Team Spoedacties, Amnesty International

 

De Russische activist Aleksandr Shabarchin maakte een satirisch filmpje met in de hoofdrol een etalagepop met een Poetin-masker. Dat schoot de Russische autoriteiten in het verkeerde keelgat. Aleksandr kreeg twee jaar gevangenisstraf. Terwijl hij alleen maar gebruikmaakte van zijn recht op vrijheid van meningsuiting. Op 5 november doet de rechter uitspraak in hoger beroep. Kom dus snel voor hem in actie!

Rusland: laat Aleksandr Shabarchin onmiddellijk vrij! Shabarchin kreeg twee jaar cel vanwege een satirisch filmpje met daarin een etalagepop met Poetin-hoofd. Binnenkort dient zijn hoger beroep. Kom snel in actie! Stuur een e-mail Polen: laat Elzbieta, Anna en Joanna met rust! De drie Poolse activisten worden enkel en alleen vervolgd omdat zij opkomen tegen haat en discriminatie. Hun rechtszaak start 4 november. Kom snel in actie! Stuur een e-mail

Update: kom in actie voor Guinese activist Pro-democratie-activist Oumar Sylla is kort na zijn vrijlating opnieuw opgepakt voor valse beschuldigingen. Kom nogmaals voor hem in actie! Teken de petitie Nieuws: Rusland veroordeelt vreedzame activist De Russische activist Yana Antonova is op 2 oktober veroordeeld tot 240 uur taakstraf vanwege haar werk voor een Russische mensenrechtenorganisatie. Lees verder

Goed nieuws: geen strengere abortusregels in Slowakije Het Slowaakse parlement stemde eind oktober tegen een nieuwe wet die de toegang tot een veilige abortus nog verder zou beperken. Iedereen die in actie kwam bedankt! Lees verder.

Misstanden langs de Griekse kust / Vluchtelingenwerk

 

'Honderd zijn er welkom, is het niet bijzonder? Dat wij in ons landje honderd plaatsjes vonden? Honderd, dat is wat we kunnen doen. De rest sturen we een kaartje: groetjes en een dikke zoen.' Een ontroerende video visualiseert onze noodkreet om #500kinderen zo snel mogelijk uit Griekenland te halen en in Nederland op te vangen. De Griekse kampen lopen onder water door de regenbuien. De hel op aarde. Ziet Europa asielzoekers niet meer als mensen? We zijn geschokt dat de Europese grensbewaking Frontex zelfs bootjes met vluchtende mensen terugduwt richting Turkije: onmenselijk en een grove schending van het Vluchtelingenverdrag.

Asielzoekers teruggeduwd door grensbewaking Europa De grensbewakingsorganisatie van de Europese Unie, Frontex, is betrokken geweest bij het tegenhouden van asielzoekers op zee. Journalisten hebben diverse beelden bekeken waarop te zien is dat de organisatie opzettelijk hoge golven op zee maakt en daarmee een bootje met 47 asielzoekers terugduwt richting Turkije. Wij vinden dat de organisatie daarvoor verantwoording moet afleggen. ► Beelden van de grensbewaking

Solidariteit kent geen grenzen VluchtelingenWerk maakt zich hard voor vluchtelingen, ook in Griekenland, de Balkan en op Curaçao. We ondersteunen het werk van lokale zusterorganisaties en faciliteren (juridische) ondersteuning van vluchtelingen die vastzitten in een uitzichtloze situatie. Het is van levensbelang dat vluchtelingen overal ter wereld onder veilige omstandigheden asiel kunnen aanvragen. Help jij mee? ​​​​​​​ Doneer direct

Omgaan met vooroordelen 'Vooroordelen vat ik niet persoonlijk op. Ik help mensen graag inzien dat ze het mis hebben.' Je plek vinden in Nederland is als vluchteling al moeilijk genoeg. Maar wat als je ook nog eens tegen hardnekkige vooroordelen moet opboksen? Hamza vertelt waar hij als kind tegenaan liep én hoe hij met vooroordelen omgaat.  ► Hamza vertelt

Krachtige boodschap petitie #500kinderen Op het Plein voor de Tweede Kamer stonden 500 lege stoelen, als symbool voor de 500 alleenstaande vluchtelingenkinderen die nu in erbarmelijke omstandigheden verkeren in de Griekse kampen en op het Griekse vasteland. Waarom kunnen we hen geen veilige plek bieden in Nederland? Het kabinet verschuilt zich achter het gebrek aan draagvlak voor de opvang van vluchtelingen. Dankzij de 106.160 ondertekenaars van de petitie konden we laten zien dat het draagvlak in Nederland juist enorm is! We overhandigden onze #500kinderen-petitie aan Kamerleden van SP, D66, CDA, ChristenUnie, DENK, PvdA en GroenLinks. ► Meer over deze actie

Vijf jaar geleden gevlucht Het levensloze lichaam van het 2-jarige Syrische jongetje Alan op het Turkse strand: het is dit najaar vijf jaar geleden sinds deze foto de wereld wakker schudde. We blikken terug op de opvangcrisis die destijds de gemoederen in Nederland en Europa volop bezighield en tot op de dag van vandaag voortduurt. Akram kwam vijf jaar geleden tevoorschijn uit het puin van de verwoeste stad Aleppo en ging op zoek naar een veilige haven. Een plek waar hij zijn leven en zijn droom zou kunnen herstellen.  ► Hoe verging het Akram?

Jemen: een kapot land Olie en gas, een zee vol vis en een strategische ligging: Jemen is een rijk land. Althans, dat zou je zeggen. Het is de grootste humanitaire crisis in de wereld, zegt de Verenigde Naties over de situatie in Jemen. Hoe kon het zo fout gaan in het land? ► We zochten het uit

Verjaardagsactie voor vluchtelingen ‘Geen stevig dak boven je hoofd, geen verwarming, geen fijn bed om in te slapen, geen fatsoenlijke douche of toilet, onvoldoende eten of drinken, je onveilig voelen. En dat alles omdat je jouw thuisland hebt moeten ontvluchten omdat het er, om welke reden dan ook, niet veilig genoeg voor je was...’ Simone maakt zich hard voor vluchtelingen in Griekenland en startte daarom een actie op ons actieplatform voor haar 40ste verjaardag.  ► Bekijk haar actie

Filosofisch Elftal: Moeten boekhandelaars zo maar alles willen verkopen? / Trouw

Filosofisch ElftalVrijheid van meningsuiting

Boekhandelaars beroepen zich op de vrijheid van meningsuiting: hebben ze daarmee gelijk?

De Reclame Code Commissie (RCC) heeft in een paar uur tijd al vele tientallen klachten ontvangen over een spotje voor het omstreden blad Gezond verstand. Het blad, waarin omstreden theorieën over de coronapandemie en de klimaatcrisis worden gedeeld, is vanaf vandaag te koop bij AKO en Bruna.Beeld ANP

In het Filosofisch Elftal legt Trouw een actuele vraag voor aan twee filosofen uit een poule van elf. Deze week: In een paar boekhandels staat sinds deze week een tijdschrift op de planken dat desinformatie en complottheorieën verspreidt. De boekhandelaars beroepen zich op de vrijheid van meningsuiting. Maar hebben ze daarmee het gelijk aan hun kant?

Alexandra van Ditmars29 oktober 2020, 12:47

Ontkomen aan complottheorieën over het coronavirus was al lastig: sociale media staan er vol mee en ze vallen ongevraagd op de deurmat. Maar sinds gisteren staan ze zelfs op de plank bij boekhandels. AKO en Bruna bieden het tijdschrift Gezond verstand aan. Het blad stelt onder andere dat Covid-19 slechts een griep is die door buitenlandse machtshebbers wordt misbruikt om Nederland meer in hun macht te krijgen. Ook van andere complottheorieën is het tijdschrift niet vies. Zo noemt het de klimaatopwarming door menselijk handelen ‘een mythe’, geeft het een alternatieve kijk op 9/11 en ontkent het de moordpoging op de Russische oppositieleider Aleksej Navalny.

Bij complottheorieën is er sprake van een spanning tussen vrijheid van meningsuiting en de verspreiding van – mogelijk zeer gevaarlijke – desinformatie. Hoe om te gaan met die spanning? En is het kwalijk als boekhandelaars zo’n blad aanbieden?

“Dit blaadje aanbieden lijkt me op zichzelf niet zo’n probleem”, zegt Paul van Tongeren, emeritus-hoogleraar ethiek in Nijmegen en Leuven. “De algoritmes op sociale media die ons als het ware vastbinden aan wat we eerder gezien en gehoord hebben, zijn veel gevaarlijker. Daardoor komen mensen steeds verder in een tunnelvisie terecht. Een tijdschrift moet je nog bewust oppakken en gaan lezen. Een verantwoordelijke boekhandelaar verkoopt geen lectuur waarvan je kan vermoeden dat die een schadelijke invloed heeft op het gezond verstand. Maar om te zeggen dat hij of zij zich schuldig maakt ten opzichte van plichten jegens klanten gaat mij te ver. De eigen verantwoordelijkheid van klanten kan niet weggenomen worden. Het laat denk ik eerder iets zien over de boekhandelaar in kwestie. Als die alles verkoopt wat verkoopbaar is, toont die dat zijn hoogste waarde de verkoopcijfers zijn, in plaats van een betrouwbaar aanbod of een goede smaak.”

Goedgepraat

“Zo’n boekhandelaar draagt er anders wel aan bij dat schadelijk gedachtegoed verder verspreid en genormaliseerd wordt”, reageert Fleur Jongepier, docent toegepaste ethiek en onderzoeker aan de Radboud Universiteit. “En dat zorgt er weer voor dat de samenleving verder polariseert. Dat is nogal wat. Vaak wordt dit soort gedrag goedgepraat door te wijzen op de vrijheid van meningsuiting, wat de AKO en Bruna nu ook doen: de meningen in dit tijdschrift zijn niet verboden, dus we kunnen ze verkopen en we moeten ook het complotdenkende publiek bedienen. Maar het feit dat er vrijheid van meningsuiting bestaat, betekent nog niet dat je ook ruimte moet geven aan alle meningen. Je hebt als boekhandelaar op geen enkele manier de plicht om complottheorieën op de plank te zetten. Daarnaast: als iets juridisch is toegestaan, betekent dat nog niet dat het ook moreel te verantwoorden valt. Op basis van de vrijheid van meningsuiting die wij als consumenten en burgers hebben, hebben we een heel goede reden om deze boekhandels sterk te veroordelen en zelfs te boycotten, omdat ze onjuiste feiten verspreiden die schadelijk zijn voor de samenleving als geheel.”

Van Tongeren: “We moeten voorkomen dat we ons blindstaren op feiten in de discussie over desinformatie. Daar zit namelijk het probleem niet. Om complotdenken tegen te gaan, is het van belang onderscheid te maken tussen feiten en betekenis. Dat zijn twee verschillende aspecten van dezelfde gebeurtenis. Neem de huidige pandemie. Een feitelijk aspect daarvan is dat de besmettingscijfers toenemen. Maar die cijfers hebben op zichzelf nog geen betekenis. Pas door ze te interpreteren, bijvoorbeeld als symptoom van iets gevaarlijks, krijgen ze betekenis. De onenigheid tussen complotdenkers en andere mensen zit in de betekenis die in de gebeurtenis ervaren wordt. Complotdenkers genees je niet door de feiten te laten zien. Als iemand denkt dat het neerzetten van 5G-masten en de uitbraak van corona met elkaar te maken hebben, heeft het geen zin om te zeggen dat dit enkel toevallig tegelijkertijd plaatsvond. Je moet kijken welke interpretaties, welke waarderingen achter die opvatting zitten, bijvoorbeeld angst voor de techniek. Daarover kun je dan samen in gesprek gaan: hoe wordt die angst gevoeld? Hoe kun je je daartegen beschermen?

 Discussie over de feiten

“Een mooi voorbeeld hiervan is hoe ic-arts Diederik Gommers in gesprek ging met influencer Famke Louise, nadat zij had gezegd zich niet meer aan de coronaregels te houden. Hij ging niet met haar in discussie over de feiten, maar probeerde erachter te komen waarom ze bepaalde regels zo erg vond. Door in te gaan op de interpretatie die iemand heeft van een bepaalde zaak, kun je echt iets veranderen.”

Jongepier: “Filosoof Quassim Cassam waarschuwt in zijn boek ‘Conspiracy theories’ juist voor het psychologiseren en individualiseren van complotdenkers. Hij wijst erop dat complotdenken vaak samenhangt met politieke ideologie, en dat we de oplossing dus ook niet moeten zoeken op individueel maar op politiek niveau. Het geloof in complottheorieën staat niet op zichzelf, maar hangt samen met een bredere kijk op de wereld. Als naar dat bredere verhaal niet gekeken wordt, kunnen complottheorieën niet ontwricht worden.

“Bij mensen die er complottheorieën op nahouden, moeten we ons afvragen: wat hebben zij eraan, politiek of anderszins, om die theorieën te verdedigen? Wat motiveert hen ideologisch gezien? Zo zijn er groepen mensen die zich door politieke beslissingen, zoals langdurige bezuinigingen, niet gehoord voelen in de maatschappij. Daarnaast zijn er conservatieve politieke leiders die zich richten op deze onzekere, boze burgers – zo duikt Thierry Baudet op bij demonstraties van complotdenkers. Beide groepen hebben politieke redenen om zich te verbinden aan een complottheorie. De neiging om met individuen in gesprek te gaan is groot, maar als het een politiek probleem is dat politici complottheorieën opkloppen en gebruiken als propaganda, moeten we dáár kritisch naar kijken. Bijvoorbeeld door duidelijk te maken dat je als politicus complottheorieën kunt bekritiseren, zonder je ogen te sluiten voor overheidsfalen.”