Enter, De Jong op shortlist Boekenbon Literatuurprijs 2020

 Literatuurprijs De laatste kanshebbers op de Boekenbon Literatuurprijs, qua prijzengeld de evenknie van de Librisprijs, zijn bepaald. Vier romans, waaronder de bestseller Zwarte schuur van Oek de Jong, en één non-fictiewerk haalden de laatste vijf.

• Thomas de Veen

29 september 2020

Stephan Enter, met ‘Pastorale’ genomineerd voor de Boekenbon Literatuurprijs 2020. Foto Werry Crone

Vijf boeken, waaronder Zwarte schuur van Oek de Jong, Pastorale van Stephan Enter en Waagstukken van Charlotte Van den Broeck, zijn genomineerd voor de Boekenbon Literatuurprijs. Zij maken, evenals Amen van Marcel Möring en Gloria van Koen Sels, kans op het jaarlijkse prijzengeld van 50.000 euro, dat in november zal worden toegekend.

Lees ook een interview met Stephan Enter: ‘Nederland is misschien wel het ongezelligste land’

De jury maakte deze selectie van vijf boeken na beoordeling van meer dan 400 ingezonden boeken, die tussen de zomer van vorig jaar en afgelopen zomer verschenen. Op de longlist, die begin deze maand openbaar gemaakt werd, stonden onder meer de boeken van Maarten ’t Hart (De nachtstemmer), Mensje van Keulen (Ik moet u echt iets zeggen), Herman Koch (Finse dagen) en Wytske Versteeg (Verdwijnpunt) – maar die overleefden de finale schifting niet. De jury passeerde eerder al de lovend ontvangen romans van Arnon Grunberg (Bezette gebieden), Jeroen Brouwers (Cliënt E. Busken) en Anjet Daanje (De herinnerde soldaat).

Poëtisch proza

Uit de shortlist spreekt enerzijds een voorkeur voor secuur geschreven en enigszins klassiek aandoende verhalen – van De Jong en Enter – en anderzijds voor poëtischer proza vol taal- en vormexperiment, in de gevallen van Van den Broeck, Möring en Sels. Een juryrapport is nog niet vrijgegeven.

De Boekenbon Literatuurprijs is qua prijzengeld de evenknie van de Libris Literatuurprijs, de grootste romanprijs van Nederland – maar heeft een minder bekende reputatie, met dank aan de vele naamwijzigingen in de afgelopen jaren. Tot vorig jaar heette de prijs enige tijd BookSpot Literatuurprijs, daarvoor was het de ECI Literatuurprijs, maar in feite is het de voortzetting van de AKO Literatuurprijs. Anders dan de Librisprijs beoordeelt de literaire jury ook non-fictieboeken, al overheerst in de uiteindelijke selectie doorgaans de fictie. Zo ook dit jaar: het essayboek van Van den Broeck, over tragische architecten, staat als enige non-fictietitel tussen vier romans.

Lees ook: een dubbelinterview met Oek de Jong en zijn redacteur Tilly Hermans: ‘Soms zie ik je heel moe worden, Tilly, maar ik kan niet anders’

Rehabilitatie

Voor Zwarte schuur is het een herkansing: de roman van Oek de Jong was genomineerd voor de Libris Literatuurprijs, maar zag die onderscheiding aan het begin van de zomer in handen vallen van Sander Kollaard, met Uit het leven van een hond. Kollaard kwam nu niet meer voor de Boekenbon-prijs in aanmerking: zijn boek verscheen al vóór vorige zomer (en werd vorig jaar door de jury gepasseerd). Marcel Möring, die in 1993 met Het grote verlangen de AKO Literatuurprijs won, de voorloper van de huidige prijs, is met Amen daarentegen gerehabiliteerd, na overgeslagen te zijn door de Librisjury – iets wat ook enigszins geldt voor Pastorale van Stephan Enter. Dat boek werd een bestseller als DWDD-Boek van de Maand, maar bleef eerder steken op de Libris-longlist. De verrassing op de shortlist is Gloria van Koen Sels, het derde boek van de romancier en dat alleen in NRC een recensie kreeg, maar verder door critici over het hoofd is gezien. Het hooggewaardeerde Waagstukken is het prozadebuut van Charlotte Van den Broeck, die eerder geprezen werd om haar poëzie.

Lees ook een interview met Charlotte Van den Broeck: ‘Mijn moeder strafte me voor iets wat ze alleen maar kon weten uit mijn dagboek’

De jury van de prijs bestond uit de literatuurcritici Jan Dertaelen (De Tijd), Sofie Gielis (De Standaard), Sebastiaan Kort (NRC), Daan Stoffelsen (De Revisor) en Jeroen Vullings (Elsevier). Vorig jaar heette de prijs nog BookSpot Literatuurprijs en werden er eenmalig voor fictie en non-fictie aparte prijzen toegekend: toen waren de winnaars Wessel te Gussinklo met de roman De hoogstapelaar en Sjeng Scheijen met zijn non-fictieboek De avant-gardisten. De winnaar van eerste Boekenbon Literatuurprijs wordt op 12 november bekendgemaakt.