Dichter-bioloog Leo Vroman overleden
Afgelopen weekend overleed de dichter-bioloog Leo Vroman in zijn woonplaats Fort Worth in Texas.
Hij is 98 jaar geworden.
Vroman was een van de grootste Nederlandstalige dichters.
Hij vestigde zich na de oorlog in Amerika, waar zijn verloofde zich bij hem voegde.
In 1946 debuteerde hij met de bundel Gedichten.
Meer dan 50 bundels zouden volgen.
In november vorig jaar verscheen zijn meest recente bundel Die vleugels.
Voor zijn werk ontving Vroman diverse belangrijke prijzen: de Lucy C.W.
van der Hoogtprijs (1949), de P.C.
Hooftprijs (1964) en de VSB Poėzieprijs (1996).
Bij uitgeverij Querido verschijnt dit voorjaar Hoe mooi alles, een boek over de relatie van Leo en Tineke Vroman.
De mooiste gedichten: uit Hollands Maandblad
De
'Hollands Maandblad-reeks' was in 1977 een initiatief van de enige
redacteur van het tijdschrift, K.L. Poll, en opende met het debuut van
Oek de Jong. De huidige HM-redacteur Bastiaan Bommeljé heeft de reeks
herstart en wel op buitengewoon gelukkige wijze. Hij maakte een keuze
uit de 160 bijdragen die Leo Vroman sinds 1960 voor het tijdschrift
schreef, hetgeen een mooie poëziebloemlezing opleverde. Maar het
allermooiste van dit boek is toch de verbinding die Vromans gedichten
aangaan met de tekeningen van Iris Le Rütte, veelal speciaal voor deze
uitgave gemaakt en op een wonderlijk natuurlijke manier aansluitend bij
de poëzie. Liefde en dood zijn in beider werk, en op een bijna luchtig
te noemen wijze, de meest in het oog springende constanten. Het verbale
spel van Vroman vindt in het beeldende spel van Le Rütte een verrukkende
en perfecte pendant. De metamorfosen die zij met een beperkt
beeldmateriaal weet te bewerkstelligen, grenzen aan het ongelooflijke.
Wat een vondst om die twee kunstenaars aan elkaar te koppelen! Deze
tekeningen zijn, in de ware zin van het woord, beeldende lezingen van
Vromans werk.
|
Die vleugels
`Met
de vlerken van een vlinder kom ik al ver genoeg, schrijft Leo Vroman.
En hoe ver is hij gekomen: op zijn 98e bijna dagelijks dichtend. Zoals
we van hem gewend zijn is ook deze bundel weer een soort dagboek van
gedichten, over de liefde, de naderende dood, een verleden vol verhalen
en een hoofd vol humor. Het is een wonder hoe de poëzie, plus de
tekeningen die Vroman er ook nog bij maakt, hier zo fier en sprankelend
blijft doorgaan.
|
Leo Vroman tekenaar
Ter
gelegenheid van zijn 95ste verjaardag en van een tentoonstelling van
zijn beeldend werk (meest tekeningen) is een schitterend boek verschenen
dat een historisch overzicht geeft van de beeldende kant van het
dubbeltalent Leo Vroman. Het is nooit een geheim geweest dat hij al
sinds de jaren dertig tekende, maar de omvang, de aard en de kwaliteit
van dat werk bleven schimmig, al trad Vroman via bij voorbeeld de
omslagen van zijn bundels wel steeds nadrukkelijker als dubbeltalent
naar voren. Deze monografie is een hommage aan de beeldend kunstenaar,
die al vroeg naar de natuur en vooral naar zijn eigen natuur (zijn
hoofd, zijn handen) tekeningen maakte die een fascinerende vermenging
van realisme en surrealisme laten zien. De meest fantastische, soms
kosmische beelden roept hij op (met name in de 'Subway drawings'), maar
hij kan ook cartoonachtig werken, of ingenieuze strips (met ingevlochten
tekst) maken, of computertekeningen programmeren. Zelfs zijn
handtekening is beeldende kunst. Ontroerend zijn de kampdagboeken,
waarin schrift en tekening elkaar voortdurend afwisselen.
|
Leo Vroman
Overleverigheid: Leo Vroman 95: zijn mooiste gedichten
Dichter-wetenschapper
Leo Vroman werd 95 jaar en ter ere van dit multitalent, deze "grijze
jongeling uit Brooklyn", kozen collega-dichters hun favoriete
Vromangedichten en lichtten zij hun persoonlijke keuze toe. Speels en
virtuoos, met zijn giechelende wriemelwoordjes diepernstige zaken als
b.v. de dood omspelend, weet de dichter zowel te relativeren als te
ontroeren. Hij, de wetenschapper, is als dichter tegen "de denkers met
hun mompels", tegen de oorlog en tegen alle rampen die de mens zichzelf
en de natuur aandoet. Soms wanhopig, dan weer vertederd wendt Vroman
zich dan tot het "Systeem", een hoge instantie die tijd en dood
beheerst. Noemenswaard is nog de levenslang beleden en "zo subliem
verwoorde" liefde voor zijn vrouw Tineke, waaraan de mooie foto's van
Keke Keukelaar een extra lading geven. Een gevarieerde verzameling van
Vromans bekende en minder bekende gedichten, die deze unieke
dichtersfiguur in al z'n tederheid, fantasie en wijsheid portretteert.
Een gevarieerde verzameling van Vromans bekende en minder bekende
gedichten, die deze unieke dichtersfiguur in al z'n tederheid, fantasie
en wijsheid portretteert.
|
Geen opmerkingen:
Een reactie posten