Nieuwe bibliotheek
Utrecht moet nog even wachten op de knusse nieuwe bieb aan de Neude
Het
monumentale postkantoor aan de Neude in Utrecht is omgebouwd tot
bibliotheek van de 21ste eeuw. De feestelijke opening ging vrijdag niet
door, maar de stad mag zich alvast verheugen op een hernieuwde
kennismaking met de wereldse kathedraal.
Postkantoor
en bibliotheek, het lijken beide instellingen uit vervlogen, papieren
tijden. Maar waar de eerste definitief zijn deuren sloot, heeft de ander
zichzelf opnieuw uitgevonden. Nergens is dat beter zichtbaar dan in
Utrecht, waar het oude, monumentale postkantoor aan de Neude aan een
tweede leven begint als bibliotheek voor de 21ste eeuw: een centrum voor
studie, debat en cultuur, maar bovenal een ontmoetingsplek voor
stedelingen, liefst onder het genot van een espresso macchiato of een
biertje. Steden als Groningen, Tilburg, Arnhem en Amsterdam hebben al
zo’n gebouw, nu volgt Utrecht.
Nu
ja, het is nog even wachten door de coronamaatregelen. De feestelijke
opening door prinses Laurentien, vrijdag, is afgeblazen. Voorlopig zit
de nagelnieuwe bibliotheek potdicht en alle activiteiten die de eerste
week zouden plaatsvinden, zijn geschrapt. De Utrechters moeten nog even
wachten tot ze een kijkje kunnen nemen in de huiskamer voor de stad,
want dat moet het worden, zegt voorlichtster Nadia Doudou.
De
knusheid die je je daarbij voorstelt, is niet meteen te vinden in de
monumentale hal van het gebouw uit 1924 in de stijl van de Amsterdamse
School, ontworpen door Joseph Crouwel. Daar zijn de indrukwekkende
gemetselde gewelven van gele baksteen te zien, waartussen door
gematteerd glas licht op de hardstenen, zwart-witte vloer valt. De
strenge zwarte beelden van kunstenaar Hendrik van den Eijnde, die de
werelddelen voorstellen, kijken uit de hoogte neer.
Deze
wereldse kathedraal kent iedere Utrechter die in de papieren eeuw
weleens een brief (met postzegel!) verstuurde. De loketten zijn
verdwenen, er zijn wat openingen gemaakt voor extra daglicht, maar
verder is er aan dit hart van het rijksmomument niets veranderd.
Dat
is anders in de zijvleugel. Royale roltrappen brengen de bezoeker daar
naar de eerste verdieping, langs een lichtkunstwerk van Jop Vissers
Vorstenbosch dat via lamellen van plexiglas een bont kleurenprisma
verspreidt. ‘Monument voor het digitaal falen’ heet het en dat lijkt een
mooie introductie op de eerste verdieping waar, voor een moderne
bibliotheek, opvallend veel boeken staan. Er is zelfs een kastenwand met
van die hangende laddertjes ervoor, waar je tot aan het plafond kunt
klimmen om je favoriete boek te bemachtigen.
De
bibliotheek is bij een eerste bezoek niet makkelijk in een keer te
overzien. “Architectenbureau Zecc mocht maar beperkt ingrijpen in het
monumentale pand”, vertelt Doudou. Daardoor is het een charmant doolhof
geworden, over drie verdiepingen. Op de kinderafdeling kan de bezoeker
niet om Utrechts beroemdste burger heen, Nijntje. Iets subtieler, maar
net zo Utrechts, is het meubilair: veel stoelen van Gerrit Rietveld en
zijn zoon Wim.
In
de kapverdieping, waar de kale dakspanten zorgen voor sfeer, is het
stadsstudiehuis gevestigd – rustige studieplekken zijn een belangrijke
reden voor scholieren en studenten om de bibliotheek te bezoeken. Hier
bieden nieuwe grote dakramen een blik op de daken van Utrecht. De
leukste ruimte is misschien wel het laboratorium, op de begane grond,
waar geknutseld en geëxperimenteerd kan worden. Er rollen nu al kleine
Domtorentjes uit de 3D-printers.
Ruimte
is er in de nieuwbouw van architectenbureau Rijnboutt die de oude
binnenplaats vult. Vanbinnen prettig licht en ruim met een royaal
auditorium, een bioscoopje en een gezellig restaurant. Hier moeten veel
evenementen gaan plaatsvinden die de bibliotheek wil organiseren:
lezingen van schrijvers, debatten, filmvertoningen – volgens Doudou gaat
Utrecht een flinke sprong vooruit maken in het cultuuraanbod.
De
buitengevel van de nieuwbouw contrasteert stevig met het oude gebouw.
Het grote voordeel van de ingreep is dat de bibliotheek nu ook aan de
Oude Gracht een ingang heeft gekregen, zegt Doudou.
De
verbouwing is gerealiseerd met een bescheiden budget: 16 miljoen
euro. Helemaal af is het nog niet. Eén spectaculair kunstwerk moet nog
komen. Ontwerper Maarten Baas maakt een werk dat een plek zal krijgen
boven de ingang aan de Neude. Het is nog geheim, maar Doudou laat snel
een glimp zien: het is niet bescheiden en het zal de tongen in Utrecht
zeker losmaken. Een tweede kans voor een feestelijke opening, wellicht.
Lees ook:
Groningen heeft er een piramide vol cultuur bij
Deze oude locomotievenhal is nu een stadshuiskamer, en de Tilburgers zijn er helemaal weg van
Geen opmerkingen:
Een reactie posten