maandag 17 december 2018

Dit zijn de beste boeken van 2018 volgens onze recensenten

Cultuur
Redactie
© RV
Boekrecensie
Onze boekrecensenten, ieder met zijn of haar eigen specialisme, kozen drie favorieten uit de boeken die dit jaar verschenen.
© RV

Laura van Baars (non-fictie)

Het kalifaatmeisje uit Zoetermeer, Thomas Rueb Laura H. (Das Mag)

Rijk, goedgeschreven en bijna literair journalistiek boek dat Laura H., het Nederlandse meisje dat terugkeerde uit Irakees IS-gebied met twee kleine kinderen, zo dicht op de huid zit dat je haar keuze voor vertrek naar het kalifaat gaat begrijpen.

Johann Sebastian Bach, Maarten ’t Hart (De Arbeiderspers)

Met fabelachtige kennis zet de schrijver soepeltjes het volledige werk van zijn geliefde componist uiteen. Ook wie geen enkele voorkennis heeft, leert het werk van Bach dankzij ’t Hart doorgronden. Bach klinkt na dit boek nooit meer hetzelfde.

De bijlesgeneratie, Louise Elffers (AUP)

Stevig onderbouwde analyse van de ratrace in het onderwijs waarin ouders koste wat kost willen voorkomen dat hun kinderen op het vmbo belanden. Elffers toont aan dat je ze dat eigenlijk niet kwalijk kunt nemen, maar dat het wel anders moet.
© RV

Sander Becker (schrijversinterviews en achtergrondverhalen)

Moeders van anderen, Mirthe van Doornik (Prometheus)

Er gebeuren hilarische dingen als je moeder aan de drank is. Maar als kind raak je ook voor het leven beschadigd. Puttend uit eigen ervaring schetst Van Doornik prachtig hoe eenzaam en woedend je wordt van zo’n verwaarloosde opvoeding, en hoe de loyaliteit aan de moeder ondanks alles intact blijft.

Drift, Bregtje Hofstede (Das Mag)

Zelden is een relatiebreuk zo poëtisch beschreven als hier. Onder het mom van ‘autofictie’ reconstrueert Hofstede de gestage verwijdering tussen haar en de vriend met wie ze als 17-jarige een relatie kreeg. Het obsessieve schrijven in haar dagboek drijft een wig tussen hen, met dramatisch gevolg.

Kukolka, Lana Lux (Nieuw Amsterdam)

Aangrijpend relaas over een Oekraïens weesmeisje dat wegloopt en langzaam de afgrond in glijdt. Via een jeugdbende belandt ze in de Berlijnse prostitutie. Deze hedendaagse versie van de klassieker ‘Alleen op de wereld’ is rauw en wreed, maar in de verte gloort er hoop.
© RV

Jaap Goedegebuure (biografieën en Nederlandstalige literatuur)

Een bezielde schavuit, Jacob van Lennep 1802-1868, Marita Mathijsen  (Balans)

Sympathiserend en gloedvol in de verf gezet portret van een complexe en veelzijdige persoonlijkheid. Biografe Mathijsen maakt er geen geheim van dat de schrijver, politicus, mecenas en schuinsmarcheerder Van Lennep een man naar haar hart is.

De moord op Commendatore 1 en 2, Haruki Murakami (Atlas Contact)

Op een tweesprong van zijn leven komt een portretschilder in contact met een opdrachtgever die hem langzamerhand, via de ene cliffhanger naar de andere, de schemerzones van het bestaan binnen voert.

Hemelse mevrouw Frederike. Biografie van F. Harmsen van Beek (1927-2009), Maaike Meijer (De Bezige Bij)

Harmsen van Beek kreeg vooral bekendheid als excentrieke en eigengereide flodderdiva ‘Fritzi’. Meijer benadrukt terecht dat de even kleurrijke als slordige levenswijze van de dichteres de bijzondere kwaliteiten van haar poëzie aan het zicht heeft onttrokken.
© RV

Monique de Heer (thrillers)

Ik zal verdwijnen in het donker, Michelle McNamara (Lebowski)

Fascinerend verslag van de obsessieve speurtocht van een amateur-speurder naar de ‘Golden State Killer’. McNamara zet alles opzij om jaar in jaar uit door te blijven zoeken naar dat ene detail dat naar de dader zal leiden. Hij wordt twee maanden na haar dood gepakt. Een must voor liefhebbers van true crime.

Als ik doodga voor ik opsta, Emily Koch (Prometheus)

Bij vlagen ontroerende thriller over een locked-inpatiënt die vanuit een ziekenhuisbed moet achterhalen wie verantwoordelijk is voor zijn toestand. Bergbeklimmer Alex kan geen pink meer bewegen maar hoort nog alles. Origineel huzarenstukje van debutant Emily Koch.

Ster van het Noorden, D. B. John (Cargo)

CIA-agent laat bijna het leven als ze naar haar door Noord-Korea ontvoerde tweelingzus zoekt. De schrijver laat het land ten tijde van Kim Jong-il ook zien door de ogen van een goed geïndoctrineerde hooggeplaatste militair en een marktkoopvrouw. Het strafkamp is voor niemand ver weg. Angstaanjagende inkijk van een kenner in een doodeng land.
© RV

Marijke Laurense (taal en geschiedenis)

 Zomervacht, Jaap Robben (De Geus)

Brian doet zijn gierende best om zijn opgefokte vader en zwaar gehandicapte broer te helpen, maar wat kun je doen als je nog maar dertien bent? En dan die poëtische zinnen van Jaap Robben. Als hij de komende generatie niet aan het lezen krijgt, lukt niemand dat.

De vrouwen van Rubens, Rosine de Dijn  (Polis)

Verrukkelijk geschreven biografie van Rubens via de (niet per se mollige) vrouwen in zijn leven: moeder, echtgenotes, koninginnen en landvoogdessen. De versie uit 2002 is uitgebreid met het verhaal van Anna van Saksen, Willem van Oranje’s vrouw, en haar noodlottige affaire met Rubens’ vader.

Joost Halbertsma 1789-1869. Triomfen en tragedies van een uitmiddelpuntig man, Alpita de Jong  (Louise)

Laat u opslorpen door het lijvige levensverhaal van de eigengereide Friese doopsgezinde dominee en taalgeleerde Joost Halbertsma, een ook internationaal gerespecteerde intellectuele allesweter. Uomo universale op z’n 19de eeuws. Verbijsterend hoeveel kennis er in een mensenleven past.
© RV

Sylvia Heimans (biografieën en geschiedenis)

Raadselvader, kind in de Koude Oorlog, Jolande Withuis  (De Bezige Bij)

Zoektocht naar het leven van haar communistische vader. Veel vraagtekens over hem blijven, maar het eigen leven van deze schrijfster van publicaties over communisme, de Tweede Wereldoorlog en koningin Juliana krijgt wel meer perspectief. Verbijsterend hoe kil haar jeugd was, en zij zich daaraan ontworstelde.

Veel valse hoop, de Jodenvervolging in Nederland 1940-1945, Katja Happe  (Atlas Contact)

Compacte overzichtsstudie van de Jodenvervolging in Nederland, behandelt ook het lot van hierheen gevluchte Joodse Duitsers. Happe vindt coherent antwoord op haar centrale vraag, waarom relatief zoveel Joden uit Nederland zijn gedeporteerd. Puttend uit persoonlijke brieven van zowel daders als slachtoffers wordt het geen abstracte geschiedenis.

1001 vrouwen in de 20ste eeuw, Els Kloek (Vantilt)

Echt een hebbeding, dit boek. Je blijft erin lezen. Bijvoorbeeld het heerlijke levensverhaal van Grietje Bosker, die bij het dichten van het sluitgat van de Afsluitdijk in 1932 haar zijden kousen en schoenen uitgooide om als eerste naar de Friese kant te rennen.
© RV

Ger Leppers (Franse literatuur)

De kunst van het verliezen, Alice Zeniter (De Arbeiderspers)

Prachtige roman over de weerslag van de Algerijnse kolonisatie en dekolonisatie tot in het leven van nu. Bijzonder door de subtiele psychologie van de personages, zwevend tussen de aanvechting tot verdringing en de behoefte aan erkenning, en door de vanzelfsprekende, niet-belerende manier waarop politiek en sociologie in het verhaal werden verweven.

De verdwijning van Josef Mengele, Olivier Guez (Meulenhoff)

De werkelijkheid overtreft nog altijd de verbeelding. Zoals veel Franse schrijvers de laatste tijd baseerde Guez zijn prijswinnende roman op de realiteit. We kennen het lot van de kamparts van Auschwitz, en toch slaagde Guez erin iets bijzonders tot stand te brengen: een tot nadenken stemmende pageturner.

De passie volgens G.H., Clarice Lispector (De Arbeiderspers)

Mooi dat er in Nederland belangstelling komt voor het compromisloze, mysterieuze, kafkaiaanse oeuvre van deze Oekraïens-Braziliaanse schrijfster. Wie anders schreef er ooit een boek waarin het doden van een kakkerlak de aanzet is tot een zo meedogenloze zelfanalyse?
© RV

Annemieke Hendriks (Duitse literatuur)

De hoofdstad, Robert Menasse  (De Arbeiderspers)

De interessantste Midden-Europese boeken komen dit jaar niet per se uit Duitsland. De sprankelende, dwarse Oostenrijker Robert Menasse voert ons in ‘De hoofdstad’ door de Brusselse EU-bureaucratie, die uit mensen van vlees en bloed blijkt te bestaan.

Het volk boven, Jaroslav Rudis (Nobelman)

De al even dwarse Tsjech Jaroslav Rudis houdt de surrealistische, zwarte humor van de Boheemse literatuurtraditie levend. Zijn vijfde roman ‘Het volk boven’ is een schitterend geschreven tirade met knipoog vanuit de Praagse onderbuik, via de mond van een Wende-verliezer. Mag ook Rudis’ derde, ‘Die Stille in Prag’ (Duitse versie, 2012), in het Nederlands vertaald? Daarin gaat een man de post-communistische herrie in zijn stad te lijf.

Transit, Anna Seghers (Van Gennep)

Dit jaar kwam de film ‘Transit’ van de Duitse regisseur Christian Petzold uit. Hij ‘vertaalde’ de gelijknamige roman van Anna Seghers, geschreven rond 1942, naar een tijdloos Marseille waar stromen vluchtelingen vastzitten. Nobelprijswinnaar Heinrich Böll noemde de roman ‘volmaakt’. Ik ben ‘Transit’ prompt gaan herlezen: verrassend eigentijds en invoelbaar.
© RV

Nicole Lucas (interviews ‘Vandaar dit boek’)

 Leerschool, Tara Westover (De Bezige Bij)

Als kind van mormoonse ouders werd de Amerikaanse Tara Westover voorbereid op het einde van de wereld. Inmiddels heeft ze een heel ander leven. ‘Leerschool’ is een indrukwekkend boek over eigen keuzes maken en hoe moeilijk en pijnlijk het kan zijn afstand te nemen van je familie.

Wat je niet vertelde. Een Russische familiegeschiedenis, Mark Mazower  (Atlas Contact)

De bekende Britse historicus Mark Mazower duikt in de geschiedenis van zijn eigen familie als hij zelf vader is geworden. Het is een beetje een cliché, maar het resultaat mag er zijn. Een uitermate boeiend boek met een schat aan de details over zijn Russisch-Joodse familie van vaderskant, maar tegelijkertijd veel meer dan een particuliere familiegeschiedenis.

Bernie Gunther 13- Vergeven en vergeten, Philip Kerr  (Boekerij)

Het één na laatste boek van de eerder dit jaar overleden Schot Philip Kerr met de cynische Bernie Gunther in de hoofdrol, die zich deze keer (hoofdzakelijk) in Griekenland bevindt. Een spannend verhaal, niet in de laatste plaats geschikt voor wie een hekel heeft aan een ‘traditioneel’ geschiedenisboek.
© RV

Sofie Messeman (Scandinavische en Oost-Europese literatuur)

Weerzien in het midden van de aarde, Nathan Englander ( Ambo Anthos)

In deze geëngageerde roman beschrijft Englander de nooit eindigende cirkel van wraak en wederwraak tussen Palestijnen en Israëliërs als een onoplosbare tragedie. Bijzonder schrijnend is de nooit geziene eenzaamheid van een dubbelspion die voor het leven gevangen zit zonder proces, die zijn pendant vindt in de koorts- dromen van een comateuze generaal, die als enige van het bestaan van de gevangene afweet.

 De akte van mijn moeder, András Forgách  (Cossee)

Als de Hongaarse schrijver András Forgách ontdekt dat zijn moeder jarenlang voor de geheime dienst heeft gewerkt, slaan de stoppen door. Hij kan niet anders dan zijn hele jeugd herschrijven, met als resultaat deze meesterlijke roman.

Zomerlicht, en dan komt de nacht, Jón Kalman Stefánsson  (Ambo Anthos)

De altijd poëtische IJslandse schrijver Stefánsson schittert in deze roman, waarin hij de kleine levens van kleine mensen in een onooglijk IJslands dorp in beeld brengt.
© RV

Berthold van Maris (Spaanse literatuur)

Het boek van Emma, Emma Reyes  (Meulenhoff)

De werkelijkheid is vreemder dan wat een romanschrijver kan bedenken in deze jeugdherinneringen van de Colombiaanse kunstenares Emma Reyes (1919-2003): meisje groeit op onder zeer deprimerende omstandigheden, ze overleeft dankzij haar intelligentie, een scherp observatievermogen en een grote fantasie.

Paris-Austerlitz, Rafael Chirbes (Atlas Contact)

Korte autobiografische roman, postuum gepubliceerd. Als je het leest begrijp je waarom. Rauwe maar ook ontroerende liefdesverwikkelingen in Parijs, tussen een heel jonge Spanjaard uit welgestelde kringen, en een Franse arbeider van vijftig plus. Over liefde, aids, en sociale verschillen die ook culturele verschillen zijn.

Berta Isla, Javier Marías  (Meulenhoff)

Marías begeeft zich op vertrouwd terrein: duistere machinaties van de Britse geheime dienst, en een huwelijk waarin vrouw en man van elkaar houden, maar ook beseffen dat ze voor een deel vreemden voor elkaar zijn. Soms is het beter niet te weten wat de ander in het verleden heeft uitgespookt.
© RV

Bas Maliepaard (jeugdliteratuur)

Vosje, Edward van de Vendel (Querido, 5+)

Warm verhaal en dankzij schitterende illustraties van Marije Tolman (tekeningen op blauw afgedrukte foto’s) een van de mooiste boeken van 2018. Gegadigde voor Gouden Penseel.

Liefde is niet voor lafaards, Ulf Stark  (Querido, 8+)

Fijngevoelig en geestig verhaal over Fred, die tijdens de Tweede Wereldoorlog in neutraal Zweden woont, voor het eerst verliefd wordt en hoopt dat papa, die de grens bewaakt, thuiskomt met Kerst.

Tak Laat een boodschap achter in het zand, Bibi Dumon  (Querido, 9+)

Dumon Tak vindt zichzelf succesvol opnieuw uit met non-fictie poëzie over evenhoevigen: veelvormige gedichten met wetenswaardigheden over dieren als de giraf en de wilde kameel.

Nevermoor, Jessica Townsend (Luitingh Sijthoff, 11+)

Heerlijk dik, magisch avontuur voor sterke lezers, dat wat fonkelende fantasie betreft fier naast Harry Potter kan staan.

Jij begint, Kees Spiering  (Luitingh Sijthoff, 12+)

Voortreffelijk vormgegeven verzamelbundel met oude en nieuwe gedichten van een van Nederlands beste jeugddichters.
© RV

Elias van der Plicht (geschiedenis)

Anna van Saksen. Verstoten bruid van Willem van Oranje, Femke Deen  (Atlas Contact)

“De wegen eener overspelige vrouw na te sporen, achten wij even onnut voor de geschiedenis als onstichtelijk voor onze lezers”, oordeel- de een negentiende-eeuwse historicus over Anna van Saksen. Femke Deen dacht daar anders over en nuanceert in deze levensbeschrijving van hoog niveau het karikaturale beeld van Oranje’s tweede echtgenote.

Wij, de mens, Frank Westerman (Querido Fosfor)

Waar komen we vandaan? In prachtige zinnebeelden schrijft Frank Westerman zich zoekend naar een antwoord op deze levensgrote wezensvraag.

Rauter, de vuist van Himmler, Theo Gerritse (Boom)

Lijvige studie van de sluwe aanjager en man van extremen Hanns Albin Rauter. Nederland haatte deze ‘tweede Alva’ en ‘gier uit de Alpen’, die tijdens de bezettingsjaren als hoogste vertegenwoordiger van de SS verantwoordelijk was voor de wegvoering en dood van verzetsmensen en Joden.

Janita Monna (poëzie)

Habitus, Radna Fabias (Arbeiderspers)

‘Habitus’ zindert na. Het lef, de kleur en de kracht waarmee Fabias het complexe begrip identiteit ontleedt. Haar taal is scherp en sensueel. En dan die humor: “zoals veel vrouwen wist ik altijd al dat ik een man zou huwen / het werd een zwarte man omdat dat beter bij mijn jurk zou staan / een kwestie van contrasten”.

Begane grond, Hans Tentijede (Harmonie)

Deze regel is sinds ik hem las niet meer uit mijn hoofd gegaan: “in het opene tussen ontheemd-zijn en heimwee / strekt zich een slecht geplaveid stuk van onverwoestbare dromen uit”.

Nachtboot, Maria Barnas  (Van Oorschot)

De heldere regels en gave observatie van Maria Barnas hebben me doen huiveren: “dat is hoe ik me in de schijn // van dit leven groot houd althans rechtop / om te blijven zinspelen op mogelijkheden / van een ander bestaan.”
© RV

Ronald de Rooy (Italiaaanse literatuur)

De lange weg naar Rome, Francesca Melandri  (Cossee)

Na jaren van volkswoede kreeg Italië in maart een populistisch-eurokritische regeringscoalitie. Tegengeluiden komen vooral van schrijvers die lijken te waarschuwen tegen wat Umberto Eco het ‘eeuwige fascisme’ noemt. ‘De lange weg naar Rome’ vertelt schitterend over racisme, migratieproblematiek en de geheimen van een fascistische vader.

De katholieke school, Edoardo Albinati (Atlas Contact)

Een literair monstrum, maar analyseert tegelijkertijd de gewelddadige, vrouwvijandige essentie van het fascisme in een nette wijk van Rome.

Cani d’estate, Sandro Veronesi  (Nederlandse vertaling verschijnt bij Prometheus)

Sandro Veronesi vertelt hoe hij zich deze zomer in de strijd wierp tegen het inhumane havens-dicht beleid van Matteo Salvini, ‘die man die de zee niet kent’.

Annemarié van Niekerk (Zuid-Afrikaanse en migrantenliteratuur)

Als ik naar jou kijk, zie ik mezelf. Vertellingen vanuit zwart Amerika, Christine Otten (Atlas Contact)

Trefzekere en sfeervolle impressies van de reizen die Christine Otten door de Verenigde Staten maakte. Een meeslepende overgave aan een andere wereld, maar niet zonder een kritische kijk op de eigen betrokkenheid.

Hoe alles hier verandert, Antjie Krog (Podium)

Ter gelegenheid van de bekroning met de Gouden Ganzeveer maakte de Zuid-Afrikaanse dichteres Antjie Krog een keuze uit haar werk. Het resultaat is een indringend zelfportret van een vrouw die geen enkele confrontatie uit de weg gaat, ook niet waar het haar zelf betreft.

De paradox van geluk, Aminatta Forna (Nieuw Amsterdam)

Prikkelende roman over Londen als de plek bij uitstek waar zich het moderne bestaan in al zijn hevigheid manifesteert. Locals en nieuwkomers en mensen en dieren leven er samen in een schijnbaar chaotische maar niettemin organische symbiose.
© RV

Jann Ruyters (Nederlandse en Engelse literatuur)

De trooster, Esther Gerritsen  (De Geus)

De mooiste roman tot nu toe van Esther Gerritsen gaat over Jacob, stuurse conciërge in het retraitecentrum van een klooster. Zijn geloof wordt op de proef gesteld. Gerritsen schetst zijn wisselende humeuren en groeiende wantrouwen prachtig precies in heldere zinnen, nuchter en ernstig.

De porseleinkast. Faxen aan Ger deel 2, Nicolien Mizee  (Van Oorschot)

Egodocument in faxen. Heerlijk geestig zelfportret van de schrijfster die al vier romans, een verzameling columns en een eerdere verzameling ‘Faxen aan Ger’ op haar naam had staan en van wie ik nu alles wil lezen. Meeslepend en vol heldere gedachten over sociale en familiale druk en hoe die te weerstaan.

Normal People, Sally Rooney  (Faber and Faber)

De jonge Ierse Rooney laat je je adem inhouden bij deze romantische liefdesgeschiedenis die licht is en donker en levensecht. Ook schrijft ze ontroerend over seks. De eerste schrijver die seksscènes schrijft that do not make me want to kill myself, zoals een fan het op Twitter formuleerde. Echt knap dus.
© RV

Monica Soeting (biografieën)

Het begin van de lente, Penelope Fitzgerald  (Karmijn)

Subtiele en intrigerende roman over een mislukt huwelijk, die net als Fitzgeralds andere romans steeds opnieuw gelezen kan worden. ‘Hoe doet ze dat toch’, vroeg Julian Barnes zich ooit af. Hij gaf zelf het antwoord: Fitzgerald vertrouwt er op dat haar lezers zelf kunnen bepalen waar haar verhalen over gaan.

Triomfen en tragedies van een uitmiddelpuntig man. Joost Halbertsma (1789-1869), Alpita de Jong  (Louise)

Lijvige, maar geenszins te dikke biografie over een veelzijdige predikant die onder andere onderzoek deed naar de positie van de Friese taal in Europees verband. De Jong maakt korte metten met de clichés van de gezapige negentiende-eeuwse dominee en de nationalistische Fries.

De rode jonker: Marinus van der Goes van Naters, 1900-2005, Anne-Marie Mreijen  (Boom)

Helder geschreven biografie van een eigengereide, aristocratische PvdA-politicus, met veel aandacht voor Van der Goes’ self-fashioning als aristocratische socialist.
© RV

Rob Schouten (Nederlandse literatuur)

 Mijn eerste moord en andere verhalen, Martin Michael Driessen (Van Oorschot)

Klassieke en heldere verhalen over toeval, willekeur en noodlot dat je niet kunt ontlopen, maar zonder de obligate katharsis. Driessen heeft zich in korte tijd tot een van onze beste vertellers ontwikkeld, in de traditie van Gogol en Nabokov. Ook niet benepen Nederlands maar lekker internationaal en tijdloos.

Habitus, Radna Fabias  (Arbeiderspers)

Een ware ontdekking, deze dichteres uit ons Caribische deel. Transparante, open poëzie met een vleugje zinderende exotica maar vooral een gevoelige antenne voor de wereld om ons heen. Een nieuw geluid in de vaderlandse poëzie die weer enigszins op het punt stond navelstaarderig te worden.

Lucebert, Wim Hazeu  (De Bezige Bij)

Niet alleen vanwege het rumoer rond Luceberts ‘foute’ verleden vond ik Hazeu’s biografie over het leven van een van onze grootste dichters een openbaring: hoe grootheid en kleinheid samen kunnen gaan, en hoe een groot lichtbrenger ook een donker achterkamertje kende, dat hij zorgvuldig gesloten hield.
© RV

Jacob van Lennep. Een bezielde schavuit, Marita Mathijsen (Balans)

Thorbecke wil het. Biografie van een staatsman, Remieg Aerts  (Bert Bakker)

Levensverhalen van twee sleutelfiguren uit de negentiende eeuw. Mathijsen en Aerts zorgen voor gelaagde biografieën die de lezer beurtelings innemen voor of vervullen van weerzin tegen de hoofdpersonen. Tegelijkertijd boordevol interessants over een tijdperk.

De weg naar onvrijheid. Rusland Europa Amerika , Timothy Snyder (Ambo Anthos)

Snyder probeert orde te brengen in de internationale chaos van de afgelopen jaren. Werken aan achteruitgang van de ander wint het van de politiek van de vooruitgang. Want als je zorgt dat tegenstanders meer verliezen dan jijzelf, boek je toch nog geopolitieke winst. Een donker boek dat lang nadreunt in je hoofd.

1001 vrouwen in de 20ste eeuw, Els Kloek  (Van Tilt)

Een beetje vals spel, omdat ikzelf 1/1001ste deel bijdroeg, maar de verzameling biografische schetsen van samensteller Els Kloek mag hier niet ontbreken. Vrouwenlevens die zullen aanzetten tot nieuw onderzoek, en die de lezer laten kennismaken met een bonte stoet bijzondere figuren uit diverse sectoren.

Vrouwkje Tuinman (Engelse en Amerikaanse literatuur)

De volgende scan duurt vijf minuten, Lieke Marsman  (Pluim)

Een rottige ziekte en de hele heisa eromheen in je leven integreren - ga er maar aan staan. Lieke Marsman komt bovendien niet in de verleiding haar ogen voor de rest van de wereld te sluiten. Heel bijzondere gedichten en proza.

Het enige verhaal, Julian Barnes  (Atlas Contact)

Ik las dit jaar pas ‘Nothing to be frightened of’, een ouwetje van Barnes over doodsangst.
Nu begin ik net in ‘Het enige verhaal’, alweer zo’n wijs, bitterzoet boek over dingen die voorbijgaan. Er ging dit jaar van alles voorbij, maar deze schrijver blijft.

Spiegel, spiegel, schouder, Dorthe Nors  (Podium)

Leren autorijden is zoiets als leren leven. En als dat alle pogingen ten spijt niet lukt, al helemaal. Dorthe Nors’ hoofdpersoon krijgt mij heel vrolijk met haar droge, absurdistische en vaak nogal herkenbare pogingen zich enigszins tot de alledaagse werkelijkheid te verhouden.
© RV

Co Welgraven (politiek, geschiedenis)

De stille diplomaat. Max van der Stoel 1924-2011, Anet Bleich  (Balans)

Voorbeeldige biografie van gezaghebbend PvdA-politicus die minister van buitenlandse zaken was in het linkse kabinet-Den Uyl en die zich permanent inzette voor mensenrechten in rechtse en communistische dictaturen. Overtuigd sociaal-democraat die het regelmatig aan de stok had met linkse drammers in zijn partij.

De jaren zestig, Geert Buelens  (Ambo Anthos)

Monumentaal boek van deze belezen hoogleraar Nederlandse taal over het roerige decennium waarover babyboomers tot vervelens kunnen snoeven dat ze het hebben meegemaakt. Met oog voor alle facetten: politiek, seks, pop, cultuur, niet alleen in het Westen, maar ook in Zuid-Amerika en Afrika.

Onze wederzijdse vriend, Charles Dickens  (Athenaeum)

Nieuwe Nederlandse vertaling (hulde voor de uitgever!) van het laatste boek van Charles Dickens waarin hij de bittere armoede in het negentiende-eeuwse Londen scherp afzet tegen de weelde waarin de elite zich wentelt. Een prachtige vertelling van bijna duizend pagina’s lang.
© RV

Gerwin van der Werf (Amerikaanse, Engelse, Nederlandse fictie)

1793, Niklas Natt och Dag  (Prometheus)

Een doodzieke inspecteur onderzoekt de vondst van een gruwelijk verminkt lijk in een moeras bij Stockholm. Het wordt hoe langer hoe meer een onderzoek naar het morele failliet van een corrupte, verarmde samenleving. Historische Nordic noir om je vingers bij af te likken.

Club Mars, Rachel Kushner  (Atlas Contact)

De schrandere ex-stripper Romy slijt haar dagen in een strengbewaakte gevangenis. Ze overleeft er handig maar illusieloos, totdat een verontrustend bericht haar bereikt: ze moet en zal haar zoontje vinden. Amerika, land of the free? Eerder het land van uitgeklede, gekooide en tot het uiterste getergde vrouwen.

 Het wikkelhart, Bertram Koeleman (Atlas Contact)

Twee studenten wonen een zangoptreden bij van een jong meisje op een Franse boerderij, een ontregelende gebeurtenis. Later wordt de één een bestsellerauteur en de ander een mislukt schrijver. Wat hebben die dingen in hemelsnaam met elkaar te maken? Een slimme mindfuck met een vleugje David Lynch.

Yolanda Entius

De nadagen, A.N. Ryst (Querido)

Nauwgezet, humoristisch en een tikkeltje wanhopig beschrijft Ryst de laatste jaren, dagen en minuten van het leven van ‘zijn’ ouders in en om hun Friese huis. Een boek als het leven zelf en in zijn onliteraire durf een literair lichtpuntje dat je gauw over het hoofd ziet temidden van grootlicht-geweld.

De porseleinkast, Nicolien Mizee (Van Oorschot)

Ik heb helemaal niets met het (scenario)werk van Ger Beukenamp. Toch las ik de faxen die Mizee aan hem schreef gebundeld in ‘De kennismaking’ en ‘De porseleinkast’ in een ruk uit. Ongegeneerd en erg geestig. Geschreven vanuit een zinnelijke noodzaak te denken en te formuleren.

Eén, Warner van Wely (Van Oorschot)

Debuut met zeer korte verhalen van Warner van Wely. Wely kan goed kijken, naar drie goudvissen bijvoorbeeld van wie er twee uit de kom springen en op een kachel verbranden. De derde, Marga, blijft achter: ‘Ze zijn weg, dacht ze, de wijde wereld in, zij beleven ongekende avonturen.’
© RV

Marnix Verplancke (non-fictie diversen)

Jij bent van mij, Peter Middendorp  (Prometheus)

In een meesterlijke proeve van taal- en stijlbeheersing wordt hier het verhaal verteld van een stugge boer die een meisje verkracht en vermoordt. En dit dertien jaar lang verzwijgt. Hij zal zijn eigen dochter nooit meer zien als voorheen en ook zijn omgeving verandert, want ‘moord maakt een gemeenschap’, zoals Middendorp schrijft.

Ontwenning, Leslie Jamison (Hollands Diep)

Op haar dertiende proefde Jamison voor het eerst alcohol en ze vond het ongewoon lekker. In haar boek beschrijft ze hoe haar dorst steeds dwingender en haar drinken steeds duidelijker een verlangen naar zelfdestructie werd. Meer dan een autobiografisch relaas is dit ook een studie over de verlokking van de alcohol in kunstenaarsmilieus.

Het tijdperk van de tovenaars , Wolfram Eilenberger (De Bezige Bij)

Tussen 1919 en 1929 bereikte de Duitse filosofie met namen als Wittgenstein, Heidegger, Benjamin haar hoogtepunt. Waarom toen? En waarom kwam er daarna in feite niets anders meer dan herhaling van hun grote thema’s? Eilenberger kadert en verklaart, en bezweert ons niet opnieuw de weg van Heidegger te volgen.
In ons dossier boekrecensies vindt u een overzicht van de besprekingen van pas verschenen fictie, non-fictie, jeugdliteratuur en thrillers.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten