Van groene zeep tot azijn: zo maak je je huis duurzaam schoon

Thuis schoonmaken gaat gepaard met veel milieuvervuiling. Dat kan anders, blijkt uit het dinsdag verschenen Groene Poetsboekje. De wc schoonmaken of zilvervisjes bestrijden kan best zonder gif en verontreiniging.

Frank Straver21 februari 2023

Greenwashing. Die term roept woede op, omdat het samenvat hoe bedrijven de consument aan de lopende band misleiden door zich onterecht als duurzaam te profileren. Maar neem het eens zeer letterlijk, dat groenwassen: schoonmaken, met sopjes en middelen, zonder dat milieu en klimaat daar onder te lijden hebben. In dat geval is geen boosheid, maar vreugde op zijn plaats.

Want er zijn enorm veel mogelijkheden, als het om de letterlijke variant van groenpoetsen gaat. Het Groene Poetsboekje van auteur Diet Groothuis, dat deze dinsdag uitkomt, neemt ze op even vermakelijke als informatieve manier door.

Haar boek geeft de burger moed, omdat er op een concrete manier instaat wat we thuis zelf kunnen doen om het milieu te helpen. Heel welkom, nu studies over klimaat en natuur grote zorgen baren. Alleen acties ‘op alle niveaus’ kunnen daar verandering in brengen.

Het schoonmaakkastje, vaak onder de gootsteen, is zo’n niveau. Haal daar om te beginnen maar eens goed de bezem door, betoogt Groothuis, die eerder voor Trouw over schoonmaken en opruimen schreef. Veel flessen en potjes met schoonmaakmiddelen, vaak vol schadelijke en chemische middelen, zijn overbodig. Met ‘de heilige drie-eenheid’, zoals Groothuis het noemt, kom je bij het schoonmaken thuis namelijk een heel eind. Groene zeep, soda en azijn, is dat duurzame succestrio.

Groene zeep mag best groen heten

Groene zeep is feitelijk eerder geelbruin, merkt Groothuis op. Maar het goedje, vloeibaar of als als oplosbare ‘blurrie’ breed verkrijgbaar, is dermate milieuvriendelijk dat het best groen mag heten. Er zitten geen schadelijke chemische stoffen in. Allerlei oppervlakten en interieuronderdelen in huis zijn ermee te reinigen.

Bij stenen en plavuizen is het wel oppassen, want dat kan vlekken geven. Sowieso neemt Groothuis een begrijpelijke bijsluiter op in haar adviesboek: alle tips vragen om zorgvuldige toepassing, met de juiste dosering, tactvol handelen en oog voor de diverse materialen in huis.

Soda is in te zetten als allesreiniger. Het in water oplosbare spul desinfecteert, dus voor de wc (inclusief spoelknop en deurklink) is het prima bruikbaar. Maar er is veel meer mee mogelijk. Groothuis schetst een scala aan opties, waaronder het reinigen van braadpannen en vieze bloemvazen. Vieze geuren zijn er ook mee aan te pakken, zoals in stoffering.

Rooklucht uit de gordijnen verwijderen

Tenslotte schoonmaakazijn, de laatste van de top drie. Een natuurproduct is het niet, merkt Groothuis op, schoonmaakazijn is een chemisch product. Maar wel vrij onschadelijk, en voor allerhande schoonmaakklussen te gebruiken. Een greep uit alles wat het poetsboek de revue laat passeren: je kunt met schoonmaakazijn rooklucht uit gordijnen verwijderen of de douchekop ontkalken.

Duurzaam schoonmaken is, naast de keuze voor reinigingsmiddelen, ook een kwestie van zuinig omspringen met sponzen, lappen en doekjes. Gebruik er vooral niet te veel van, is een van de belangrijkste adviezen. Wie goede spullen aanschaft, kan daarmee lang vooruit. Zeker als de gebruiker er netjes mee omspringt. Een zeem bijvoorbeeld, blijft lang goed als deze met lauw water wordt uitgespoeld.

Over water gesproken: daarmee valt ook een wereld te winnen, voor wie duurzaam wil zijn of haar huis wil opfrissen. Water verspillen, doe dat niet. Vieze vaat (warm) voorspoelen voordat borden en glazen de vaatwasser ingaan, dat hoeft vaak niet. En vaak is het ook niet nodig om het water heet in een emmer of teil te gieten.

Zonder heet water gaat het vaak beter

Het gaat misschien tegen ons gevoel is, maar Groothuis merkt op dat reinigen zonder heet water vaak beter werkt. Schoonmaken kan vaak prima met lauw of koud water, luidt het advies. Net buiten huis is ook winst te boeken bij het schoonmaken, voor wie de auto afsponst. Een auto in een wasstraat laten schoonmaken is minder milieubelastend, deels omdat die afvalwater filtert. Op straat stroomt het sopje zo het riool in.

Ook het tegengaan van viezigheden als ongedierte, van muizen tot mijten, komen aan bod. Dat kan vaak ook best duurzamer dan gebruikelijk, volgens Groothuis. Als vuistregel geldt daarbij; beestjes en kruipers doden is meestal onnodig. Doof de bron waar ze bij gedijen uit. Of lok ze en verwijder ze. Bij mierenoverlast is het raadzaam om hun loopspoor te ontregelen, met bijvoorbeeld kruidnagel of nootmuskaat.

Zilvervisjes zijn aan te pakken door ze te lokken met iets waar ze dol op zijn: vocht. Een vochtige aardappel kan wonderen doen als zilvervisjesmagneet. Voer die vervolgens af, tipt het poetsboek, dat smoort het probleem. Zoals bij alle problemen geldt ook in de wereld van schrobben: voorkomen is beter dan genezen. Goed ventileren kan al een hoop onheil, zoals schimmelgroei, voorkomen. Ook in tijden van energiecrisis is het nooit raadzaam om een portie frisse lucht buiten de deur te houden.

Het Groene Poetsboekje
Auteur: Diet Groothuis
Uitgeverij Atlas Contact
128 bladzijden
Prijs: circa 17,50 euro.

Lees ook:

Het wonderspul dat soda heet

‘Als iemand weinig van poetsen weet maar wel wat basistips wil, dan roep ik als allereerste: soda’!, schreef Diet Groothuis in 2014 al eens.