Betogers tegen de Alternative für Deutschland (AfD), zondag bij het Rijksdaggebouw in de Duitse hoofdstad Berlijn. ‘Mijn toekomst zonder nazi’s’, schrijft deze demonstrant.Beeld Getty Images
In Duitsland waren de laatste dagen grote demonstraties tegen rechts-extremisme. ‘Het laat zien dat het midden bereid is om voor de democratie de straat op te gaan.’
Honderdduizenden mensen hebben afgelopen weekend in Duitse steden gedemonstreerd tegen radicaal-rechts. Van Berlijn tot München en van Hamburg tot Stuttgart trotseerden Duitsers de winterkou om zich te verzetten tegen wat zij zien als een gevaar voor de democratie. Ook in kleinere plaatsen waren er aanzienlijke protesten.
In München moesten de autoriteiten zondag een einde maken aan een demonstratie omdat er naar schatting 100.000 betogers waren komen opdagen, veel meer dan de organisatoren hadden verwacht. Daardoor kon de veiligheid niet meer worden gegarandeerd. Volgens Duitse media zullen de komende dagen nog meer protesten volgen.
Anti-democratische fanatici
De demonstranten maken zich zorgen over de partij Alternative für Deutschland (AfD), die fel gekant is tegen immigratie en de Europese Unie. Volgens de Duitse inlichtingendienst zijn delen van de AfD extreemrechts en zijn in de partij fanatici actief die de democratie omver willen werpen. De AfD is sterk in opmars en heeft volgens peilingen inmiddels de steun van 23 procent van de kiezers, fiks meer dan de 10 procent die de partij bij de laatste verkiezingen kreeg. Als Duitsland nu naar de stembus zou gaan, zou bijna een op de vier kiezers op de AfD stemmen.
De straatprotesten genieten de steun van de mainstream-partijen. En Joe Kaeser, een kopstuk uit het Duitse bedrijfsleven, riep collega-zakenmensen afgelopen weekend in een interview op om zich achter de demonstraties te scharen. Kaeser trok daarbij parallellen met de opkomst van de nazi’s in de jaren dertig van de vorig eeuw. “We moeten die fout niet opnieuw maken”, zei de invloedrijke oud-topman van Siemens, die commissaris is bij een reeks grote bedrijven. “Ik maak me echt zorgen over onze democratie.”
Ook de Duitse president Frank-Walter Steinmeier sprak in een videoboodschap op sociale media zijn steun uit voor de demonstraties, waaraan volgens hem zeer uiteenlopende mensen meedoen. “Maar ze hebben allen iets gemeen: ze staan op tegen onmenselijkheid en rechts-extremisme. Ze willen ook in de toekomst vrij en vreedzaam samenleven.” De president pleitte voor een ‘verbond van alle democraten’, tegen de vijanden van de democratie. “Laat ons bewijzen dat we samen sterker zijn.”
Grootscheepse deportatieplannen
Aanleiding voor de demonstraties is de recente onthulling door onderzoeksjournalisten dat enkele prominenten van de AfD eind vorig jaar deelnamen aan een bijeenkomst met rechtsextremisten van de zogenoemde Identitaire Beweging. Op die bijeenkomst werd onder meer gesproken over de grootscheepse deportatie van mensen met een migratie-achtergrond.
Tegelijk met de protesten groeit de roep om de AfD te verbieden. Maar dat zal volgens deskundigen nog niet meevallen. Want het verzoek om zo’n verbod kan alleen worden gedaan door de Duitse regering, de Bondsdag of de zogeheten Bondsraad, de vertegenwoordiging van de deelstaten. Het Duitse Constitutioneel Hof moet daarop beoordelen of de AfD blijkens haar doelstellingen of de activiteiten van haar sympathisanten erop uit is om op actieve en agressieve wijze de democratie te ondermijnen. En de partij moet zó veel invloed hebben dat ze ook daadwerkelijk een gevaar oplevert.
Het is al met al een flinke bewijslast en de procedure kan jaren vergen. Sinds de Tweede Wereldoorlog zijn in de Bondsrepubliek Duitsland slechts twee partijen verboden: de rechts-radicale Sozialistische Reichspartei in 1952 en de Kommunistische Partei Deutschlands in 1956.
‘Terughoudendheid beter’
Tegenstanders van een verbod wijzen er bovendien op dat een verbodsprocedure de AfD juist een nieuwe kans zou geven om zichzelf als slachtoffer te presenteren. Veel aanhangers van de partij hebben al weinig vertrouwen in de democratie en zijn geneigd te geloven in een complot van de elite om hun partij weg te houden van de macht.
“Ik zou terughoudend zijn met een verbod”, verklaarde de liberale fractievoorzitter Christian Dürr maandag op radiozender Deutschlandfunk. “Dit soort politieke krachten bestrijd je meestal het beste met politiek.”
Net als andere mainstream-politici prees Dürr de protesten van de laatste dagen: “Het laat zien dat het burgerlijke midden in Duitsland democratisch is, en dat het midden ook bereid is om voor de democratie de straat op te gaan. Dat is een goed teken.”
Lees ook:
Duitse demonstranten trekken gealarmeerd de straat op wegens plan om migranten en masse te deporteren
De onthulling dat een groep rechts-extremisten en AfD-leden een plan bespraken om miljoenen mensen met een migratieachtergrond het land uit te zetten, raakt een snaar in Duitsland. Anti-AfD-demonstraties trokken deze week tienduizenden mensen.
Radicaal-rechtse AfD wint weer en levert burgemeester die flirt met omvolkingstheorie
De radicaal-rechtse AfD scoort een nieuwe electorale doorbraak.
Oppositieleider sleurt Duitse christendemocraten naar rechts: ‘We hebben te lang weggekeken van migratie’
De christendemocratische oppositieleider Friedrich Merz gaat regelmatig te keer tegen immigranten. Tot ergernis van zowel gematigde partijgenoten als linkse opponenten. ‘Dit is verwerpelijk populisme.’
Geen opmerkingen:
Een reactie posten