Ursul de Geer (1946-2020)

 

Regisseur, acteur en televisiemaker Ursul de Geer is op 74-jarige leeftijd overleden. Als presentator van ‘’t Is hier fantasties’ begaf hij zich in het „Sodom en Gomorra van de zomervakantie”. Als regisseur was hij een vakman met hang naar traditie en stijl. Hij was een jonkheer uit Zeist en een hippie uit Amsterdam, toneelregisseur, acteur en televisiemaker Ursul de Geer. Hij werd als zoon van kunstschilder jonkheer Louis de Geer en Elisabeth Anna van der Tak geboren in een adellijke familie. Ursul de Geer (74) was al enige tijd ernstig ziek; gisteravond 7 december is hij in zijn woonplaats Amsterdam overleden. Tijdens zijn studie economie en andragogie in Amsterdam kwam De Geer in aanraking met het studententoneel, naderhand ging hij acteren bij de gezelschappen Toneelgroep Centrum, Nieuwe Komedie en Persona. Hij speelde ook in films, waaronder Spetters en De vierde man, beide geregisseerd door Paul Verhoeven. Die combinatie van hippie en chic kwam hem goed van pas als presentator van het televisieprogramma ’t Is hier fantasties (1995-2001), waarin hij Nederlandse vakantiegangers annex feestvierders volgde, vooral langs de Spaanse kustplaatsen en in discotheken. Met charme en jongensachtige bravoure begaf hij zich in het „Sodom en Gomorra van de zomervakantie”, zoals hij het zelf noemde. Ook had hij zijn eigen praatprogramma en was hij presentator van het boekenprogramma BOOKZ. Traditie, stijl, hoffelijkheid Zijn grootste liefde echter was het theater. Het is aan De Geer te danken dat de Hongaarse schrijver Sándor Márai (1900-1989) in ons land grote bekendheid verwierf. Zijn regie van de roman Gloed (2001), vertolkt door veteranen Eric Schneider, Dries Smits en Heleen Pimentel, verwierf de NRC-Publieksprijs. In een interview met NRC zei De Geer dat Gloed een „verheven karakter (heeft)… Het raakt de geest, het hart. Márai vertegenwoordigt oude waarden als besef van traditie, verlangen naar orde, hoffelijkheid. Ik heb een obsessie met traditie. Ik herken de sfeer van landadel, al is die vervallen. Mijn grootmoeder dreef een landhuis. Veel van die waarden van vroeger zijn kapot en verloren gegaan.” Woorden als traditie, stijl en hoffelijkheid passen bij De Geer. Een van de inspiratiebronnen voor de regie vormde zijn oom, die in zijn villa een wapenkast bezat. Die stond later bij De Geer in zijn huis aan het Vondelpark. Zelf soleerde hij in de voorstelling Bekentenissen, opnieuw gebaseerd op Márais werk. De Geer maakte er een sfeervolle, bespiegelende voorstelling van, over een manier van leven in het hart van Europa die allang tot het verleden behoort. Boekbewerkingen Met bewerkers als Ger Thijs, Léon van der Sanden en Tom Blokdijk zorgde hij voor meer boeken op de toneelplanken, waaronder De Aanslag van Harry Mulisch, Stoner van John Williams en Vele hemels boven de zevende van de Vlaamse schrijfster Griet Op de Beeck. Al deze voorstellingen getuigden van gedegen vakmanschap en grote ambachtelijkheid, de een weliswaar beter geslaagd dan de ander. Het paste ook bij De Geers hang naar traditie en stijl dat op zondag 22 november dit jaar in Internationaal Theater Amsterdam bevriende acteurs en actrices een bijeenkomst aan hem wijdden, in aanwezigheid van De Geer. Het was in theaterhistorisch opzicht een bijzondere middag, waarbij zijn beide jonge dochters een toespraak voor hun vader gaven. Acteurs als Peter Bolhuis, Victor Löw, Henriëtte Tol en Huub Stapel gaven acte de présence. De Geer zelf memoreerde dat zijn „toneelliefde begon op het schellinkje, helemaal bovenin links achter, waar hij in de jaren zestig Ank van der Moer en Han Bentz van den Berg zag in Who’s Afraid of Virginia Woolf? Toen is de vonk van het theater overgesprongen.”