zondag 6 december 2015

De beste bundels van het jaar - Nominaties VSB Poëzieprijs 2016

Zelf - Pieter Boskma (De Bezige Bij)
In
Zelf doet Pieter Boskma een buitengewone poging om te verwoorden hoe de rouw om zijn vrouw doorwerkt tot in de kern van zijn dichterlijke persoonlijkheid. Zoekend naar een uitgang uit de rouw bewandelt hij een veelsporig ‘Padenpad’ in de vorm van 39 zelfportretten. Boskma beroept zich op de eeuwenoude wijsheden die liggen opgeslagen in de klassieke genres van klaagzang en epos. Hij gebruikt ritmewisselingen en stijlfiguren om de artificialiteit van het zelfbegrip uit te lichten. Dit proces van wording heeft op de dichter een geneeskrachtige uitwerking, al gaat het einde van de rouw gepaard met een afscheid van het zelf dat zijn vrouw heeft liefgehad. Wat overblijft is een ‘verbeeld’ of poëtisch zelf dat niet vastligt, maar zich voortbeweegt met een ‘in zichzelf besloten gang van schoonheid en voltooiing.’

 Het was wat was - Geert van Istendael (Atlas Contact)
De vier afdelingen van de bundel
Het was wat was van Geert van Istendael heten eenvoudigweg ‘Ding en dier’, ‘Bomen’, ‘Mensen’ en ‘Geld’. Van Istendael beschrijft inderdaad, met een zeer nauwkeurige blik, dingen en dieren, hij kijkt vol ontzag naar bomen en hij luistert nieuwsgierig naar zijn dialect pratende buren. Dat lijkt allemaal klein en idyllisch, maar door het heldere en stevige gebaar van Van Istendaels teksten weten we toch dat we met beide benen in de realiteit en het heden staan, zeker door de afsluitende cyclus in de bundel, die ons hardhandig, helder en geëngageerd confronteert met de actuele rol van het slijk der aarde.

 
Idyllen - Ilja Leonard Pfeijffer (Arbeiderspers)
In
Idyllen brengt Pfeijffer al zijn poëtische kracht, verlangen en meesterschap bij elkaar. In af en aan golvende, hoogst inventieve, rijmende alexandrijnen, vertolken deze poëtische ontboezemingen een klaagzang van een treurende dichter over de teloorgang van de wereld en de poëzie. ‘De nacht is aangezegd. De warre uren waaien / als klamme lakens waarnaar hete handen graaien.’ Met veel bravoure, dat verrassend genoeg wordt afgewisseld met ontroerende momenten van inzicht, zet Pfeijffer zijn opvattingen over maatschappij en dichtkunst uiteen. Dit werk barst van de vrolijke vondsten, van diepe en soms ook hoogst banale overpeinzingen, van doorwerkte verwijzingen naar de traditie van de dichtkunst, van zinderende metaforen en van een uiterst eigenzinnige poëticale stellingname. Deze bundel zingt, knarst, fabuleert, droomt en barst uit zijn voegen van een nauwelijks te remmen dichterlijke droom.

 
De werkelijkheid - Toon Tellegen (Querido)
In
De werkelijkheid speelt Toon Tellegen met abstracties als waarheid, liefde, wanhoop, medeleven, vertrouwen, angst; een scala aan aannames passeert zo de revue. Op sublieme wijze draait Tellegen die werkelijkheid steeds een halve slag en toont ons de keerzijde ervan of een aspect waaraan we niet direct zouden denken. Zo morrelt hij er op een verontrustende manier aan, waardoor ze op losse schroeven komt te staan. De realiteit blijkt flinterdun, niet meer dan een verhaal dat we onszelf en anderen vertellen en als echt accepteren. Met schijnbaar eenvoudige talige middelen slaagt hij er in een absurde, bedreigende of wanhopige wereld op te roepen waaraan we ons nauwelijks kunnen onttrekken. Hoe divers de onderwerpen in deze bundel ook zijn, de obsessieve vraag naar wat werkelijk is, geeft aan de bundel een sterke thematische samenhang.
 
Wij zijn evenwijdig - Maud Vanhauwaert (Querido)
Sommige dichters dichten voor de eeuwigheid, anderen voor de gelegenheid. En dan zijn er gelukkig nog dichters die zo goed dichten voor de mensen hier en nu, dat ze ook overmorgen nog gelezen
zullen worden. Zo iemand is Maud Vanhauwaert. Haar tweede bundel Wij zijn evenwijdig bevat 184 tekstfragmenten waarvan de titel het eerste is en die losjes met elkaar verbonden worden door een liggend streepje. Aldus ontstaat een reeks poëtische snapshots die iets doet oplichten van het leven in de grote stad aan het begin van de 21ste eeuw. De tekstfragmenten variëren van kleine verhaaltjes tot één enkele zin. Aforistische kernachtigheid wordt afgewisseld met van melancholie doordrenkte humor, absurdisme en een enkele bewust flauwe grap. Uit die rapsodie treedt een dichteres naar voren die met haar wispelturige logica en ontregelende beelden een heilzame verwondering weet te wekken voor het meest banale.


 
Genomineerde dichters op tournee
De jury van de VSB Poëzieprijs 2016 boog zich dit jaar over 114 dichtbundels, zeven bundels meer dan vorig jaar. Uit de zeer diverse en kwalitatief hoogstaande inzendingen spreekt ontegenzeggelijk de vitaliteit van de poëzie.

Voorafgaand aan de uitreiking van de VSB Poëzieprijs 2016 presenteren de vijf kans hebbende dichters hun genomineerde bundels op verschillende Vlaamse en Nederlandse podia, o.a. in Rotterdam, Gent, Den Haag, Antwerpen, Arnhem, Utrecht en Amsterdam. Kijk voor alle data en locaties binnenkort op
www.vsbpoëzieprijs.nl
 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten