Astronomen stuiten op geboorte 'monsterster' in Melkweg

© ESO. Een brede blik op het gebied waar de geboortewolk ligt. Omdat deze wolk relatief donker is voor er sterren ontstaan, valt er weinig van te zien. Toch bestaat de wolk wel degelijk, in het midden van deze foto.

Astronomen hebben met de ALMA-telescoop in Chili de geboorte van een superzware ster in het Melkwegstelsel kunnen waarnemen. Niet eerder zagen wetenschappers zo'n grote ster ontstaan. De wolk waarin de ster zich vormt is vijfhonderd keer zwaarder dan de zon. De ontdekking geeft meer inzicht in het mysterieuze proces van het ontstaan van sterren.

• 
  © ESO.
  De microgolf-opname van de telescoop. Omdat de geboortewolk zo donker is, is deze niet te zien met normale telescopen; de omringende sterren maken de wolk onzichtbaar. Met microgolven is er wel veel waar te nemen, waaronder dus het ontstaan van de reuzenster in het rood.

De sterformatie vindt plaats in een wolk met de naam Spitzer Dark Cloud (SDC) 335.579-0.292. Deze gigantische donkere wolk is een broedplaats voor nieuwe sterren. Toch hadden de astronomen niet verwacht dat er in die wolk zo'n grote ster zou ontstaan.

De nieuwe ster zal uiteindelijk circa honderd keer zwaarder zijn dan de zon. Slechts één op de 10 duizend sterren in het Melkwegstelsel bereikt een dergelijke massa.

Over de vorming van nieuwe sterren bestaan uiteenlopende theorieën. Twee hypotheses zijn op dit moment het meest gangbaar. Volgens de ene theorie breekt een sterrenwolk in stukjes, die vervolgens losse sterren vormen. De andere theorie beweert juist dat de hele wolk ineenstort, waarbij het centrum van de wolk alle massa opslurpt en zo een reuzenster vormt.

De ontdekking van het ontstaan van de reuzenster lijkt de tweede theorie te onderschrijven. Met de microgolf-telescoop ALMA in Chili is te zien dat de ster nu nog gulzig de omringende materie aan het opslokken is.

Zware sterren zoals deze ontstaan vaak snel en hebben maar een korte tijd als 'babyster'. Dat maakt de ontdekking ervan bijzonder; de astronomen keken op precies het goede moment naar de goede plek.

De ALMA-telescoop (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) kwam voort uit een samenwerking tussen wetenschapsinstituten uit Europa, Noord-Amerika, Azië en Chili. De Europese partner ESO (European Space Organisation) toont op de eigen site in een video de donkere wolk Spitzer Dark Cloud, de geboorteplaats van de ster.

• © ESO. De ALMA-telescopen in het Chileense Andesgebergte.