Vertaalrechten

Schrijver Sally Rooney steunt de Palestijnse zaak en boycot daarom haar Israëlische uitgever

Rooney brak echt door bij het grote publiek met haar tweede roman ‘Normale Mensen’. Ze zegt nu niet tegen een Hebreeuwse uitgave van haar derde boek te zijn, mits het uitgebracht wordt door een uitgever die zich aan de richtlijnen van de BDS-beweging houdt.Beeld Reuters

Sally Rooney zal de vertaalrechten van haar nieuwste boek niet aan haar gebruikelijke uitgever verstrekken. De auteur wil hiermee de internationale BDS-beweging steunen, die oproept tot een boycot van Israël.

Isabel Bolle13 oktober 2021, 16:16

De Ierse bestsellerauteur Sally Rooney heeft een bod afgeslagen van de Israëlische uitgeverij Modan voor de vertaalrechten van haar nieuwste roman Prachtige wereld, waar ben je. Zo wil ze de Boycot, Desinvestering en Sancties-beweging (BDS) ondersteunen.

De BDS-beweging roept op tot een economische en culturele boycot van Israël om zo “een einde te maken aan de internationale steun voor de Israëlische onderdrukking van Palestijnen en om Israël onder druk te zetten om te voldoen aan het internationaal recht”. De beslissing de beweging te steunen komt de auteur op veel kritiek te staan.

In een verklaring die Rooney dinsdag naar buiten bracht wijst ze op de rapporten die Human Rights Watch en de Israëlische mensenrechtenorganisatie B’tselem eerder dit jaar publiceerden. Daarin stellen beide organisaties dat de manier waarop de Israëlische staat Palestijnse en Joods-Israëlische burgers verschillend behandelt voldoet aan de definitie van apartheid zoals die is vastgelegd in het internationaal recht.

Rooney wil zich tegen die ongelijke behandeling verzetten door de BDS-beweging te steunen. “Ik heb gewoon het gevoel dat het verkeerd zou zijn om onder de huidige omstandigheden een nieuw contract met een Israëlisch bedrijf te sluiten dat zich niet publiekelijk distantieert van apartheid en niet de rechten van het Palestijnse volk zoals vastgelegd door de VN ondersteunt”, schrijft ze.

Goed zo, bravo

Rooneys beslissing maakt veel los; net als bij veel BDS-acties woedt de discussie of een boycot van Israëlische instanties antisemitisch is of niet. Volgens Israëls minister van diaspora is dat duidelijk het geval, hij bestempelt de culturele boycot als ‘antisemitisme in een nieuw jasje’.

Maar Rooney heeft ook waardering geoogst, onder meer van de Pulitzerprijs-winnende auteur Michael Chabon. “Als een trotse Joodse schrijver die wil dat Israël voort bestaat en opbloeit en (daarom) het Palestijnse volk steunt in hun strijd voor gelijkheid, rechtvaardigheid en mensenrechten, zeg ik yasher koach (goed zo, bravo, red.) tegen Rooney”, laat Chabon weten in een reactie aan persbureau AP.

Niet tegen een Hebreeuwse vertaling

Modan is een van de grootste uitgevers van Israël. Het bracht eerder wel Rooneys debuutroman Gesprekken met vrienden en haar tweede werk Normale Mensen uit, maar de vertaalrechten van haar derde boek – dat sinds vorige maand internationaal de bestsellerlijsten bestormt – krijgt het voorlopig niet in handen. Dat de uitgeverij zich zal distantiëren van het beleid van de Israëlische staat is erg onwaarschijnlijk; het brengt onder meer publicaties van het Israëlische ministerie van defensie uit.

Rooney benadrukt dat ze niet tegen een Hebreeuwse vertaling van haar werk is, en dat ze trots is op de eerdere Hebreeuwse vertalingen van haar boeken. “De Hebreeuwse vertaalrechten voor mijn roman zijn nog steeds beschikbaar, en als ik een manier kan vinden om deze rechten te verkopen die in overeenstemming is met de boycot-richtlijnen van de BDS-beweging, dan doe ik dat graag en met trots”, schrijft ze in haar verklaring.

Rooney is niet de eerste beroemde schrijver die het verkopen van de vertaalrechten van haar boek inzet ter ondersteuning van de BDS-beweging. Alice Walker weigerde in 2012 de vertaalrechten van haar bestseller De Kleur Paars te verschaffen aan een Israëlische uitgeverij, omdat Israël volgens haar “schuldig is aan apartheid en het vervolgen van het Palestijnse volk”. Er bestond al wel een Hebreeuwse vertaling die nog stamde uit de jaren tachtig, maar sindsdien is er in Israël geen nieuwe uitgave meer verschenen.

Lees ook:

Human Rights Watch: ‘Er zijn echt veel voorbeelden van Israëls apartheidsbeleid’

Human Rights Watch beschuldigt Israël in een nieuw rapport van apartheid. Omar Shakir, hoofd van de afdeling Israël en Palestina van de mensenrechtenorganisatie, licht de keuze voor die term toe.

Israël wijst kritiek Human Rights Watch scherp van de hand: ‘Belachelijk en foutief’

Het Human Rights Watch-rapport, waarin de mensenrechtenorganisatie Israël onder andere van apartheid beschuldigt, doet veel stof opwaaien. Het land zelf reageert fel. ‘Belachelijk en foutief’, aldus Jeruzalem