Buurthuizen bezwijken onder crisis

Door: Bart Dirks & Charlotte Huisman − 21/02/13, 06:00

© ANP. Archieffoto. Buurthuis De Mozaik in de wijk Oude Noorden in Rotterdam

Het aantal buurthuizen neemt in rap tempo af. Gemeenten vragen meer inzet van burgers om de resterende wijkcentra overeind te houden. Maar beheer, exploitatie en onderhoud zijn voor vrijwilligers vaak te complex.

Uit een inventarisatie van de Volkskrant blijkt dat zeker honderd buurthuizen al dicht zijn en vele tientallen met sluiting worden bedreigd. Zo is in Amsterdam en Den Haag eenderde van de traditionele wijkcentra gesloten; Amersfoort wil alle elf wijkcentra afstoten en overdragen aan buurtinitiatieven. Gemeenten moeten miljoenen euro's bezuinigen.

'Het is pijnlijk, maar we hebben geen keuze', zegt Raimond de Prez (PvdA), die als wethouder in Delft acht buurthuizen sluit. 'We gaan voor de activiteiten, niet voor de stenen. In de overgebleven centra verwachten we meer zelfredzaamheid van de gebruikers.'

Alternatieve huisvesting voor bijvoorbeeld klaverjasclubs of Engelse les is er doorgaans genoeg, bijvoorbeeld in een sportkantine of in een zaaltje van het verzorgingstehuis.

Illusie
'Maar het is een illusie te denken dat burgers een buurthuis kunnen runnen', zegt Jennifer Elich van MOgroep, de brancheorganisatie voor welzijn en maatschappelijke dienstverlening. De lokale bezuinigingen zijn volgens de MOgroep de afgelopen twee jaar ten koste gegaan van een kleine zesduizend arbeidsplaatsen, onder meer van buurtregisseurs, opbouwwerkers en buurtbeheerders.

'Gemeenten zijn bij het sluiten van buurthuizen vaak penny wise, pound foolish', oordeelt Bas Denters, hoogleraar bestuurskunde aan de Universiteit Twente. 'Het lijkt zo gemakkelijk om te zeggen: gaat u maar een buurthuis verder. Veel ouderen zullen dat niet doen.'

Vrijwilligers dreigen te worden overvraagd, zegt Denters. 'Dat ze activiteiten overnemen, is prima voor te stellen. Maar je kunt niet ook de administratie en het secretariaat met een sierlijke boog over het hek gooien.'

Vrijwilligers hebben moeite met zaken als de Drank- en Horecawet of de brandverzekering, zegt Frans Heldens, voorzitter van Spirato, de vereniging van zelfstandige gemeenschapsaccommodaties in Limburgse dorpen en wijken. In Limburg worden volgens hem 290 van de 720 centra met sluiting bedreigd. 'Nu er minder subsidie is en clubs minder geld hebben om huur te betalen, hebben zij het zwaar.'

Toch wil Heldens niet somberen. 'Gelukkig gaat het vaak ook goed. Het draait niet altijd om geld. Het uitvinden komt van arme mensen. Als je een draadje en een schroefje hebt, kan je er wat van maken.'