'De moderne man moet ten einde raad zijn, want hij gelooft in de baard'

OPINIE - Lidy Nicolasen − 14/09/13, 07:10

© ANP. Deelnemer aan de traditionele Prutmarathon in het Noord-Hollandse Schermerhorn

column Mannen met baarden zijn overal, alsof er een onderhuidse flashmob in werking is gezet, schrijft Lidy Nicolasen. 'De baardman hoopt op te stijgen naar het ruigere Vikingtype terwijl hij meer en meer lijkt op moderne jihadist.'

• 'Ik ben te lui om me te scheren', zeggen ze, en daarom scheren ze zich nog maar een keer in de week. 'Mijn baard was er ineens', zei Ronald Plasterk onnozel opgewekt na terugkeer van vakantie.

De zomer verglijdt met spijt. Hoe dramatisch moet je het aanzetten om kond te doen van het feit dat ze me vanuit de stromende regen tegemoet fietsten: mannen met baarden. Jan, Pier, Tjores en Corneel, die hebben baarden, die hebben baarden, die hebben baarden variërend van de onthechte vakantiebaard tot de vergeef-me-mijn-blote-

billengezichtbaard of de snorloze moslimbaard.

Het begon met stoppels en blauwige schaduwen op het gezicht van hipsters. Wellicht als reactie op de mode van de kaalheid, doorgetrokken van kop tot teen en alles wat er tussen zit. De stoppels hielden een paar seizoenen stand en leverden de opmaat naar de baard. Vol uit de kast, ongebreideld en woest.

Vlassige pluisjes
Jonge jongens met volle hangende baarden, volwassen heren met vlassige pluisjes of reeds grijzende baarden maar nog zonder mot, die zonder uitzondering om onnaspeurbare redenen aan de lopende baan door de eigenaar bevoeld en bestreken moeten worden.

De baard hoorde aan de Griekse wijsgeer, want stond voor bezonnenheid, wijsheid, melancholie en contemplatie. Een baardman lurkte peinzend aan zijn pijpje, dronk rode wijn en tuurde diepzinnig de verte in. Niet in beweging te krijgen, merkte je al snel. Het romantische beeld had je er zelf opgeplakt. In de praktijk bleek de baardman egocentrisch en lui en passend in de baardenexplosie van de jaren zeventig.

Het was sowieso de tijd van de ongebreidelde haargroei. Vraag mannen van middelbare leeftijd naar een jeugdfoto en tien tegen een dat hij je een nauwelijks te herkennen harig monster toont. Laatst hielp een springerig ventje me met het parkeren van de auto. Hij deed amicaal, alsof hij me al jaren kende. Pas toen ik zijn stem hoorde, viel het kwartje. Maar nee, ben jij het echt? Mijn grootvader noemde het de ziekte van Höpke: haar op je zak maar niet op je köpke.

Kleine jongetjes wisselden afgelopen zomer hun gelstijve stekeltjes in voor lange lokken. De volwassen man is, tenzij kalende, keurig gekapt. Alleen aan die baard komt de barbier niet. Heel zelden zie je de gepunte en trotse sik die mannen als Willem van Oranje net boven hun kraag droegen. Best mogelijk dat hun baard in werkelijkheid woest en ruig was, maar dat de schilder hem naar eigen inzicht heeft gemodelleerd.

Metroman
Ook dat sikje straalt robuustheid uit, vastberadenheid, recht van lijf en leden en voorwaarts. De moderne man moet ten einde raad zijn, want hij gelooft erin. Natuurlijk, we grossieren nog altijd in theedrinkende yogamannen. Ook zij gaan aan de baard en eigenaardig genoeg benadrukt hun kinhaar hun imago van metroman alleen maar. Maar ze weten het niet. Ze denken en hopen net als alle nieuwe baarddragers dat ze opstijgen naar het ruigere Vikingtype terwijl ze meer en meer op de moderne jihadist gaan lijken.

Ze doen het voor zichzelf en voor elkaar. De mannen. Als op afspraak. Of er een onderhuidse flashmob in werking is gezet, zo koesteren ze hun baardgroei. 'Ik ben te lui om me te scheren', zeggen ze, en daarom scheren ze zich nog maar een keer in de week. 'Mijn baard was er ineens', zei Ronald Plasterk onnozel opgewekt na terugkeer van vakantie. Nederlands bekendste trendsetter verruilde zijn hoed voor de baard en lijkt nu sprekend op Mahmoud Ahmadinejad, de gewezen president van Iran. Wat maakt het uit? Heeft er ooit iemand beweerd dat een baard betrouwbaarheid erbij levert? 

Het is alles ijdelheid en mode. Ze vinden het leuk, de mannen, en het maakt ze niks uit dat gezichtsbeharing niet smaakt. Stoere mannen die 'te kaap'ren varen moeten mannen met baarden zijn'. Beetje ellendig wel en sneu voor de baarddrager dat nou net deze week bekend raakte dat het tegenwoordig een fluitje van een cent is om de Kaap te ronden. Heb je geen baard meer voor nodig, vrouwen kunnen het ook. Jan, Pier, Tjoris en Corneel, die hebben baarden, die hebben baarden.

^{Lidy Nicolasen is verslaggeefster van de Volkskrant. Ze schrijft wekelijks een column voor Volkskrant.nl.}