Groen
De wolf lijkt zich te gaan vestigen in Nederland. Wat kan van het roofdier worden verwacht? Vijf vragen over de komst van de wolf.
Het
is bijna zeker. Sinds dit weekend is een van de twee wolven die zich
ophoudt op de Veluwe precies een half jaar in Nederland. Onder
deskundigen heet dat: de wolf heeft zich officieel gevestigd. De
afgelopen dagen verzamelden onderzoekers het DNA-materiaal dat over
enkele weken uitsluitsel moet bieden. Vijf vragen over de komst van de
wolf.
1. Wat zoekt de wolf in Nederland?
In
Europa hebben altijd wolven geleefd. Volgens het Wolvenmeldpunt van de
Zoogdiervereniging, die alle wolvenwaarnemingen bijhoudt, hebben in 2018
tien wolven Nederland bezocht. Drie roofdieren lijken zich op termijn
permanent in Nederland te vestigen. Terwijl een in de buurt van Drenthe
en Overijssel doolt, vonden twee een thuis op de Veluwe, een boven en
de ander onder de A1. De rest zwerft nog rond, is doorgelopen naar
Vlaanderen, terug naar het buitenland of aangereden. Dat de wolf zijn
territorium uitbreidt dankt hij aan de goede bescherming die hij in
Europa geniet. In 1982 werd hij een beschermde diersoort op de
Conferentie van Bern. Doordat de wolf minder bejaagd wordt, groeit de
Europese populatie en zoekt hij Nederland op.
2. Wat valt er te verwachten van de wolf?
De
wolf gaat niet meer weg, weet Glenn Lelieveld, ecoloog en nationaal
coördinator van het Wolvenmeldpunt. Op termijn ziet hij hier meer wolven
neerstrijken. Maar hoe ver reikt hun expansiedrang? “Wolven reguleren
zichzelf. Ze zijn zo territoriaal, dat hun grootste natuurlijke sterfte
veroorzaakt wordt door soortgenoten. Dus zouden het er nooit te veel
kunnen worden.”
Lelieveld deed
onderzoek naar de ecologische draagkracht van de wolf. Daaruit bleek dat
in Nederland ruimte is voor 40 roedels. Dat komt neer op een kleine 300
wolven. Dringen ze weldra stedelijk gebied binnen? Ecoloog Mark Zekhuis
van Landschap Overijssel: “Op geen enkele plek in de wereld waar wolven
voorkomen, vertoeven wolven langdurig in steden. Dat is wel het geval
bij de vos, maar de wolf verkiest rust.”
De
wolf is een relatief schuw dier voor mensen. Vooral schapen lijden
onder zijn komst. Volgens de website Bij12.nl beten wolven vorig jaar
zeker 166 schapen dood, vooral in Overijssel en Drenthe. Dat moet het
werk zijn van een jonge zwervende wolf, zegt Zekhuis. “Pas als wolven
hun territorium hebben afgebakend richten ze zich op natuurlijke prooien
zoals de ree en veroorzaken ze minder schade.”
Met
de schade zal het wel meevallen, denkt Zekhuis. “In Italië, Spanje,
Oost-Europa, Turkije en Griekenland leven al eeuwenlang wolven in
harmonie met schapenhouders. Het kan dus gewoon, ook in landen die
economisch minder welvarend zijn. De wolvenschade in Duitsland de
afgelopen 17 jaar is even hoog als de jaarlijkse schade van mezen in de
Nederlandse fruitteelt. Dat is economisch bijna een futiliteit.”
3. Waarom maakt de wolf zulke emoties los?
Of
het nu ontzag of angst is, de wolf doet iets met de mens. We hebben een
bijzondere relatie opgebouwd met het dier, zegt milieufilosoof Martin
Drenthen van de Radboud Universiteit: “De mens bewoont de planeet van
pool tot pool, en de wolf is een van de weinige dieren die dat ook kan.
In vele opzichten identificeren we ons ermee. Het is een hoogintelligent
en enorm flexibel dier. Dat verklaart ook de angst.”
De
wolf is een van de grootste en sterkste dieren in Europa, zegt
Lelieveld. “Wereldwijd zien we dat die eigenschappen in de natuur
verering opleveren.” Hij ziet het bij wolfwaarnemers. “Komen die een
wolf tegen, en loopt hij gewoon weg, dan is er niets gebeurd, maar zijn
ze toch euforisch. Dat is net een spannend achtbaanritje.”
4. Is de komst van de wolf wenselijk?
Dat
hangt van je perspectief af, zegt Drenthen. “Natuurliefhebbers zien in
de wolf een icoon van de wilde natuur. Maar op het platteland spelen
andere belangen. Daar willen ze een goed beheerde en georganiseerde
natuur, waar alles in harmonie kan samenwerken. Daar past de wolf niet
in.” Lelieveld denkt dat de wolf juist een belangrijke rol in de natuur
en biodiversiteit kan vervullen. “Hij biedt een natuurlijke oplossing
voor het grote aantal herten, reeën en zwijnen. Een teveel dat nu door
jagers wordt geschoten”.
5. Welke voorzorgsmaatregelen zijn geboden?
Verschillende
partijen roeren zich in de discussie rond het terugkerende fenomeen.
Zelfs de Jagersvereniging , die compensatie wil voor hun nieuwe
‘concurrent’. Donderdag stelden de provincies het Wolvenplan op, een
draaiboek dat veehouders en hobbydierhouders moet voorbereiden op de
komst van de wolf. Zij krijgen ook de komende drie jaar nog wolvenschade
vergoed. Aangeraden wordt onder meer de inzet van kuddewaakhonden, het
plaatsen van stroomdraad, en het ’s nachts op stal houden van vee.
In
navolging van de directeur van Nationale Park De Hoge Veluwe bepleitte
ook landbouworganisatie LTO een wolvenquotum en het neerschieten van de
beschermde soort. Het wolvenplan sluit dat laatste op termijn niet uit.
Maar ecoloog Zekhuis vindt dat onzinnig. “Schieten lost niets op, toont
Amerikaans onderzoek. Stel, je doodt een vader, dan raakt een hele
roedel het spoor bijster. Die gaan dan rondzwerven, en moeten makkelijke
prooien als schapen het ontgelden.” Jaarlijks verwonden honden en
vossen tussen 4.000 en 13.000 schapen. “Nou”, zegt Zekhuis, “gaan we die
dan ook afschieten?”
Lees ook:
De wolf is bezig aan een opmars in Europa, maar als hij Zwitserland aandoet heeft hij pech
Op veel plekken in Europa wordt de terugkeer van de wolf toegejuicht. Maar in sommige landen is hij niet welkom.
Zijn kuddehonden de oplossing voor de oprukkende wolven?
Schapenhouders
vrezen voor hun dieren nu de wolf zich in Nederland vestigt.
Kuddehonden bieden mogelijk uitkomst. In Salland wordt geëxperimenteerd met deze agressieve dieren.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten