, laat staan. Scheelt een hoop tijd, geld, moeite en spijt.
Naema Tahir is jurist en schrijver. Voor Trouw schrijft ze om de week een column. Haar andere columns vindt u hier. 

Lees ook:

Een nieuw jaar, een nieuw voornemen

Eind 2016 schreef Naema Tahir over haar goede voornemen: geen nieuwe kleren meer kopen.

Orde in de ladekast, orde in het leven

Onthaastings- en opruimgoeroes willen dat we van alles laten en wegdoen. Maar kunnen we niet beter leren te waarderen wat er is? Moeten we niet vooral onze onvrede te lijf? 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten